Байланысты: Task 1 к н ж йелеріне енетін аспан денелерін атаныз
7. жер бетінде таралуының тұқымдардың пайда болуы Желмен таралатын жемістер мен тұқымдар. Жеміс пен тұқымды жержүзіне тарататын факторлардың бірі — жел. Жемістері жел арқылы таралатын түрлерді анемохорлық өсімдіктер, ал таралу жолдарын анемохория дейді. Бұлардың тұқымы мен жемістерінің екі түрлі ерекшеліктері бар: а) бірсыпыра өсімдіктің тұқымы өте жеңіл, ұсақ және құрғақ болады: мысалы, сұңғыла мен кейбір орхидеялар әрбір тұқымының салмағы миллиграмның мыңнан бір бөліміндей ғана болады. Ондай тұқымдардың салмағы ауада ұшып жүрген шаң-тозаңдікінен артық емес, бұлар ауаның аздаған толқынымен де жүздеген километрге үшып бара алады; ә) бірсыпыра өсімдіктердің азды-көпті салмақты келетін тұқымдары мен жемістерінде желмен үшып қалқып жүруге бейімделген қосалқылары болады: бірінде — көбелектікі сияқтанған шілтер қанат, екіншісінде — бақ-бақтікі, мақтанікі сияқты көптеген ұзынды-қысқалы түктер, т.б. болады.
Сумен таралатын жемістер мен тұқымдар. Тұқымы мен жемісі су арқылы таралатын өсімдік түрлерін гидрохорлық өсімдіктер дейді де, ал олардың сумен таралу жолын гидрорхория дейді. Сумен таралатын жемістердің денесінде түрліше өскіншелері болады, оның іші балық торсылдағынікі сияқты ауаға толы болады. Сонымен қатар, сумен таралатын кейбір өсімдік тұқымдары мен жемістерінің сыртында су жұқпайтын түктері немесе ішіне су кіргізбейтін тоз қабаты болады. Сондықтан ондай жемістер мен тұқымдар суда қанша жүзсе де, батпайды және шірімейді, шығымдылығын да сақтап, көпке шыдайды. Бұл жолмен теңіздің, дарияның жағалауларында, саз-балшықты жерлерде және суда өсетін өсімдік жемістері мен тұқымдары таралады.
