Күкірт белоктық заттар мен эфирлі майлар қҧрамына кіреді, әдетте
ӛсімдіктердің кҥкіртті қажет етуі фосфорға қарағанда тӛмен. Кҥкірттің
топырақтың жоғарғы горизонттарындағы биологиялық аккумуляциясы
топырақ тҥзілу жағдайына тәуелді. Топырақтың жоғары горизонттардағы
SO
3
-ң мӛлшері кең кӛлемде 0,01-ден 2% аралығында ауытқиды.
Топырақта кҥкірт сульфаттар, сульфиттер және органикалық заттар
қҧрамында кездеседі. Органикалық заттар ыдырағанда, сульфидтер
тотыққанда FeSO
4
-тен басқа топырақта кҥкірттің тҧрақтылау формасы,
сульфаттар тҥзіледі.
Сульфаттар, әсіресе калийлі, магнийлі, натрийлі суда жақсы еріп,
топырақ колоидтарымен әлсіз жҧтылады, тҧзды формасы топырақта
жинақталуы тек қҧрғақ климат дағдайында болады. Топырақта әдетте
ӛсімдіктердің кҥкіртке деген қажеттілігін қанағаттандыруға жетерліктей
мӛлшері болады.
Калий организімдегі маңызды физиологиялық функцияларды
атқарады. Ӛсімдіктер, әсіресе картоп, тамыр – жеміс, шӛп, темекі сияқты
мәдени ӛсімдіктер кӛп мӛлшерде тҧтынады.
Топырақта калий мӛлшері айтарлықтай жоғары. Ауыр механикалық
қҧрамды топырақта К
2
О мӛлшері 2% және одан да кӛп. Жеңіл механикалық
қҧрамды топырақта калий аз.
Калийдің негізгі бӛлігі топырақта ӛсімдіктерге аз қол жетімді алғашқы
және екіншілікті минералдардың кристалдық торының қҧрамында кездеседі.
30
Осы минералдардың биотит және мусковит сияқты кейбір тҥрлері калийді
оңай беріп, қол жетімді калийдің негізгі кӛзі болады.
Достарыңызбен бөлісу: |