A=- =-cv(Т2- Т1) немесе A= cv(Т2- Т1) (7,18)
Адиабаттық процесс кезіндедегі газдың істеген жұмысы газ температурасының өзгеруіне пропорционал болады.
Клапейрон -Менделеев теңдеуін пайдаланып (7,18) өрнекті түрлендіруге болады.Бұл кезде жұмысты процестің бастапқы және соңғы кездегі көлемі немесе қысымы арқылы сипаттаймыз:
P0V0=RT0, PV=RT, бүдан T-T0= ( P0V0- PV) , осыны жоғарыдағы өрнекке қойсақ
A=- ( P0V0- PV) = ( P0V0- PV) (7,19)
ПОЛИТРОПТЫ ПРОЦЕССТЕР.
Жылу сыйымдылығы құбылыстың өн бойында өзгермейтін процесті политропты деп атайды, яғни С= const («политропос» грекше – көп қырлы, жан-жақты, әр түрлі).Идеал газдағы политроптық процестің теңдеуін табу үшін кез-келген массалы газ үшін жазылған термодинамиканың бірінші бастамасының теңдеуін қолданайық:
dQ= cvdT+ PdV, осындағы dQ= cvdT екенін ескерсек
cdT+ cvdT+ PdV, осыны түрлендірейік (c- cv )dT=PdV екі жағын да R-ге көбейтсек (c- cv ) R dT= R PdV
Клапейрон-Менделеев теңдеуінің екі жағын дифференциалдағанда
R dT= R PdV+ VdP шығады.Осыны жоғарғыға қойсақ:
(c- cv ) (PdV+VdP) = R PdV бұдан (c- cv - R) PdV+(c- cv ) VdP=0
Осы теңдеуді PV-ға бөліп және cp= cv+ R екенін ескерсек
(c- cp ) +(c- cv ) =0 (7,20)
Осындағы деп белгілесек (7,21)
(7,22)
Мұның (7,16) теңдеуден айырмашыдығы , тек қана қосылғыштың қасында n тұрғаны. Олай болса бұл теңдеудің де шешуі
PVn= const болады.
Бұл идеал газдағы политропты процестің теңдеуі, ал n – политроптық көрсеткіш деп аталады. Политроптық процестегі жылу сыйымдылықты
(7,20) өрнегінен n – ге қатысты табамыз: (7,23)
Жоғарыда қарастырылған процестердің барлығын политропты деп алуға болады.Онда изобаралық процесс үшін n =0, изохоралықта n =∞ , изотермиялық процесте n =1 , ал адиабаттық процесте n = сәйкес келеді.
Политропты процесс кезінде дегі жұмысты адиабаттық процестің жұмысын есептегендей шығарамыз: A= бұдан азғана істелген жұмыс (7,24).
Достарыңызбен бөлісу: |