Татьяна Валяева kaz-tili.kz
Прошедшее время глагола
№1 С глаголами
бару, істеу, тұру, үйрену, жинау, оқу, беру, демалу, есту, алу,
билеу, күту, тану, жазу, пісіру, қою
составьте таблицу:
Мен
-ды/-дi, -ты/-тi + -м
|
Бiз
-ды/-дi, -ты/-тi + -қ/к
|
Сен
-ды/-дi, -ты/-тi + -ң
|
Сендер
-ды/-дi, -ты/-тi + -ңдар/-ңдер
|
бардым
|
бардық
|
бардың
|
бардыңдар
|
істе________
|
істе________
|
істе________
|
істе______________
|
тұр________
|
тұр________
|
тұр________
|
тұр_____________
|
үйрен________
|
үйрен________
|
үйрен________
|
үйрен_____________
|
жина________
|
жина________
|
жина________
|
жина_____________
|
оқы________
|
оқы________
|
оқы________
|
оқы_____________
|
бер________
|
бер________
|
бер________
|
бер_____________
|
демал________
|
демал________
|
демал________
|
демал_____________
|
есті________
|
есті________
|
есті________
|
есті_____________
|
ал________
|
ал________
|
ал________
|
ал_____________
|
биле________
|
биле________
|
биле________
|
биле_____________
|
күт________
|
күт________
|
күт________
|
күт_____________
|
таны________
|
таны________
|
таны________
|
таны_____________
|
жаз________
|
жаз________
|
жаз________
|
жаз_____________
|
пісір________
|
пісір________
|
пісір________
|
пісір_____________
|
қой________
|
қой________
|
қой________
|
қой_____________
|
№2 Образуйте утвердительную и отрицательную формы прошедшего времени.
Мен бардым. Мен бармадым.
1) Мен (бару). 2) Сен (келу). 3) Сіздер (ренжу). 4) Сіз (қарау). 5) Мен темекі (шегу). 6) Ол (болу).
7) Сен (тану). 8) Біз (ұнату). 9) Олар (көмектесу). 10) Мен (ойнау). 11) Сіздер (беру). 12) Ол (есту).
13) Сен (жазу). 14) Олар (жағу). 15) Мен (көріну). 16) Біз (шақыру). 17) Ол (билеу). 18) Сендер (айту). 19) Біз (келісу). 20) Мен (оқу). 21) Олар (ойлау). 22) Сіз (түсіну). 23) Сендер (көру).
24) Ол (соғу). 25) Сіз (отыру). 26) Сен (жеу). 27) Біз (дайындалу). 28) Сіздер (табу). 29) Мен (жинау). 30) Ол (сөйлеу).
№3 Добавьте суффиксы прошедшего времени и Личные окончания-2. Переведите на русский язык.
1) Сіз жұмыс істе_______. 2) Сен тұрмысқа шық_______ ба? 3) Мен Сәулеге раушан гүлін сыйла_______. 4) Сіз жұмыстан ерте кел_______. 5) Біз дәріханадан дәрі ал_______. 6) Сендер ыдыс-аяқты жу_______. 7) Сіз кіммен сөйлес_______. 8) Біз жауап бер_______. 9) Сен кеше жиналыста бол_______ ба? 10) Сіз нешінші жылы ту_______? 11) Олар доппен ойна_______. 12) Сен хат жаз_______ ба? 13) Астана маған ұна_______. 14) Сіз есік аш_______ ба? 15) Сендер тамақ дайында_______ ма? 16) Сен Алмаға телефон соқ_______ ба? 17) Ол досы бүгін көр_______. 18) Мен құрбымнан дәптерімді ал_______. 19) Сіздер асханада бол_______ ма? 20) Мен театрға әкеммен бар_______.
№4 Переведите на казахский язык.
1) Мы в парикмахерской были. 2) Я чай пил. 3) Вчера Жан меня в театр пригласил.
