Тексерген: Жұпархан Әсемгүл Жұпарханқызы
жүктеу/скачать 23,89 Kb.
|
РЕФЕРАТ химия
РЕФЕРАТДайындаған:Мінажадин Нұрасыл Нұрқабылұлы ӨҚ-11А Тексерген: Жұпархан Әсемгүл Жұпарханқызы
Вант-Гофф және Рауль заңдары идеал ерітінділерүшінорындалады. Электр тогынөткізетінерітінділердіңосмостыққысымы Вант-Гофф заңынақарағандажоғары. Олар Рауль заңыменсалыстырғандажоғарырақтемпературадақайнайды, төменіректемпературадақатады. Вант-Гофф электролит ерітінділеріүшінтүзетукоэффициентіннемесеизотондық коэффициент енгізді. P = i CRT і – изотондық коэффициент. Изотондық коэффициент тәжірибедебайқалатыносмостыққысым (Ртәж)теориялықесептепшығарған (Ртеор) осмостыққысымнаннешеесекөпекенінкөрсетеді. і = Ртәж/ Ртеор Изотондық коэффициент суда ерігенбейэлектролиттерүшін 1-ге тең.Электролитерітінділеріүшінол 1-ден артық.Электролитсұйытылғансайын і мәніөсебереді. Вант – Гофф пен Рауль заңдарынан электролит ерітінділеріндеболатынауытқуларды швед ғалымы С. Аррениус (1883-1887) өзініңэлектролиттікдиссоциациясындатүсіндірді. Бұл теория 3 постулатқанегізделеді: Электролиттерсәйкесеріткіштердеқарама-қарсызарядталғанбөлшектерге, иондарғадиссоциацияланады. H2SO4 → H+ + HSO–4 HSO4→ H+ + SO42- KOH → K+ + OH– AlOHSO4→ Al+3 + OH– + SO2-4 Электролиттериондарғаыдыраусебептібөлшектер саны көбейеді. Міне, сондықтаносмостыққысымқайнау, қатутемпературасынаәсеретеді. Электролиттерерігендеиондарғатолықыдырамайды.Бұлқасиетдиссоциацияланудәрежесі α-мен сипатталады. α = n / N = n / n + n0; Мұндағы n- иондарғаыдырағанмолекулалар, N-молекулалардыңжалпы саны, n0 – бұлиондарғаыдырамағанмолеклалар саны. α = 0 болса, зат электролит емес, α ⋲ 1-ге жақынболса, күшті электролит. Диссоциацияғақабілеттілігібойыншабарлықэлектролиттер 3топқа бөлінеді. α > 30 % -тенжоғарыболса, күштіэлектролиттер. Мысалы: HCl, HBr, HI, HNO3, H2SO4, HMnO4, KOH, NaOH. α = 5-30 % аралығындаболса, орташакүштіэлектролиттер. Мысалы: әртүрлінегіздер, қышқылдар, тұздаржатады. α< 5 % -тен кем болса, әлсізэлектролиттерболады. Мысалы: құмырсқа, сірке, бензойқышқылдары, HCN, H3BO3, H2CO3, H2S, NH4OH, H2O, HgCl2, т.б. 3.Иондардың арасындаәрекеттесукүштеріболмайды.Сондықтанолардыңерітінділеріөздерін идеал газ жүйелерісияқтыұстайды. Электролиттік диссоциация теориясы электролит ерітінділерінің Вант-Гофф және Рауль заңдарынанауытқусебебінтүсіндіргенімен, электролиттердіңхимиялыққасиеттерініңерекшеліктерінтүсіндіреалмады.Олардытүсіндіругеталпынып, И.А.Каблуков 1891 жылыгидраттытеорияныұсынды Электролиттердиссоциациялануқабілетінеорайшарттыекітопқабөлінеді: әлсізжәнекүштіэлектролиттер. Әлсізэлектролиттер. Көптегенкосылыстардыеріткендеолар-дыңмолекулаларытүгелдейдиссоциацияланбайды, яғнииондарғаыдырамайды. Оларғаорганикалыкқышқылдардыңбасымкөпші-лігін, фенолды, аммиактыжәнеаминдерді, көмірқышқылын, сынап тузы сияқтыкейбіртұздарды, тағыбасқалардыжаткызуғаболады. Әдеттеэлектролиттердіңкүшіндиссоциацияланудәреже-сі (а) арқылысипаттайды. Берілгенэлектролиттің диссоциация-лану дәрежесіа<0,3 болса, оләлсіз, ал а>0,3 болсакүштіэлект-ролитделінеді. Диссоциацияланудәрежесі концентрация сияқты 90 көптегенөлшемдергетәуелдіболады. Демек, оны диссоциация константасыарқылыөрнектеуыңғайлы. Әлсізэлектролиттің диссоциация теңдігінқарастырайық. Олүшінбинарлы, яғни диссоциация кезіндебір катион жәнебірани-онберетіншарттытаңбаменөрнектелгенэлектролиттімысалретіндеалайық: КА+К+А- Егерберілгенқышқылдыңбірмолі V литр еріткіштеерітілсе, оны У= 1 : С ерітіндінісұйылтудейдіжәне Сқ+ =СA- =а,/V, ал САК=(1-а) :V. Онда диссоциация константасы