Тыныс алу жүйесін зерттеудің аспаптық әдістері

Спирография

 

– табиғи және мәжбүрлі 

тыныс алу кезінде тіркелетін өкпе көлемінің 

өзгерістерін сипаттау әдісі. Өкпелердің 

тыныс көлемдерін спирограмма жазбай 

өлшеу спирометрия деп аталады. 

Спирографияның көмегімен әртүрлі текті 

өткір және созылмалы бронх-өкпе 

патологиялары анықталады. Спирография 

емдеу процедураларының тиімділігін 

бағалаудың тиімді әдісі болып табылады, 

спортсмендер мен зиянды өндірістердің 

жұмыскерлерін аолдын-ала тексеру кезінде 

қолданылады. Спирография қашан қажет: 

-3-

4 апта бойғы жөтел; 

- 

кеудедегі жанши ауыру; 

- 

толық емес тыныс алу мен ентігу; 

- 

бронхиттің жиі асқынуы; 

- 

бронхиалдық астманы емдеуді бақылау; 

- 

бронх-өкпе аурулары мен аллергологиялық 

ауруларға тұқым қуалай бейімділік; 

- 

көп жыл шылым шегу; 

- 

жоғары деңгейдегі ауаның ластануы бар 

кәсіпорындарда жұмыс істеу. 

 

Пневмограф - бұл тыныс алу қозғалыстарын 

графикалық бейнелеуге арналған құрал. Ол 

бақылаған субъектінің ӛзінен байқалмаған қисық 

тыныс алу ырғағын ғана емес, сонымен қатар әр 

тыныс алу фазасының күші мен ұзақтығы - 

ингаляция, дем шығару және пауза туралы дәл 

бағалауға мүмкіндік береді. Егер жазу қаламы 

біркелкі қозғалатын қағаз жолағына сурет салса, онда 

бақылау бірнеше сағат бойы үздіксіз жалғасуы 

мүмкін және бұл ұзақ мерзімді физиологиялық және 

психофизиологиялық зерттеулерде ӛте маңызды. 

Бақылаушының назарын зерттелушінің тыныс 

алуына аудару оның қалыпты жүрісін ӛзгертеді, ал 

кеудеге сәл байланған пневмограф ешнәрсені 

шектемейді.  

I Пневмография (Pneumo- + грек графигі ō жазу, бейнелеу) 

кеуде немесе іш шеңберін ӛзгерту арқылы тыныс алу қозғалыстарын графикалық тіркеуге 

негізделген сыртқы тыныс алуды зерттеу әдісі. 

Пневмографиялық кедергі - кеуде диаметрінің электр кедергісінің ауытқуын тіркеу арқылы P. 

Бірнеше пневмография - P., кеуде қуысының бірнеше бӛлімдерінен және іштің алдыңғы 

қабырғасынан бір уақытта жүргізіледі. 

 

Бронхография - бұл тыныс алу 

жолдарының, трахеяның және бронхтардың 

жағдайын рентгенологиялық зерттеудің 

қосымша әдісі. Ол бронхоскопия мен 

компьютерлік томография ойлап 

табылғанға дейін кеңінен қолданылған. 

Қалыпты жағдайда рентгенологиялық 

зерттеу кезінде бронхтар мен трахеялар 

кӛрінбейтін болып қалады. Флюороскопия 

немесе рентгенография кӛмегімен кескін 

алу үшін тыныс алу жолына контрастты 

заттар енгізіледі (йодталған ӛсімдік 

майлары, суда еритін контраст заттары, 

контраст заттарының май мен судағы 

суспензиялары және т.б.). Бұл 

процедураның кӛмегімен бронх, ӛкпе және 

трахея аурулары анықталады.  

Рентген-пневмополиграфия *рентген- (В. Рентген атындағы) + 

грек. пнеума ауасы + жазуға, бейнелеуге көп графо+ - бір тыныс 

алу кезеңінде кеуде қуысының бірнеше бейнесін біріктіру арқылы 

кеуде қызметін рентгенологиялық зерттеу әдісі. 

 

Екі фазалы R.-ны (диплография) ажыратыңыз, бір пленкаға 2 

ингаляция түсіріңіз - ингаляция және дем шығару фазаларында, 

және төрт фазалы R. (тетраграфия), кескінмен 4 суретті 

орындайды - тұрақты ингаляция, терең ингаляция, әдеттегідей 

дем шығару және толық дем шығару. R. басудың әртүрлілігі 

(қараңыз). Ол рентген аппараты үшін арнайы қондырғыны 

қолдануға негізделген (қараңыз) - тең өлшемді тікбұрышты 

саңылаулардың (терезелердің) тұрақты қатарлары бар қорғасын 

табақша (көбінесе 20 X 20 мм квадрат түрінде) - рентгендік 

пневмополиграфиялық растр. 

Тыныс алу 

органдарына

 Рентгенологиялық 

зерттеулер жасалынады. Ал, кейбір түсініксіз 

жағдайларда

 диагнозды дәлелдеу үшін 

рентгонография әдісі пайдаланылады.Сонымен 

қатар, томография және бронхография әдістері 

қолданылады. Қалыпты жағдайда, өкпе тінінде 

рентген сәулелері тоқтамайды. Сондықтан, экранда 

өкпе екі ақшыл алаң ретінде көрінеді., ішінде өзіне 

тән қан тамырлармен бронхылар орналасқан, өкпе 

түбірінде әсіресе айқын көрінетін түбі бар. 

Рентгенологиялық

 

әдіс

- 

Ірі және орташа бронхтар бұл жағдайда өз қабаттарының жай ғана көлеңкесімен шектелген 

ашық тілімдер болып көрінеді, ал қан тамырлары болса ол қанмен толық болғандықтан 

үзіліссіз сызық тәрізді көлеңкелер тәрізді көрінеді. Егер бронхылар мен қан тамырлар 

көлденең кескінмен түссе, онда жай ғана ашық дөңгелектер болып көрінеді. Зерттегенде  

ең ашық болып өкпенің төменгі бөліктері көрінеді, өкпе ұштарының ашықтығы төмендеу 

болады, өйткені олапр қалың бұлшық еттермен жабылып тұрады 

жүктеу/скачать 1,35 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: