ТҰНБАНЫҢ ТҮЗІЛУ ШАРТЫ. ТҰЗДЫҚ ЭФФЕКТ
Орындаған:Лесбек Қ.Е.
Мырзағұл А.Қ.
Қабылдаған: Узакова А. Б.
Тұнба түзілу
Тұнба түсу – нашар еритін қосылысты құрайтын иондар концентрациясының (активтілігінің) көбейтіндісі сол заттың ерігіштік көбейтіндісінен артық болған кезде тұнба түзілетіндігі белгілі, иондардың ерігіштік константасы, сан мәні жөнінен ерігіштік көбейтіндісіне жуық шама; катион және анион концентрациясы.
Ерітіндідегі иондардың концентрациясын біле отырып, гетерогенді процестің бағытын болжауға болады. Егер стехиометриялық коэффициенттерге тең дәрежеде аз еритін күшті электролит түзетін иондар концентрациясының көбейтіндісі Ks-тен үлкен болса, онда қатты фаза, яғни тұнба пайда болады.
1
2
3
Түзінділер пайда болуы
Поликристалды тұнба түзе отырып кристалдардың агрегациясы
Түзінділерден кристалдар өсуі
ТҰНБА ТҮЗІЛУ ПРОЦЕССІ 3 КЕЗЕҢГЕ БӨЛІНЕДІ:
Тұздық эффект
Тұзды эффект – дегеніміз аз еритін тұздардың басқа электролит қосқан уақытта ерігіштігінің артуы.
Тұз эффектісі-бұл ерітіндінің иондық күшінің жоғарылауынан туындаған ерігіштіктің жоғарылауы, әдетте ерітіндідегі электролит концентрациясының жоғарылауымен байқалады. Күшті электролиттердің иондары аз еритін қосылыс түзетін иондардың айналасында "иондық атмосфера" түзеді. Нәтижесінде тұнбаға қосылмаған бос иондардың концентрациясы төмендейді, бұл тұнбаның еруі нәтижесінде осындай иондардың жаңа бөлігінің пайда болуына әкеледі.
Тұздық эффект – дегеніміз аз еритін тұздардың басқа электролит қосқан уақытта ерігіштігінің артуы.
Тұз эффектісі-бұл ерітіндіні иондық күшінің жоғарылауынан туындаған ерігіштіктің жоғарылауы, әдетте ерітіндідегі электролит концентрациясының жоғарылауымен байқалады. Күшті электролиттердің иондары аз еритін қосылыс түзетін иондардың айналасында "иондық атмосфера" түзеді. Нәтижесінде тұнбаға қосылмаған бос иондардың концентрациясы төмендейді, бұл тұнбаның еруі нтижесінде осындай иондардың жаңа бөлігінің пайда болуына әкеледі.
ТҰЗДЫҚ ЭФФЕКТ
Шөгінділердің ерігіштігі тұнба құрамында аттас ионы
жоқ бөгде электролиттердің қатысуымен ұлғаюы
мүмкін. Мысалы, егер натрий нитратының ерітіндісі AgCl тұнбасына қосылса, онда Ag+ және Cl иондары Na+ және NO3 - иондарының қабықшаларымен қоршалған . Бұл AG+ және C1 иондарының өзара әрекеттесуіне және күміс хлоридінің толық шөгуіне жол бермейді. AG+ және Cl-белсенділігінің төмендеуі байқалады, соның салдарынан олардың белсенді концентрацияларының көбейтіндісі азаяды және тұнбаның еруі байқалады. Байқалған құбылыс тұз эффектісі деп аталады.
ТҰЗДЫҚ ЭФФЕКТ