46. Екінші дүниежүзілік соғыстың ащы қорытындылары мен тағылымды сабақтарын баяндаңыз
Соғысқа 61 мемлекет, дүние жүзі халқыні қының 80%-і қатысты. Соғыс қимылдары 40 мемлекет жерінде жүрді. 110 млн. адам әскерге алынды. 50-55 млн. адам қазаға ұшырады, оның 27 млн-ы ұрыс майданында өлді. Соғысқа жұмсалған қаражат пен шығын 4 триллион доллартажет Соғые қимылдары барлық мұхиттарда, Евразияда да, Африкада да, Океанияда да жүрді. Бірінші дүниежүзілік соғыс 4 жылдан сәл ғана асса, екіншісі - 6 жылға созылды. Ол барлық соғыстардың ішінде бәрін жайпаған, қиратқан соғыс. Өлгендердің саны соншалықты, толық анықтау мүмкін болмағандықтан шамамен ғана анықталды. Соңғы деректер бойынша СССР-дан өлгендер саны - 65-67 млн. адам. Оның жартысы бомбылаудан, жаппай атудан және депортацияда өлгендер; осының өзі соғыстың ерекше аяусыз болғандығын көрсетеді. Соғыстың барысында орасан зор материалдық байлықтар, мәдениет ескерткіштері жойылды, бүлінді.
Ғылым мен техника саласында үлкен табыстарға қол жетті, атом энергиясы игерілді. Капиталистік елдерде мемлекеттік-монополистік капитаиизм жүйесі едәуір кеңейді. Империализмнің отарлық жүйесі ыдырай бастады. Кейбір елдерде социалистік революция әсерімен революциялар болып өтіп, социализм жеңісіне әкелді. Демократиялық және социалистік күштердің ықпалы өсті.
Екінші дүниедүзлік соғыс кезінде танк, авиация, моторланған армия кеңінен колданылып жаудың қорғанысын бұзып, тылға екпіндей шығуға мүмкіндік берді. Соғыс барысында қарудың қирату күші ұлғая берді: оның соңында ракеталық және ядролық қару пайдаланылды.
Кеңес халықтары үшін азаттық антифашистік согыс демократияға қарай қозғалыс болған жоқ. бола тұрса да, бұл СССР -дың фашизмді талқандауға қосқан үлесіне нұқсан келтіре аймайды. Бұл сбыста халықаралық империализмнің екпінді күші - фашизм толық күйреді. Негізінен Совет Одағының қатысуымен қол жеткен жеңіс көптеген елдердің революциялық өзгеріс жолына түсуін тездетті. Еуропаның 100 млн. халқы социализм жолына көшті.
Азияның 1 млрд. халқы капиталистік жүйеден қол үзді. Америкада Куба социализм жолына түсті. Социализм әлемдік жүйеге айналды. Соғыстан кейінгі ұлт- азаттық күрестің нәтижесінде отар елдер халықтарының 97%-і азаттық алды (1971). Халықаралық коммунистік және жұмысшы қозғалысы жаңа сатыға көтерілді. Фашистік Германияны талқандауда шешуші атқарды. Германия Шығыс майданында қарулы күштерінің 77%-ке жуығынан (10 млн. адам)айрылды.Фашистік Германия мен оның одақтастары дивизияларының 62-70%-і Совет- Германия майданына қатысты. Совет Одағы Жапонияның сұрыпталған Квантун армиясын талқандап, екінші дүниежүзілік соғысты жеңіспен аяқтауға зор үлес косты.
Кеңес халықтарының Отан сүйгiштiгi мен социализмнiң болашағына деген сенімі бүкiлхалықтық сипат алды. Кеңес халықтарының туысқандық семьядағы ұлдары мен қыздарының ерлiктерiн елiмiз жоғары бағалады. 11618 кеңес жауынгерлерiне Совет Одағының Батыры атағы берiлдi. Олар: 8160 орыс, 2068 украин, 309 белорус, 161 татар, 108 еврей, 104 қазақ, 90 грузин, 90 армян, 69 өзбек, 61 мордван, 47 дағыстан, 18 түркмен, 15 литван, 14 тәжiк, 12 қырғыз т.б.
1945 жылы Гитлерлік Германия талқандалды.
Достарыңызбен бөлісу: |