Түрік қағанаты Анықтамасы: Қазақстан жеріндегі орта ғасырлардағы мемлекет. Хронологиясы
жүктеу/скачать 0,65 Mb.
|
ТИРЕК-СЫЗБАЛАР. 7 СЫНЫП (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- 5.Сипаты
- 7.Тайпалары
- 9.Діні
- 1 2.Соғыстары
- 1 3.Шаруашылығы: 13.1.Жартылай көшпелі, жартылай отырықшы мал шар/ғы 13.2.Отырықшы егін шар/ғы 14.Мәдениеті
- 1 5.Жазбаша деректер
- 1 6.Археологиялық ескерткіш
| § 4.Қарлұқ қағанаты.
1.Анықтамасы: Қазақстан жеріндегі орта ғасырлардағы мемлекет. 2.Хронологиясы: 756-940ж 3.Территориясы: Жетісу.Орта Азияның оңт.шығ.Шаш қаласынан Шығыс Түркістандағы Бесбалық, Тұрфан қалаларына дейінгі аралықты қамтыды. 4 .Билеушісі: Қаған 5.Сипаты: ерте феодалдық, жерге меншік 6.Тарихи тұлғалары: Білге Күл Қадыр-хан. – Испиджаб қаласының билеушісі өзін қаған деп жариялайды.Арслан ханның баласы Сатұқ Боғра хан. 7.Тайпалары: үш жікіл, үш бескіл, бұлақ, көкеркін, тухси тайпалары және лазана мен фаракия рулары да аталған. 8.Тілі: түрік тілдес 9.Діні: ислам 10.Астанасы: Суяб 1 1.Саясаты: 11.1. Ішкі- халық бір орталыққа бағынған мемлекет болды. 11.2.Сыртқы-көрші мемлекеттермен соғыс жүргізіп отырды.. 1 2.Соғыстары: 12.1.766-775ж.Қытайдан қауып болдырмау үшін Қашғарияны жаулап алып, шығыстағы шекарасын кеңейтті. 12.2. IXғ. басында қарлұқтар Ұйғыр қағанатынан жеңіліс табады 12.3.840ж.қарлұқтар қырғыздармен бірігіп Ұйғыр қағанатын тас-талқан етіп жеңеді 1 2.4.Самани әулеті мұсылман дінінің шекарасын кеңейту сылтаумен «ғазауат соғыс»жариялап Испиджабты басып алады 12.5.Қарлұқтар арабтарға қарсы 712-713ж. Соғды, Шаш, Ферғаналықтармен бірігіп күрес жүргізді. 1 3.Шаруашылығы: 13.1.Жартылай көшпелі, жартылай отырықшы мал шар/ғы 13.2.Отырықшы егін шар/ғы 14.Мәдениеті:Рухани мәдениет жағынан аталар зиратының басына тастан жасалған балбал мүсіндер қою кең тараған.VII-VIIIғ. Бастап құлпытас орнату, оған жазу жазып қою әдеті дами бастады. 1 5.Жазбаша деректер: 15.1.Қарлұқтардың «бұлақ» руы Алтай тауының баурайында мекендегендігі Қытай деректерінде кездеседі. 15.2.Қарлұқтардың түріктермен түбі бір екендігі араб-парсы деректерінде кездеседі 15.3.Әл-Марвазидің еңбегінде: «Қарлұқтар бұрын Тулис тауында тұрды және тоғыз-оғыздарға құл болды. Мұнан кейін олар өздерінің билеушілеріне қарсы көтерілді, түргештердің елін жаулап алды, ал ол жерден мұсылман елдеріне елдеріне қарай жылжыды» деп жазды. 1 5.4. «Ху:дуд әл-алам» анонимінің қолжазбасында: «қарлұқтар тұрған аймақ... халық неғұрлым жиі қоныстанған және ең бай жерлер... оларда қалалар мен отырықшы мекендер көп... Қарлұқатар елінде 25 қала мен қоныс бар.Олрдың ішінде:Құлан, Мирки, Атлах, Балық, Барсхан, Талғар сияқты атақтылары бар» деп хабарлайды. 15.5.Әл-Идриси «Қаған қаласының халқы көп, бекінісі мықты, әскері және қару-жарағы мол» деп жазды. 1 6.Археологиялық ескерткіш: 16.1.Тараз қаласының пайда болуын қарлұқ қоныстарының орнынан басталған деп көрсетеді. 16.2.Орхон-Енисей, Талас-Шу өзендерінің бойынан «Күлтегін», «Тоныкөк» жазбалары табылды. жүктеу/скачать 0,65 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|