Тілдік өзгерістердің ішкі, сыртқы себептері
түрлі кезеңдеріндетүрлішеболады
жүктеу/скачать 42,63 Mb. Pdf көрінісі
|
Слайд жалпы тіл білімі
| түрлі кезеңдеріндетүрлішеболады.
Оның кейбір кезеңдерінде тіл мардымды өзгеріске ұшырамайтын болса, екінші бір дәуірлерінде тез қарқынмен дамиды. Қоғам өмірінде айтарлықтай күрделі өзгерістер қарқынды дамулар болмаған дәуірлерде тілдің дамуы да баяу болмақ. Керісінше қоғам өмірінде ұлы өзгерістер, жаңа бет бұрыстар, қарқынды дамулар болған дәуірде тіл дамуы да қарқынды, өнімді болмақ. 7.Дыбыс тілі дамуына тән тағы бір ортақ заңдылық—дифференция заңы. Ежелгі замандар тілінде тілдік элементтер қазіргідей сараланбаған, дыбыстау, сөйлеу диффузды болған. Көрнекті ғалымдардың болжамдарына қарағанда, дыбыс тілі пайда болуының бастапқы кезеңінде қазіргі түсінігіміздегідей жеке дыбыс, сөз, сөйлем дегендер болмаған, яғни дыбыс тілі атаулының қай-қайсысы да сөйлеудің бастапқы диффузды (элементтері бір-бірінен жекеленбеген, бөлінбеген) түрінен оны жеке элементтерге бөлшектеу, даралау принципі арқылы дамыған. 6.Тілдің қай-қайсысында да оның құрылымдық элементтерін абстракциялапқолданузаңы бар. Бұл заң бойынша, тілдегібір кездегідеректі элементбарған сайын дерексізденеді, бір кездердегі толық мағыналы сөздер келе-келе грамматикалық морфемаларға, шылау сөздерге айналады, сөздер бастапқы накты мағыналар үстіне келтірінді, ауыспалы мағыналар үстеп, семантикалық жағынан дамиды 8.Тіл дамуында дифференцияциялаумен қатар, оған қарама-қарсы мәндегі интеграциялау(топтау, біріктіру) принципі де болады. Бұл тәсіл бойынша ұсақ тұлғалар өздерінен бір саты жоғарғы тұлғалар құрамына еніп, анағұрлым күрделі түлғалар жасалады. Морфемалардан сөз, сөздерден сөз тіркестерін, бұлардың тіркесулерінен сөйлем құрау, лексикалық мағыналары әр түрлі сездерді белгілі бір ғана сөз табы етіп топтау интеграция принципіне негізделеді. |