К= Бұлөрнекті Оствальдтьщсуйылтузаңы (1888) дейді. Бұданберілгенконцентрациядағыдиссоциацияланудәрежесіжоғарылағансайын, диссоциация константасынын, артатыныанықкөрінеді. Демек, электролиттіңкүшін диссоциация константасыарқылыоңтайлыөлшеугеболады. Кезкелгентеңдікконстантасысияқты диссоциация константасы да температурағатәуелдішама. Олайболса, электролит күшітемпературағасәйкесөзгереді. Осы жоғарыдаалынғанөрнекбойынша, берілгенконцентрациядағыэлектролиттіңдиссоциацияланудәрежесініңшамасынпайдала-нып, диссоциация константасынанықтайды. Солсияқтыберілгенконцентрациядағы диссоциация константасынпайдаланып, кезкелгенконцентрациядағыдиссоциацияланудәрежесінесептепшы-ғарады. (96) өрнек тек бинарлыэлектролиттерүшінекенінеске-ріп, басқакүрделіэлектролиттерүшшбіршаматүрлендіріп, өр-некті концентрация мен диссоциацияланудәрежесісияқтыайны-малы шамаларарқылысипаттаукерекекенінайтқанжөн. Электролиттердіңэлектртогынөткізгіштікқабілетіиондардыңқозғалгыштығына да байланысты. Бұлқұбылыстызерттеуэлект-ролитерітінділердіңқасиетіжайлыкөптегенмәліметтердіанық-тауғамүмкіндікбереді/Мысалы, оныңкөмегіменәлсіз электро-литтердіңдиссоциацияланудәрежесі мен диссоциация константа-сыныңшамасыжәнекүштіэлектролиттердідактивтілігі мен активтіліккоэффициентіжайлыдеректердіанықтап, изотоника-лықкоэффициенттіесептеугеболады. Әртүрліпроцестердіңжү-руінбақылауүшіниондарқозғалысындағыайырмашылықпайда-ланылады. Ерітіндідетасымалданатынэлектр саны иондардың саны жәнеоныңжылдамдығы мен заряды сияқтышамаларғакүрделіфунк-ционалдытәуелділіктеболады Ал, жылдамдық ион табиғатына, ерітіндініңтұтқырлығына, температура мен потенциал градиенті-не байланысты Сонымен электролит ерітіндінін, электрөткізгіштікқабілеііэлектрөткізгіштікпеннемесеоғанкерішама — кедергіменсипат-талады. Электр өткізгіштікті (L)мына формула бойыншаесеп-тейді: L== мұндағы S — өткізгіштіңкөлденеңқимаауданы, I — өткізгіштіңұзындығы (екі электрод аралығы), R — өткізгіштіңкедергісі, —меншіктіэтектрөткізгіштік, яғниауданыбіршаршы сантиметр болатынжәнебірі-біріненбір сантиметр қашықтықтағыекі электрод арасындағы ерітіндініңэлектрөткізгіштігі. Егерэлектрөткізгіштік Ом~’-мен өлшенсе, меншіктіэлектрөткізгіштікөлшемі Ом-^-см-1 болады. Электр өрісініңаддитивтік (тепе-теңдік) қасиетінегізінде тек иондық атмосфера әсеріненпайдаболатынпотенциалдытабады. Олүшінтолықпотенциалдан ион атмосферасыжоқкездегібірақиондық атмосфера ортасындағынүктегеорналасқанорталық ион-ныңжекеөзіғанатудыратынпотенциалдышегереді. Бұлтүсінік-тінтүпкіұғымы, орталық ион орнынаиондық атмосфера тудыра-тын потенциал шамасынкөрсетеді. Мұныиондықатмосфераның потенциал шегідейді. Иондық атмосфера потенциалы мен осы потенциал шегінсалыстырғанда, иондық атмосфера өрісініңқосындысы, иондықат-мосфераның радиусы бойыншатұйықталғансфералықбеткебір-келкітаралған заряд секілді. Сондықтан да осы сфераньщрадиу-сын, яғнииондықатмосфераныңрадиусынаәсеретушірадиусты, сфера бетіндегізарядтардыоныңкөлемдіктығыздығыдейді. Де-мек, иондардың заряды мен концентрациясыартқансайын заряд-тардыңкөлемдіктығыздығыазаяды. Иондықатомсфераныңбір-біріменөзараәрекеттесуінәтижесіндеорталықионның электро-статистикалықэнергиясыазаяды. Бұлэнергияныңшамасыберілгенорындағыиондық атмосфера тудыратынпотенциалдысол энергия зарядынакөбейткенгетең. Егербұлпікірдіерітіндідегіәрбірионғақолдансақ, ондаоларды, яғниәрбіриондыәуелі ор-талық ион ретінде, сосыниондықатмосфераныңқұрамдықбөлі-гідепқарастырукерек жүктеу/скачать 23,89 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|