Теодолиттік жүрістегі негізгі полигон нүктелерінің координаталарын есептеу
1. Есептеуге қажетті бастапқы мәліметтер ретінде теодолиттік жүрістің ішкі горизонталь бұрыштарының және қабырғаларының горизонталь ұзындықтарының мәні алынады. Есептеп шығарулар үшін арнайы ведомость қолданылып (5-кесте) төмендегі ретпен жасалынады:
β1 = 880 14'
β2 = 1840 02'
β3 = 910 55' 02''
β4 = 900 36' 08''
β5 = 850 09' 09''
d1-2 = 26,76 м
d2-3 = 58,36 м
d3-4 = 70,50 м
d4-5 = 90,60 м
d5-1 = 76,33 м
2. Өлшенген бұрыштардың практикалық қосындысын есептеу:
Σβпр = β1 + β2 + β3 + β4 + β5
Σβпр = 880 14' + 1840 02' + 910 55' 02'' + 900 36' 08'' + 850 09' 09'' = 5390 57' 09''
4. Тұйықталған теодолиттік жүрістің бұрыштарының теориялық қосындысы мына формуламен есептеледі:
Σβтеор = 1800(n-2)= 5400 00' 00''
5. Өлшенілген бұрыштардың қосындысын есептелініп және полигон бұрышындағы бұрыштық қиыспаушылық келесі өрнекпен анықталады:
f β = Σβпр + Σβтеор = 5390 57' 09'' - 5400 = - 2' 01''
Осы мәнді ескере отырып түзетулер енгіземіз:
β1 = 880 15'
β2 = 1840 03'
β3 = 910 55' 03''
β4 = 900 36' 08''
β5 = 850 09' 09''
Қиылыспаушылықтың шекті мәні:
_ _
f шекті = ±1'√n = ±1'√5 = - 2' 07''
6. Бастапқы қабырғасының дирекциондық бұрышы бойынша келесі сызықтың дирекциондық бұрышын есептейміз:
αк = αк-1 +1800 – βк
α1-2 = 1590 08’ 9''
α2-3 = α1-2 + 1800 – β2 1590 08’ 9'' = + 1800 – 1840 03' = 1550 05’9
α3-4 = α2-3 + 1800 – β3 = 1550 05 ‘9+ 1800 – 910 55'03'' = 2430 10’ 6’'
α4-5 = α3-4 + 1800 – β4 = +2430 10’ 6’' 1800 – 900 36'08'' = 3320 33’8
α5-1 = α4-5 + 1800 – β4 =3320 33’8 + 1800 – 850 09'09'' = 4270 23'9’
Тексеру:
α1-2 = α5-1 + 1800 – β1 = 4270 23'9’+1800 – 880 15' = 5190 8’= '1590 08’ 9''
Σβпр = Σβтеор
7. Румбалардың мәндерін мына формуламен есептеп анықтаймыз:
I. СШ 00 – 900 r = α
II. ОШ 900 – 1800 r = 1800- α
III. ОБ 1800 – 2700 r = α - 1800
IV. СБ 2700 – 3600 r = 3600 – α
ОБ: r1-2 = 550 05' 01''
ОБ: r2-3 = 510 02' 01''
СБ: r3-4 = 400 53' 02''
СШ: r4-5 = 480 30'
ОШ: r5-1 = 360 39' 09''
8. Геодезиялық тура есептің формулаларын пайдаланып координаталар өсімшелерін есептеп анықтаймыз:
Δx=d · cosα
Δy=d · sinα
Δх1-2 = d1-2 · cosα1-2 = 26,76 · cos'1590 08’ 9''= -25
Δх2-3 = d2-3 · cosα2-3 = 58,36 · cos1550 05 ‘9 = -52,9253
Δх3-4 = d3-4 · cosα3-4 = 70,5 · co2430 10’ 6’' = -31,8124
Δх4-5 = d4-5 · cosα4-5 = 90,6 · cos3320 33’8 = 80,4093
Δх5-1 = d5-1 · cosα5-1 = 76,33 · cos4270 23'9 = 29,3353
ΣΔx = Δх1-2 + Δх2-3 + Δх3-4 + Δх4-5 + Δх5-1
ΣΔx = 0,006
Δy1-2 = d1-2 · sinα1-2 = 26,76 · sin 1590 08’ 9'=9,5252
Δy2-3 = d2-3 · sinα2-3 = 58,36 · sin 1550 05 ‘9 = 24,5689
Δy3-4 = d3-4 · sinα3-4 = 70,5 · sin 2430 10’ 6’= -62,3143
Δy4-5 = d4-5 · sinα4-5 = 90,6 · si3320 33’8 = -41,7455
Δy5-1 = d5-1 · sinα5-1 = 76,33 · sin4270 23'9 = 70,4678
ΣΔу = Δy1-2 + Δy2-3 + Δy3-4 + Δy4-5 + Δy5-1
ΣΔу = -0,09
9. Теодолиттік жүрістің периметріндегі абсолют ұзындық қиылыспаушылықты мына формула бойынша анықтаймыз:
Fx = ΣΔx Fy = ΣΔу
______
fабс = √ fx2 + fy2
______________
fабс = √ 0,006 2 + (-0,09)2 = 0,09
10. Теодолиттік жүрістегі бұрыштық және ұзындық өлшеулердің дәлдігі салыстырмалы ұзындық қиыспаушылықтың шамасымен бағаланады, ал абсолют ұзындық қиыспаушылығына тура пропорционал, ал полигонның периметріне кері пропорционал болады, оның мәні периметрдің 1/2000 бөлігінен аспауы қажет.
