Тараз мемлекеттік педагогикалық институтының хабаршысы ғылыми-педагогикалық журнал вестник таразского государственного педагогического института научно-педагогический журнал
жүктеу/скачать 6,98 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Аннотация.
| Пайдаланған әдебиеттер:
1. Ростовцев Н.Н. «Академиялық сурет» Москва; 1984. 2. Кузин В.С. «Рисунок» М; Агар 1997. 3. Луковенко Б.А. «Рисунок пером» М; 2000 4. Болатбаев Қ. Бейнелеу өнері. Жұмыс дәптері – Алматы: Атамұра, 2002 32б. Аннотация. В данной статье рассматривается выставка рисунков в школе. Annotation. This article discusses an exhibition of drawings at school К 32 374/377(574) БІЛІМ МЕН ТӘРБИЕНІҢ МАҚСАТЫ – ҮЙРЕТУ Керімбеков С.М., Ахметова А. Тараз мемлекеттік педагогикалық институты, Тараз қ. Қазақ мектептерінде оқушыларға білім мен тәрбие беру ісі өте күрделі. Кеңестік оқыту жүйесінің озық жетістіктерін тиімді пайдалану арқылы қазақ мектептерінде оқыту жүйесін жан – жақты дамыту – басты мақсат. Мектеп өмірі – күнделікті сабақтардан басталады. Сабақ арқылы ұстаз көрінеді. Ұстаз білімі, парасаты, мәдениеті мен тіл – шәкірттердің жан – жақты білімді болуына әсері тиеді. Күнделікті сабақ – жоспарлауды қажет етеді. Сабақ арқылы оқушыларға білім мен тәрбиенің жаңа үрдістерін үйрету – тақырыптар бойынша жаңарып, өзгеріп, дамып отырылады. Сабақта сұрақ қою жүйесі арқылы білім мен тәрбиені дамыта отырып, оқушылардың ойлау қабілетін оятады, талабын талантпен ұштатырады, білімнің жан – жақты қырымен таныстырады, тәрбиенің көзін ашып, бұлақтың таза білім суынан сусындатып, өнердің биік шыңына шығарады. Шәкірттің ойлы болуы – ұстаз біліміне орай іске асырылады. Сабақ барысында – халқымыздың өткен өмірі, тарихы, ұлттық дәстүрі мен әдет – ғұрып, салты, тілі, мәдениеті, діні, ділі, шешендік өнері мен халқымыздың жас ұрпақтарға өсиет етіп қалдырып кеткен ырым – тыйым сөздері мен мақал – мәтел, жұмбақ, жаңылпаш, мысал, аңыз, ертегі, жыр, дастан, эссе жанырындағы ой түйіндері мен толғау, терме, баталары – ұлттық өнеріміздің бастамасы болуға тиіс. Сабақ барысында оқулық материалынан тыс қосымша түсіндіруді қажет ететін ұлттық өнеріміздің сан түрлі қырларын түсіндіру, үйрету ісі – үнемі іске асырылуға тиіс. Мектепте білім мен тәрбиенің басты мақсаты – үйрету. Үйрету арқылы мектеп оқушылары мен жоғары оқу орны білімгерлерінің білім сапасы мен ұлттық тәрбиесін дамытуға болады. Ол үшін мектептің оқу жүйесін ұлттық дәстүрімізге орай қайта құруды қажет етеді. Мектебі жоқ көне заманғы ата – бабаларымыздың салып берген даңғыл жолынан адаспай, ұлтымыздың тілі мен мәдениетін, шешендік өнерін, ырым – тыйым сөздерін, мақал – мәтел, жұмбақ, жаңылпаштарын оқушылар бойына да, ойына да біртіндеп сіңіре берген тиімді. Мұндай әдіс – тәсілдерді жан – жақты іске асыру үшін мектепке білімді әдіскер мен парасатты басшы керек. Бсшылық – мектеп жұмысын күшейтеді, ұжымды нығайтады. Мектеп – білім мен тәрбие ордасы. Мектеп арқылы – талатты да, тәрбиелі оқушылар өмірге жолдама алады. Қазіргі мектеп – білім мен ұлттық тәрбиенің қайнар көзі. Мектеп – ұлттық санамыздың ордасы. Мектеп тарихы – мұражайдан басталады. Әрбір мектептің жас ұрпақтарға тәрбие көрсететін ұлттық мұражайы болуы тиіс. Мұражай – мектептің ұлттық тарихы. Онда мектеп түлектерінің жинаған заттары, халқымыздың көне заманғы ескеткіш мұралары, қолжазбалары мен мектеп жайлы деректері болуға тиіс. Сабақта мұражай материалдарын тиімді пайдалана отырып, оқушылардың ойын дамытуға болады, санамыздан шығатын түрлі сөздерді қайта жаңғыртып отыруға мүмкіндік береді. Әрбір сыныптар арқылы жинақтап, қолдан жасаған альбомдар мұражайда сақталынса, мектеп бітірген түлектердің асыл мұрасына айналар еді. Мектептерде білім мен тәрбие беру ісі – жылдан – жылға күрделеніп