Салықов К.Тәттімбет:Поэма мен өлеңдер.-Алматы:Жалын,1989.-192 б.
Қазақтың көрнекті ақыны Кәкімбек Салықов «Тәттімбет» атты поэмасында дәулескер күйші Тәттімбеттің өмір сүрген дәуірінің сырын аша білген. Бұл поэмада автор ұлы күйші Тәттімбеттің күйлерінің маңызына терең үңіле білген, әсем саз өнерінің ата-бастауын адам жаны толғанардай үйлесімді келтірген: «Алыпты бастау сарынды, қоңыр күй Баба-Қорқыттан»-дей келіп:
«Жалғады сондай ақ міндет
Асандай аңсап азат күн;
Құрманғазы, Тәттімбет
Қос дүлдүлі қазақтың»-деп жырлайды.
Ақын бабаларымыздың асыл арманы, аңыз қиялы, көкей кескен ашық мақсаттарын көрсете білген. Тәттімбеттің әрі ел басқарған би, әрі күйші, әрі ақын, әрі кен өнерінің қазақ жеріндегі тұңғыш тарланбозы екенін де поэмадағы лирикалық желістерден тап басамыз Жас Абайдың Тәттімбет күйлерін бала кезінде беріле тыңдап, көкейіне нұрлы сезімдер тұнған мезеттерін ретті келтірген.
Поэмадағы Тәтті бабамыздың ұлы күйші Дәулеткереймен кездесуі, Құнанбай әулетімен өз ағасы Алшынбай бидің жұрағатының татуластығы, Шорман тұқымының тұғырлас сырластығы есте қалмай қоймайды. Ал азаттықтың айшуақ туындай Кенесары ханның Тәттімбетпен кездесуі, күйшінің бар өнер өрісіне, сазгерлік шырқауына әсер еткені сәтті баяндалған.
Тәттімбет күйі-ойлы күй, мұңлы күй, философиялық толғамдарға толы күй. Шертпе күйдің атасы болған өз мектебі бар ұлы дарынның өнерін ұрпаққа жалғай білгедігі де өзімізге ұлы сабақ іспеттес. Осының бәрін К.Салықов асқан шеберлікпен жеткізген.
3
Достарыңызбен бөлісу: |