(8-сурет. Педагогикалық зерттеудің әдіснамалық негіздерінің құрамы). 98-беттен суретті әкелу. 3.3.Педагогикалық зерттеудің әдістері. Ғылыми-педаго-гикалық танымның эмпирикалық әдістері. Зерттеу ә дісі белгілі бір ғылыми
міндетті, амалдар мен рәсім-тәртіптерді орындауға бағыт-талған зерттеу
әрекетінің нормативті моделі арқылы түсіндіріледі. Неғұрлым ғылымдар
әдістерге бай болса, соғұрлым ғалымдардың істері сәттірек болады. Ғылыми
міндеттердің күрделілігі өскен сайын, зерттеу құралдарының өңделуіне
алынған нәтижелердің дәрежесінің тәуелділігі арта түседі. Педагогика
ғылымының әдістерінің сипаттама-сынан бұрын, нақты зерттеу міндеттерін
шешуге арналған екі негізгі таңдау ұстанымдарын есепке алу қажет.
Олардың біріншісі -
зерттеу әдістерінің көптүрлілігіұстанымы кез келген
ғылыми мәселені ше-шуге бір емес, бірнеше әдіс қолданылатынын білдіреді.
Екіншісі
- алынған әдістің зерттелетін пәннің мәніне және алынатын нәти-жесіне сәйкестігі ұстанымы. Педагогикалық зерттеулердің негізгі әдістеріне тоқталайық. Оларды
ғалымдар
эмпирикалық және теориялық деп бөліп қарастырады.
Эмпирикалық білім – зерттелетін пәннің нақты қасиеттері, фактілер,
істің мән-жайы туралы білім. Бұл мәліметтер эмпирикалық деп аталатын
танымның арнайы әдістерінің көмегімен алынады. Олардың қатарына байқау
мен эксперимент енеді.
Байқау – жаңа педа-гогикалық құбылыстарды
мақсатты түрде қабылдап, оларды бұрынғы қоғамның даму кезеңдеріндегі
мектептер мен педагогикалық ойлардың даму сатыларындағы ұқсас
құбылыстармен салыстырып, олардың ара-ларындағы сабақтастықты, оқыту
мен тәрбиелеу үдерісіндегі кемші-ліктер мен жетістіктерін саралап
дәлелдейді. Байқау әдісі өте қара-пайым ұйымдастырылады.
Әңгімелесу – қосымша ақпарат алуда педагог ғалымдармен, бі-лім
беру саласына еңбегі сіңген адамдармен алдын-ала күрделі мәсе-лелерге
байланысты, сұрақ-жауап түрінде әңгімелесу арқылы тиісті жауаптар
алынып, жүйеленеді.
Сұхбат – бұл зерттеудің дербес және қосымша әдісі,
байқаудың жетіспей жатқан және алған ақпараттардың толық болмау
жағдайларында қолданылады.