Тексерген: Зайнеттинова Д. Б орындаған: Табысбек Ж. Тобы

Әр түрлi жануарлар сүтiнiң химиялық құрамының орташа көрсеткiштерi мен тығыздығы, %

жүктеу/скачать 177,14 Kb. бет 4/25 Дата 06.02.2022 өлшемі 177,14 Kb. #79957 түрі Құрамы

Бұл бет үшін навигация:

• Сүт сарысуының ақзаттары
• Лактоальбумин.
• Лактоглобулиннiң
• Сүт қанты (лактоза)
• Лимон қышқылы.

Әр түрлi жануарлар сүтiнiң химиялық құрамының орташа көрсеткiштерi мен тығыздығы, % Жануарлар түрлерi Су Құрғақ зат Май Ақзат Сарысу ақзаты Лактоза Минерал-ды зат Калория лығы Қышқыл-дылы, Т Тығыз- дығы Барлығы Казеин Сиыр 87,4 12,5 3,8 3,3 2,8 0,6 4,7 0,70 69 17 1029 Ешкi 86,8 13,2 4,3 3,6 3,0 0,4 4,5 0,85 73 17 1030 Қой 81,6 18,4 6,7 5,9 4,8 0,9 4,8 0,96 108 23 1035 Буйвол 82,6 17,4 7,7 4,3 3,6 0,6 4,6 0,80 110 18,7 1029 Зебу 83,4 16,6 7,7 4,5 3,2 3,6 0,80 110 19,5 1031 Солтүстiк бұғысы 63,3 36,7 22,5 10,3 8,7 2,5 1,40 230 - 1048 Інген 85,0 15,0 5,4 3,8 2,9 0,9 5,1 0,70 76 17,2 1032 Бие 89,3 10,7 1,8 2,1 1,2 1,2 6,4 0,40 52 6,5 1032 Мәші (есек) 90,1 9,9 1,4 1,9 0,7 6,2 0,45 46 6,0 - Антилопа 77,2 22,8 10,6 7,2 6,0 3,9 1,10 - 1034 Бұлан 78,5 21,5 10,0 8,4 - 3,0 1,50 - - Ана сүті 88,3 11,7 3,0 2,06 1,56 0,6 7,5 0,23 68 Реакцияның жүру үлгiсi: NH2-R-(COOH)4 (COO)2 Ca + 2CH3CH (OH) COOH  CH3CH (OH) COO2 Ca+NH2-R-(COOH)6 Мұнда казеин ащы дәмдi ұсақ үлпектi тұнбаға айналады. Казеиндi iрiмшiк және сүзбе дайындауға пайдаланады. Iрiмшiк iшiндегi ақзаттың ажырауына байланысты бос аминқышқылдары мен май қышқылдары және басқа хош иiстi заттар пайда болады. Мұның өзi дайын болған iрiмшiкке ерекше сүйкiмдi иiс пен дәм бередi. Сүт сарысуының ақзаттары. Майсызданған сүттегі казеинді қышқылмен немесе ұлтабар мәйегімен тұнбаға түсірген соң, сүт сарысуында 0,5-0,8% ақзат қалады. Олардың негізгісі бета-глобулин, L-лактоальбумин, қан сарысуының альбумині, иммуноглобулиндер, протеозопептондар, лактоферин, көк сүт ақзаттары алмаспайтын аминқышқылдарының мөлшері жағынан биологиялық құндылығы жоғары. Лактоальбумин. Тез сiңетiн ақзат, оның физиологиялық маңызы зор, әсiресе сәби мен жас төлге өте пайдалы. Альбумин уызда өте көп (10-12% дейiн), ал сүтте жалпы ақзаттың 2-5% құрайды. Альбуминнiң технологиялық маңызы шамалы. Бие, мәші (есек) және қаншықтың сүтiнде альбумин сиыр сүтiмен салыстырғанда әлдеқайда көп болады. Сүттi 70-750С дейiн қыздырғанда альбумин қаспаққа айналады. Лактоглобулиннiң мөлшерi сүттегі ақзаттың 50% ғана құрайды, уыз iшiнде ол 5% дейiн жетедi. Оның иммундық қасиетi де бар, зиянды микробтардың өсiп-жетiлуiн тежейдi. Осындай физиологиялық қасиетiне қарай ол жас төлге аса пайдалы. Глобулиннiң технологиялық маңызы әлi зерттелген жоқ. Лактоферрин - қызыл түстi ақзат, темiрдi байланыстырады, қасиетi жөнiнен қандағы трансферринге ұқсайды. Оның бактериостатикалық қасиетi бар. Сүттегi оның мөлшерi 0,4 мг/мл, уызда - 1-6 мг/мл. Ақзатқа жатпайтын азотты құрамалардан мочевина, креатин, креатинин, ксантин, пурин негiздерi, гиппур қышқылы альбумоздар, пептондар, аминқышқылдары мен аздаған аммиак кездеседi. Бұлардың бәрi сүтке қанмен келедi. Сүт қанты (лактоза). Ол ақ түстi кристаллды ұнтақ. Оның тәттiлiгi қант қызылшасынан алынған қанттан 3-5 есе кем. Суда нашар еридi, спиртте ерiмейдi. Сүт қанты организмде тез қорытылады, осыған орай ол жас төлдi азықтандыруда шешушi орын алады. Бағалы сүт өнiмдерi мен iрiмшiк өндiруде лактозаның маңызы орасан зор. Сүттiң құрамында орта есеппен 4,7% лактоза болады. Лимон қышқылы. Сүтте ол орта есеппен 0,15% шамасында кездеседi. Сүттi қыздырған, қайнатқан, кептiрген уақытта оның құрамының көп өзгермеуi, сүт iшiндегi минералдық заттардың тепе-теңдiгi мен лимон қышқылының болуына бiрден-бiр байланысты. Май, айран, кефир, қаймақ сияқты сүт өнiмдерiнiң хош иiстерi осы лимон қышқылының құрамындағы диацетилден шығады. Адамның және хайуандардың организмдерiнде минералды заттардың алмасуында лимон қышқылы ерекше орын алады, ол ауыр элементтер мен радиоактивтiк элементтердiң организмнен шығуына мүмкiндiк бередi. Сүт iшiндегi лимон қышқылының мөлшерi хайуанның нәсiлi, жеген азығы, сауылу кезеңiне байланысты. жүктеу/скачать 177,14 Kb. Достарыңызбен бөлісу: