|
Орта ғасырлар:
1.Ерте орта ғ кезеңі: 6-9 ғ.
2.Дамыған орта ғ.кезеңі: 10-14 ғ.
3.Кейінгі орта ғ. кезеңі: 15-18 ғ.
Түрік қағанаты
552-603 жылдар
Түрік қағанатының өмір сүрген жылдары: 552-603 жылдар
Біздің жерімізде ерте орта ғасырда ірге тіккен алғашқы феодалдық мемлекеттердің бірі: Түрік қағанаты
Түрік қағанаты құрылды: VІғ. ортасында
ҮІ ғасырда Орталық Азияда құрылған мемлекет: Түрік қағанаты
Түрік қағанатының жер аумағы: Алтайдан Каспий теңізіне дейін
Түрік қағанаты оңтүстік –шығысында шектесті: Қытаймен
Түрік қағанаты оңтүстік батысында шектесті: Парсы елімен
Көптеген түрік тайпаларының ортақ атауы:Теле
Теле сөзінің мағынасы: Түрік
Түрік қағанатының құрамындағы теле тайпаларының саны: 30-дан аса
«Түрік»этнонимы бірінші рет деректерде қашан кездесті:542ж
Түрік қолбасшысына қытай елшісі келген мерзім:545 жыл
545 жылы болған оқиға: Түрік қолбасшысына қытай елшісі келді
Мәтінде берілген тарихи кезеңді анықтаңыз: «...біреуді достық қатынас жасау үшін түрік сұлтаны Бумынға жібереді. Түріктерге 545 ж. келген елші қуанышпен қарсы алынады. «Ордадағылар: «бүгін бізге ұлы мемлекеттен елші келді, ұзамай біздің мемлекетіміз де өрге өрлейді деп бірін-бірі құттықтай бастайды.» Осынау елеусіз фактінің өзі жужандар өктемдігі түріктерге ауыр тигені, бостандық жолындағы қашса құтылмайтын соғыстан олардың тайсалмайтыны айқын көрінеді. Халқының көңіл күйіне бейімделген Бумын өз алдияры – Жужан ханына адал еместігін танытып, Батыс Вэй астанасы Чаньанға жауап ретінде көп тарту-таралғымен елшілер аттандырады, сөйтіп өз мырзасының жауымен одақ құрады.Алайда бұдан жужандармен арақатынас үзілмейді: тегі, келіссөз аса құпия жағдайда жүргізілгенге ұқсайды. Осынау елшілер Түрік мемлекетінің Батыс Вэй және оның мұрагері Бэй-Чжоу империясының одақтасы ретінде, 550 жылдан бастап Бэй-Ци әулеті бекіп алған Солтүстік-Шығыс Қытайға қарсы бағытталған шығыстың саясатын алдағы ширек ғасыр бойына белгілеп береді. Алайда әлемдік саясатқа араласқан Бумын, өзі кіріптар болып отырған жужандарға қарсы күресуге әлі де әлсіз екенін анық түсінген. Бумын сол себепті де әрі одақтас, әрі бағынышты рөлін адал орындауға бел байлады.»: Теле тайпаларының аварларға қарсы күрес бастауы
Қытай деректері бойынша авар (жужан) қағаны үшін темір өндіргендер: Түріктер
Достарыңызбен бөлісу: |
