Топырақтану

 

3 

Мазмұны 

 

1 Тақырып Топырақтану пәніне кіріспе........................................................4 

  1.1Топырақтану пәні және оның міндеттері....................................... ...4 

          1.2 Топырақ ерекше табиғи дене..............................................................6 

          1.3 Топырақтың табиғаттағы, адам ӛміріндегі алатын  

орны және маңызы...............................................................................................7 

          1.4 Топырақтың экологиялық қызметі.....................................................9 

          1.5 Топырақтанудың басқа ғылымдармен байланысы,  

оның басты ғылыми салалары...........................................................................10 

          1.6 Топырақтану ғылымының даму тарихы...........................................11 

          1.7 Қазақстан топырақтарын зерттеу тарихына қысқаша шолу...........16 

2 Тақырып Топырақ тҥзілу процестерінің жалпы схемасы......................17  

   2.1  Топырақ  тҥзілу  процесінің  жалпы  схемасы,  геологиялық, 

биологиялық және биогеохимиялық айналымдар...........................................17 

   2.2 Топырақ қҧрылу процестері және қҧбылыстары............................19 

        3 Тақырып Топырақтың химиялық қҧрамы...............................................26 

           3.1  Топырақты  тҥзуші  жыныстар  мен  топырақтағы  химиялық 

элементтердің мӛлшерлері.................................................................................26 

          3.2 Макроэлементтер..................................................................................27 

3.3  Топырақтың микроэлементтері........................................................30 

4 Тақырып Топырақтың органикалық бӛлігі..............................................31 

          4.1  Топырақтың органикалық бӛлігінің кӛздері....................................31  

          4.2 Органикалық қалдықтардың топырақта ӛзгеру процестері............32 

          4.3 Гумустың қҧрамы................................................................................34 

          4.4 Топырақтың гумустық жай-кҥйінің кӛрсеткіштері..........................35 

          4.5  Гумустың  топырақ  тҥзілу,  топырақ  қҧнарлығы  және  ӛсімдіктердің 

қоректенуіндегі рӛлі............................................................................................35 

5 Тақырып Топырақ коллоидтары және топырақтың сіңіру қабілеті......36 

   5.1 Топырақ коллоидттары, олардың қҧрылысы, қасиеттері  

және қҧрамы...................................................................................................37 

   5.2  Топырақтың сіңіру қабілеті және  оның тҥрлер..............................38 

   5.3 Топырақтың сіңіру сиымдылығы және әртҥрлі  

топырақтардағы алмасу катиондарының қҧрамы............................................39 

   5.4 Топырақтың сіңіру қабілетінің маңызы............................................40 

   5.5 Топырақ қышқылдығы, сілтілігі........................................................40 

   5.6 Топырақтың буферлігі........................................................................42 

6 Тақырып Топырақтың физикалық және физико-механикалық 

қасиеттері...............................................................................................................42 

           6.1 Топырақтың жалпы физикалық қасиеттері......................................43 

   6. 2 Топырақтың физико-механикалық қасиеттері................................44 

        7 Тақырып

 

Топырақтың су, ауа, жылу қасиеттері және режимдері........45 

   7.1 Топырақ ылғалының маңызы. Топырақ ылғалының  

категориялары..............................................................................................45 

   7.2 Топырақтың су қасиеттері: су ҧстау қабілеті, су ӛткіштілігі,  

 

4 

су кӛтеруі.......................................................................................................47 

    7.3 Су режимі және оның тҥрлері...........................................................48 

            7.4 Топырақта ылғал жию және сақтау шаралары.................................49 

            7.5 Топырақ ауасы, оның қҧрамы, агрономиялық маңызы...................49

 

    7.6 Топырақтың ауа қасиеттері...............................................................50 

    7.7 Топырақтың жылу қасиеттері...........................................................51 

            7.8 Топырақтың жылу режимі және оны реттеу шаралары..................51 

          8 Тақырып

 

Топырақ қҧнарлылығы............................................................53 

    8.1 Топырақ қҧнарлылығы ҧғымы.......................................................54 

    8.2 Топырақ қҧнарлылығының категориялары және тҥрлері...........54 

8.3 Топырақ қҧнарлылығының факторлары........................................55 

               8.4Әртҥрлі топырақтар тҥрлерінің қҧнарлылығы..............................55 

               8.5Топырақ қҧнарлылығын арттыру шаралары.................................56 

          9 Тақырып  Қара топырақтар.....................................................................56 

    9.1 Қара топырақтардың тҥзілу жағдайлары......................................57 

       9.2 Қара топырақтардың пайда болуы және қара  

топырақтар кескінінің қалыптасуы жайындағы қазіргі тҥсініктер.................58 

     9.3 Қара топырақтың қҧрылысы..........................................................58 

               9.4 Қара топырақтардың классификациясы (жіктеу).........................59 

     9.5  Қара топырақтың қасиеттері.........................................................59 

               9.6 Қара топырақтар қҧнарлылығын арттыру,  

эрозия және қҧрғақшылықпен кҥресу шаралары..............................................59 

   10 Тақырып Қуаң дала, шӛлді-дала, шӛлді және тауалды-шӛлді-дала 

 аймақтарының топырақтары...............................................................................60 

  10.1 Қара қоңыр топырақтар, қҧрылысы және қасиеттері...................60 

  10.2 Қҧба (боз) топырақтар, қҧрылысы және қасиеттері.....................62 

  10.3  Қоңыр  (бурые),  сҧршыл-қоңыр  (серо-бурые  пустынные) 

топырақтар, қҧрылысы және қасиеттері .................................................64 

  10.4 Тақырлар...........................................................................................66 

  10.5 Қуаң дала, шӛлді және шӛлейт аймақтары топырақтарының 

 қҧнарлылығын арттыру шаралары....................................................................68 

          11 Тақырып  Интрааймақтық топырақтар................................................68 

             11.1 Кебірлер, қҧрылысы және қасиеттері............................................68 

             11.2 Сортаңдар, қҧрылысы және қасиеттері.........................................71 

             11.3  Солодьтар (кермекті топырақтар).................................................72 

  12 Тақырып Дҥние жҥзі топырақтары және оларға сипаттама………...73  

      12.1

 Тропикалық белдеудің топырақ жамылғысы.................................73

 

     12.2 Тропикалық ксерофитті-орман және саванна 

аймақтарының топырақтары........................................................................76 

     12.3 Субтропика белдеуінің топырақтары.............................................77 

 

     12.4 Суббореалды белдеулердің топырақтары .....................................80

 

     12.5 Бореалдық белдеудің топырақтары ...............................................81

 

     12.6 Полярлық белдеуінің топырақтары ...............................................82 

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі................................................................83 

 

5 

жүктеу/скачать 0,89 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: