Тапсырма №14 Полимерленудің дәрежесі өсетін реакциялар: тігілу, блоксополимерлену, жалғанған сополимерлер алу. Жауабы: Тігілу (катаю) реакциялары
жүктеу/скачать 18,75 Kb.
|
14 апта вмс
|
Тапсырма №14 Полимерленудің дәрежесі өсетін реакциялар: тігілу, блоксополимерлену, жалғанған сополимерлер алу. Жауабы:
Торлы полимерлер макромолекулалар арасында жүретін ретпен орналасқан коваленттік байланыс немесе екінші валенттік байланыстар арқылы түзіледі.Бірінші жағдай химиялық немесе қайтымсыз тігілу, ал екіншісі-физикалық немесе қайтымды тігілу деп аталады. Физикалық тігілу кезінде пайда болатын байланыстар коваленттік байланысқа қарағанда әлсіз, сондықтан полимер ерігенде немесе жоғары температурада қыздырғанда жойылады. Тігілу үдерістері өнеркәсіпте кең қолданылады, мысалы,каучукты вулкандауда, пластмассаларды катайтуда, лак-бояу сырларын кептіргенде, тері илеуде. Каучук көбіне оны өңдеу кезінде вулкандалады. Вулкандау күкіртті және күкіртсіз, сондай-ақ сәулелену арқылы деп бөлінеді. Күкіртті вулқандауды қос байланысы бар каучук қоспасын күкіртпен 130-160С-та қыздыру арқылы жүргізеді. Реакция жалрпы түрде мына сызбанұсқамен жүреді: мұндағы n=1-8 Сонымен қатар , күкірт қос байланысқа -қалыпты сутегі атомымен де әрекеттесуі мүмкін: Күкіртсіз вулкандау макромолекуласында қос байланысы жоқ каучуктер үшін қолданылады. Мәселен, хлорланған полиэтилен металл оксидтерімен әрекеттескенде вулканданады. Вулкандау еркін радикал инициаторларының(мысалы пероксидтердің) және -сәулеленуі әсерінен де жүреді. Молекулааралық реакцияларға қатайту реакциялары да жатады. Қатаю - деп реакцияға қабілетті сұйық олигомердің қатты ерімейтін, балқымайтын үш өлшемді қайтымсыз полимерге айналуын айтады. Қатаю-әртүрлі пластмассалар, герметиктер, желімдер, лактар және бояулар өндірісінің негізгі технологиялық үдерістерінің бірі. Қатаю олигомердің функционал топтарының бір-бірімен химиялық әрекеттесуінен немесе арнайы қосылған реагенттер қатайтқыштардың әсерінен жүреді. Олигомердің және қатайтқыштың құрылымына, үдерістің жағдайына байланысты қатаю механизмі полимерлену, поликонденсациялану және аралас болып келеді. Қатаю екі сатыдан тұрады. Бірінші сатыда қоспаның ерігіштігі мен аққыштығы жойылып, макромолекула үш өлшемді тор түзеді.жүйенің аққыштығы жойылып, сұйық күйден ілікпеге өткен кезең гель түзу нүктесі деп аталады.Қатаюдың екінші сатысында жүйенің құрылымы орнығады. Қатаю кинетикасы температураға едеуір тәуелді. Қатаю үшін қатайғыштан басқа катализатор және инициатор қажет. Қатайтқыштар олигомердің функционал тобының табиғаты мен құрылымына байланысты қатайтқыш ретінде әртүрлі полифункционалды қосылыстар қолданылады. Мәселен, эпоксид тобы бар олигомерлер үшін қатайтқыш ретінде біріншілік және екіншілік диаминдер, төмен молекулалық алифаттық полиаминдер, қышқыл ангидридтері алынады, параформ немесе эпоксид олигомерлермен қатаяды. Қатайтқыш рөлін кейбір еріткіштер де атқара алады. Мысалы, фенол-формальдегид олигомері үшін фурфурол, ал олигоэфиракрилаттарға стирол мен метилметакрилат қолданылады. Бірнеше реакцияларды қарастырайық. Молекуласында кем дегенде екі эпоксид глицидил немесе гидроксил топтары барэпосидтік олигомерлер әр түрлі қосылыстармен-мономерлер, олигомерлер және полимерлермен қатаяды. Қатаю қалыпты жағдайда және жоғары температурада (125-185°С),ешқандай қосымша зат бөлінбей жүреді. Мысалы, алифаттық диаминдер қалыпты жағдайда мына сызбанұсқамен қатаяды: Эпоксид шайырларын полимерлеу механизмін қатайту үшінтриэтаноламин және оның туындылары, B-ң аминдермен қатайтқан кезде полимерлену -оксид циклі түзілу арқылы жүреді: Торланған полимерлер макромолекуланың функионал топтарымен төмен молекулалық реагенттердің функционал топтарының әрекеттесуінен түзіледі. Бұған полинил спиртінің екі негізді қышқылдарымен реакциясын жатқызуға болады: Сонымен, макромолекулааралық реакциялардың нәтижесінде полимердің құрылымы күрт өзгеріп, жаңа қасиеттер пайда болады. жүктеу/скачать 18,75 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|