келеді. Жаңа технологиялық оқу үрдісі – оқушылардың ой – санасын дамытуды тереңдете түседі. Мектеп саласында жаңа технологиялық әдістер мен амалдарды пайдалану кезінде ұлттық дәстүрімізді, әдет – ғұрып, салтымызды, тілімізді, дінімізді, ділімізді, мәдениетімізді өркендету – басты мақсат болуға тиіс. Ырым – тыйым сөздер, мақал – мәтел, жұмбақ, жаңылпаш, терме, бата, толғау, жыр, дастан, аңыз, ертегі мен көне заманғы эссе туындыларын жаңа технологиялық әдіс- амалдар арқылы оқушылар бойына қалыптастыру – назардан тыс қалмауға тиіс. Қазіргі басты мақсат – мкетеп оқушылары мен жоғары оқу орындарының білімгерлеріне ұлттық мәдениетіміз бен тілімізді үйрету болып табылады. Жаңа технологияның да басты мақсаты – оқушылар мен білімгерлерге ұлттық дәстүрімізді, тілімізді, дінімізді, ділімізді, мәдениетіміз бен әдебиетімізді жан – жақты үйрету. Мектептерде ұлттық дәстүрімізге орай ырым – тыйым сөздер мен мақал – мәтел, жұмбақ, жаңылпаш, терме, бата, толғау, жыр дастан, аңыз, ертегі мен эссе туындыларын оқулық материалдарына орайластыра отырып, қосымша материалдар ретінде қолдануға жаңа технологиянаң маңызы зор. Қазақ халқының ұлттық өнері мен мәдениетін түсіндіру – көп ізденісті қажет етеді. Қазіргі оқулықтарда ұлттық өнер мен тіл дамытуға байланысты шешендік сөздер, ырым – тыйым сөздер мен мақал – мәтелдер, жұмбақтар аз қамтылған. Соңғы жылдары оқулықтарға байланысты қосымша оқулық – хрестоматиялары қысқара бастады. Бұл жағдай милиондаған шәкірттер мен ұстаздардың өзбетінше ізденіп, оқуын қажет етеді. Оқулық - хрестоматиялар- да әрбір сыныптардағы оқушылардың жас ерекшеліктеріне сай келетін шешендік сөздер, ырым – тыйым сөздер, мақал – мәтел, жұмбақ, жаңылпаш, бата, терме, толғау ертегі, аңыз, дастан, жыр үзінділерімен эссе туындылары жоқтың қасы. Қазіргі мектеп – үш сатылы оқу жүйесі арқылы оқшылар білімін дамытып келеді. Бірінші саты (төменгі буын, I-IV сынып) Екінші саты (ортаңғы буын, V-VIII сынып) Үшінші саты(жоғарғы буын, IX-XI сынып) Мктептің оқыту жүйесінде болашақта төртінші саты (XIІ сынып) бойынша оқушыларға білім мен тәрбие беру ісі қарастырылмақшы. Бұл төрт сатылы оқыту жүйесі – жаңа технологиялық оқыту жүйесімен ұштасатыны ақиқат. Оқыту жүйесінде жоғары оқу орындарындағы оқытушы ғалымдар мен мектептегі озат тәжірибелі ұстаздардың білім парасатын, бірлігін қажет етеді. Мектеп оқушыларынан бұрын, ұстаздар білімін тереңдетіп, ұлттық дәстүрге орай әдебиетпен мәдениетті, шешендік өнерді, тілімізді, дінімізді, ділімізді, оқушыларға таныту – халқымыздың жас ұрпақтарға өсиет етіп қалдырған асыл мұрасын жан – жақты үйретуден басталады. Үйрету – білімінің бастамасы. Үйрету арқылы жастарға білімен тәрбие беріледі. Білім мен тәрбиенің қайнар көзі – мектеп. Мектеп арқылы оқушыларға жан – жақты білім мен өнегелі тәрбие беру ісі күрделі. Мектепте ұлттық әдет – ғұрып, салт – дәстүрімізді, дінімізді, ділімізді, тіліміз бен мәдениетімізді үйретудің алғы шарттары мыналар: Ата – бабамыздың жас ұрпақтарға қалдырған ырым – тыйым сөздерін үйрету; Мақал – мәтел, жұмбақ, жаңылпаш, терме, бата, тұрмыс – салт өлеңдерін үйрету Шешендік өнерге баулу арқылы сөз өнерін үйрету; Ақындық өнер; Ұлттық өнер саласындағы би, домбыра, қобыз тартуға үйрету; Шығармашылыққа баулу арқылы өлең, әңгіме, аңыз, эссе, мақала, баяндама жазуға үйрету; Кітапхана арқылы көркем әдебиет оқуға үйрету мен ғылымға бейімдеу; Үйрету арқылы оқушылардың ой – санасын, ақылын, білімін дамыта отырып, жақсы мінезге тәрбиелеу – басты мақсат болуға тиіс. Оқушылар бойында ұлттық мінеді қалыптастыру арқылы өнер саласындағы талап пен талантын шыңдап, өнердің биік шыңына шығару – ұстаздың асыл да, абзал міндеттеріне жатады. жүктеу/скачать 6,98 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|