4) Мы домой на автобусе приехали. 5) Сегодня мы хорошо провели время. 6) Вы (сендер) не работали. 7) Я не гулял. 8) Ты не думал. 9) Он дома не был. 10) Ты друга не понял. 11) Вы (сiз) в какой школе учились? 12) Ты в Астане в командировке в каком месяце был? 13) Они по-казахски хорошо говорили? 14) Ты письмо отправил? 15) Вы где родились? 16) Вы (сiздер) с друзьями когда познакомились? 17) Вчера выставка открылась? 18) Ты на каток ходил? 19) Они поздоровались? 20) Вы почему ушли?
Ответы
№1
Мен
-ды/-дi, -ты/-тi + -м
|
Бiз
-ды/-дi, -ты/-тi + -қ/к
|
Сен
-ды/-дi, -ты/-тi + -ң
|
Сендер
-ды/-дi, -ты/-тi + -ңдар/-ңдер
|
бардым
|
бардық
|
бардың
|
бардыңдар
|
істедім
|
істедік
|
істедің
|
істедіңдер
|
тұрдым
|
тұрдық
|
тұрдың
|
тұрдыңдар
|
үйрендім
|
үйрендік
|
үйрендің
|
үйрендіңдер
|
жинадым
|
жинадық
|
жинадың
|
жинадыңдар
|
оқыдым
|
оқыдық
|
оқыдың
|
оқыдыңдар
|
бердім
|
бердік
|
бердің
|
бердіңдер
|
демалдым
|
демалдық
|
демалдың
|
демалдыңдар
|
естідім
|
естідік
|
естідің
|
естідіңдер
|
алдым
|
алдық
|
алдың
|
алдыңдар
|
биледім
|
биледік
|
биледің
|
биледіңдер
|
күттім
|
күттік
|
күттің
|
күттіңдер
|
таныдым
|
таныдық
|
таныдың
|
таныдыңдар
|
жаздым
|
жаздық
|
жаздың
|
жаздыңдар
|
пісірдім
|
пісірдік
|
пісірдің
|
пісірдіңдер
|
қойдым
|
қойдық
|
қойдың
|
қойдыңдар
|
бару - идти, істеу - делать, тұру - стоять, үйрену - учиться (привыкать), жинау - собирать,
оқу - учиться (читать), беру - давать, демалу - отдыхать, есту - слышать, алу - брать,
билеу - танцевать, күту - ждать, тану - узнавать, жазу - писать, пісіру - готовить, қою – ставить
№2
1) Мен бардым. Мен бармадым. 2) Сен келдің. Сен келмедің. 3) Сіздер ренжідіңіздер.
Сіздер ренжімедіңіздер. 4) Сіз қарадыңыз. Сіз қарамадыңыз. 5) Мен темекі шектім. Мен темекі шекпедім. 6) Ол болды. Ол болмады. 7) Сен таныдың. Сен танымадың. 8) Біз ұнаттық. Біз ұнатпадық. 9) Олар көмектесті. Олар көмектеспеді. 10) Мен ойнадым. Мен ойнамадым.
11) Сіздер бердіңіздер. Сіздер бермедіңіздер. 12) Ол естіді. Ол естімеді. 13) Сен жаздың. Сен жазбадың. 14) Олар жақты. Олар жақпады. 15) Мен көріндім. Мен көрінбедім. 16) Біз шақырдық. Біз шақырмадық. 17) Ол биледі. Ол билемеді. 18) Сендер айттыңдар. Сендер айтпадыңдар. 19) Біз келістік. Біз келіспедік. 20) Мен оқыдым. Мен оқымадым. 21) Олар ойлады. Олар ойламады. 22) Сіз түсіндіңіз. Сіз түсінбедіңіз. 23) Сендер көрдіңдер. Сендер көрмедіңдер. 24) Ол соқты. Ол соқпады. 25) Сіз отырдыңыз. Сіз отырмадыңыз. 26) Сен жедің. Сен жемедің. 27) Біз дайындалдық. Біз дайындалмадық. 27) Сіздер таптыңыздар. Сіздер таппадыңыздар.
