[1]
Қай экожүйеде тірі ағзалардың көптүрлілігі басым екенін жазыңыз.
______________________________________________________________________
___________________________________________________________________ [1]
Өз таңдауыңызды түсіндіріңіз.
______________________________________________________________________
___________________________________________________________________ [1]
Қазіргі таңдағы экологиялық мәселелердің бірі-ауаның ластануы. Ауаның ластану себептерін атаңыз.
________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________ [1]
Ауаның ластануын азайту жолдарын ұсыныңыз.
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________ [1]
Итальян физигі, астрономы Галилео Галилей 1609 жылы ең алғашқы телескопты құрастырды.
Телескоптың пайда болуының әлемнің даму үшін қандай маңыздылыққа ие болғанына баға беріңіз.
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
__________________________________________________________ [1]
ҚазақстандықғалымРусланӨтебаев
электромобильдерді зарядтау технологиясын ойлап тапты. Оның аппараттары Алматы қаласында қолданыла бастаған. Қазақстандық өнімнің артықшылығы, ол шетелдік өнімдерге қарағанда әлдеқайда арзанға түсті. 100 км жолға орта есепппен электромобиль иесінің шығыны 100-ден 200 теңге аралығында болады. Қазіргі кезде Қазақстанда шамамен 200-дей электромобильдер бар.
Басқа көлік түрлерімен салыстырғанда
электромобильдерді пайдаланудың қандай артықшылығы бар? Екі дәлел келтіріңіз.
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________ [2]
Ғалымдар зерттеу жүргізу үшін қандай әдістер қолданады?
________________________________________________________________ [1]
Егер сіз ғалым болсаңыз, болашақта .....
i. ғылымның қай саласында зерттеулер жүргізер едіңіз? Түсіндіріңіз, неліктен?
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
___________________________________________ [1]
ii. Өзіңіз таңдаған ғылым саласына қандай өзгерістер енгізер едіңіз? Дәлелдемелер келтіріңіз.
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
_______________________________________________ [1]
Балл қою кестесі
№
|
Жауабы
|
|
|
|
|
|
|
Балл
|
Қосымша ақпарат
|
|
(а) сызбадағы кез келген продуцент пен консумент
|
|
|
|
|
|
арасындағы
|
графикалық
|
байланысты
|
көрсететін
|
1
|
|
|
|
1
|
бағдарша cызады
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1
|
|
|
|
|
(b) өндірушілер,тұтынушылар,ыдыратушылардың
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
байланысын түсіндіреді
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
А-Өсімдік
|
|
жамылғысы
|
жағалаудан
|
судың
|
|
|
|
|
|
ортасына жылжып келеді.
|
|
|
|
1
|
|
|
|
|
В- бұл үрдіс жалғасып,көл бірте-бірте шымтезекке
|
|
|
|
|
1
|
|
|
|
2
|
толып келеді.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1
|
|
|
|
|
C-көлдің көлемі азайды.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1
|
|
|
|
|
D -одан кейін көл толығымен шымтезекпен
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
толып, орнында орман пайда болады.
|
|
|
|
|
|
|
3
|
Бір
|
трофикалық деңгейден екінші трофикалық
|
1
|
|
|
|
|
деңгейге өтетін энергия
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4
|
(а) 10%
|
|
|
|
|
|
|
1
|
|
|
|
|
(b) 10%
|
|
|
|
|
|
|
1
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
А табиғи
|
|
|
|
|
|
|
1
|
|
|
|
|
В жасанды
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(b) табиғи экожүйеде тірі ағзалардың көптүрлілігі
|
1
|
|
|
|
5
|
басым
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(с)жасанды
|
|
экожүйеде
|
көптүрлілік
|
|
|
|
|
|
болмайды,себебі ол адамның еркіне байланысты
|
1
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ауаның ластану жолдарын ұсынады
|
|
|
|
Зауыт
|
|
|
|
ластау көздері көрсетіледі
|
|
|
|
|
фабрикалардан
|
6
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1
|
шығатын
|
және
|
|
|
|
|
|
|
|
|
көліктердегі
|
бензин
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
жанғанда
|
түтін
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
құрамындағы зиянды
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
заттар.
|
|
|
|
Ауаның ластану жолдарын анықтайды
|
|
|
|
Сұрақтың
|
|
7
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1
|
мағынасын
|
ашатын
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
жауап қабылданады.
|
|
Аспан
|
денелерін/
|
|
планеталарды/
|
Күн/
|
|
Оқушының
|
еркін
|
8
|
жұлдыздарды/ бақылап,
|
зерттеуге
|
мүмкіндік
|
1
|
ойы ескеріледі.
|
|
береді
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Қаржылық
|
|
тиімділігі/
|
экономикалық
|
тиімділік/
|
1
|
Оқушының
|
еркін
|
9
|
табиғи отындарды үнемдеу
|
|
|
|
|
1
|
ойы ескеріледі.
|
|
Атмосфераны ластамайды
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a)
|
бақылау, нәтижелерді өңдеу, болжам құру
|
|
|
|
|
|
b)
|
I.
|
|
мысалы,
|
физика саласында,
|
отын
|
|
b
|
және
|
c
|
|
|
|
1
|
|
|
|
|
қалдықтарын қайта өңдеу жолдарын
|
бөлімдерінде
|
|
10
|
|
|
|
1
|
|
|
|
|
іздеу, себебі, табиғи отын қорлары
|
оқушының еркін ойы
|
|
|
|
|
1
|
|
|
|
|
азайып барады
|
|
|
ескеріледі.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
II.
|
мысалы: бөлінетін энергия қоры көп
|
|
|
|
|
|
|
|
|
отын түрлерін ойлап шығару
|
|
|
|
|
|
Барлығы
|
|
|
|
|
|
|
|
20
|
|
|
|
33
Достарыңызбен бөлісу: |