f(c) = fабс / P / fабс = 1/ N < 1 / 2000
P = d1-2 + d2-3 + d3-4 + d4-5 + d5-1
P = 26.76 + 58.36 + 70.5 + 90.6 + 76.33 = 322.54
f(c) = 1/ 322.54/0.09 ≈ 1/3665 < 1/2000
11. Егер салыстырмалы ұзындық қиыспаушылық шегінен аспаса, онда координаталар өсімшелеріне теодолиттік жүрістің қабырғаларының ұзындығына пропорционал етіп, кері таңбамен түзетулер енгізіледі.
σxR = (±fx / P) · dR σyR = (±fy / P) · dR
σx1-2 = (0,078/322.54) · 26.76 = -0,00049
σx2-3 = (0,078/322.54) · 58.36 =- 0,001
σx3-4 = (0,078/322.54) · 70.50 =- 0,00131
σx4-5 = (0,078/322.54) · 90.60 =- 0,0016
σx5-1 = (0,078/322.54) · 76.33 =- 0,0141
σy1-2 = (0,04/322.54) · 26.76 = 0,0074
σy2-3 = (0,04/322.54) · 58.36 = 0,01628
σy3-4 = (0,04/322.54) · 70.50 = 0,01967
σy4-5 = (0,04/322.54) · 90.60 = 0,02528
σy5-1 = (0,04/322.54) · 76.33 = 0,02129
12. Тексеру мақсатымен түзетулердің қайтадан қосындыларын есептейміз:
Σσx =- 0,006 Σσу = 0,09
13. Есептеліп шығарылатын координаталар өсімшелері координиталардың түзетілген өсімшелерін наықтаймыз:
ΔxТi = Δx + (σx)i ΔyТi = Δy + (σy)i
Δx1-2 = 25+0,00049=25
Δx2-3 = 52,9253+0,001=52,9263
Δx3-4 = 31,8124+0,00131=31,82371
Δx4-5 = -80,4093+0,006=-80,4077
Δx5-1 = -29,3353+0,00141=-29,33389
Δy1-2 = -9,5252-0,0074=-9,5326
Δy2-3 = -24,5689-0,01628=-24,58518
Δy3-4 =62,9143-0,01967=62,89463
Δy4-5 = 41,7455-0,02528=41,72022
Δy5-1 = -70,4678-0,02129=-70,48909
Әрбір осьтегі түзетілген координиталар өсімшелерінің алгебралық қосындысы нольге тең болуы қажет:
ΣΔxТ = Δx1-2 + Δx2-3 + Δx3-4 + Δx4-5 + Δx5-1
ΣΔyТ = Δy1-2 + Δy2-3 + Δy3-4 + Δy4-5 + Δy5-1
ΣΔxТ = 25 + 529263+ 31,81371 + (-80,4077)+ (-29,33389) = 0
ΣΔyТ = (-9,5326) + (-24,58518) + 62,89463+ 41,72022+ (-70,48909) = 0
14. Координаталары:
Х1 = 1000
|
У1 = 1000
|
1025
|
990,4674
|
1077,9263
|
965,882
|
1109,74
|
1028,7768
|
1029,33231
|
1070,497
|
1000
|
1000
|
S=⅟2 * ∑xi (yi+1-yi-1)
1)1025)975,882-1000)=-34970,95
2) 1077,9263(1028,7768-990,4674)=4129,4709722
3) 1109,74)1070,497-965,882)=116095,4501
4) 1029,33231(1000-1028,7768)=29 620,890001840
5) 1000(1000-1080,497)=-70 497
S=⅟2 * ∑yi (xi-1-xi+1)
1)990,4674(1000-1077,9263)=-77 177
2) 965,882(1025-1109,74)=56426,84
3) 1028,7768(10779263-102933231)=49992,68
4) 1070,497(1109,74-1000)=117476,34
5)1000(1029,33231-1025)=4332
∑Sx=∑Sy=76,6 га
S=11,4076 га
Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі
М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан Университеті
Есептік-сызба жұмысы
Тақырыбы: Теодолиттік жүрістегі негізгі полигон нүктелерінің координаталарын есептеу
Орындаған: Мухтар А
Қабылдаған: Қасымбекова Қ
Шымкент 2022ж
Достарыңызбен бөлісу: |