29) Мен жинадым. Мен жинамадым. 30) Ол сөйледі. Ол сөйлемеді.
1) Я ходил. Я не ходил. 2) Ты пришёл. Ты не пришёл. 3) Вы обиделись. Вы не обиделись.
4) Вы смотрели. Вы не смотрели. 5) Я курил. Я не курил. 6) Он был. Он не был. 7) Ты узнавал. Ты не узнавал. 8) Мы одобряли. Мы не одобряли. 9) Они помогли. Они не помогли.
10) Я играл. Я не играл. 11) Вы дали. Вы не дали. 12) Он слышал. Он не слышал. 13) Ты писал. Ты не писал. 14) Они зажгли. Они не зажгли. 15) Я показался. Я не показался. 16) Мы пригласили. Мы не пригласили. 17) Он танцевал. Он не танцевал. 18) Вы говорили. Вы не говорили. 19) Мы согласились. Мы не согласились. 20) Я учил. Я не учил. 21) Они думали.
Они не думали. 22) Вы поняли. Вы не поняли. 23) Вы видели. Вы не видели. 24) Он бил. Он не бил. 25) Вы сидели. Вы не сидели. 26) Ты жевал (ел). Ты не жевал (ел). 27) Мы готовились.
Мы не готовились. 28) Вы находили. Вы не находили. 29) Я собирал. Я не собирал.
30) Он говорил. Он не говорил.
№3
1) Сіз жұмыс істедіңіз. 2) Сен тұрмысқа шықтың ба? 3) Мен Сәулеге раушан гүлін сыйладым. 4) Сіз жұмыстан ерте келдіңіз. 5) Біз дәріханадан дәрі алдық. 6) Сендер ыдыс-аяқты жудыңдар. 7) Сіз кіммен сөйлестіңіз? 8) Біз жауап бердік. 9) Сен кеше жиналыста болдың ба? 10) Сіз нешінші жылы тудыңыз? 11) Олар доппен ойнады.
12) Сен хат жаздың ба? 13) Астана маған ұнады. 14) Сіз есік аштыңыз ба? 15) Сендер тамақ дайындадыңдар ма? 16) Сен Алмаға телефон соқтың ба? 17) Ол досы бүгін көрді.
18) Мен құрбымнан дәптерімді алдым. 19) Сіздер асханада болдыңыздар ма? 20) Мен театрға әкеммен бардым.
1) Вы работали. 2) Ты замуж вышла? 3) Я Сауле розы подарил. 4) Вы с работы рано пришли. 5) Мы из аптеки лекарства взяли. 6) Вы посуду помыли. 7) Вы с кем разговаривали? 8) Мы ответили. 9) Ты вчера на собрании был? 10) Вы в каком году родились? 11) Они с мячом играли. 12) Ты письмо написал? 13) Астана мне понравилась. 14) Вы дверь открыли? 15) Вы еду приготовили? 16) Ты Алме позвонил? 17) Он друга сегодня видел. 18) Я у подруги свою тетрадь взяла. 19) Вы в столовой были? 20) Я с отцом в театр ходил.
№4
1) Біз шаштаразда болдық. 2) Мен шай іштім. 3) Кеше Жан мені театрға шақырды. 4) Біз үйге автобуспен келдік. 5) Біз бүгін уақытты жақсы өткіздік. 6) Сендер жұмыс істемедіңдер. 7) Мен қыдырмадым. 8) Сен ойламадың. 9) Ол үйде болмады. 10) Сен досыңды түсінбедің. 11) Сіз қай мектепте оқыдыңыз? 12) Сен Астанада іссапарда қай айда болдың? 13) Олар қазақша жақсы сөйледі ме? 14) Сен хатты жібердің бе? 15) Сіз қай жерде тудыңыз? 16) Сіздер және достарыңыз қашан таныстыңыздар? 17) Кеше көрме ашылды ма? 18) Сен мұзайдынға бардың ба? 19) Олар сәлемдесті ме? 20) Сіз неге кеттіңіз?
Достарыңызбен бөлісу: |