Түркілердің мәдени мұрасы

Қабылдаған: 
дінтану және мәдениеттану 
кафедрасының аға оқытушысы Шаңбаева А.Н
Орындаған: мәдениеттану мамандығының 2 курс 
студенті Конарбаева М.К.

Түркілердің тарихы бізге Х ғасырдың аяғында жазылған парсы 
географиялық шығармалары арқылы
белгілі . Оның ең бастысы – дәлірегі ХІ ғасырдағы Туманский деп
аталған қожазба. Бұдан басқа да
ертеректе жазылған түпнұсқаларда , ХІ ғасырдың басында Бағдатта
Араб тілінде жазылған Махмуд
Қашқари еңбегінде түркіт халқының географиялық жағдайы , 
этнографиясы , мекендегени жағдайы,
жерлері, туралы көптеген мәліметтер келтірілген

Түркі мәдениеті - ежелгі
заманнан өмір сүріп келе
жаткан түркі тайпалары
негізінде қалыптасқан
мәдениеттің жалпы атауы. 
Түркілердің алғашқы ата
қонысы Шығыс Тянь-Шань 
мен Алтай өңірі болған. 
"Халықтардың ұлы қоныс
аударуының" нәтижесінде
қазіргі Қазақстан, Орта жөне
Алдыңғы Азия, Шығыс
Еуропа территорияларына
кең таралып орналасқан. 
"Түркі" деген термин 
тұңғыш рет 542 жылы
аталады. "Түркі" этонимі
алғашқы кезде белгілі бір
ақсүйектерден шыққанын
білдірген

Нақтылы қолда бар құжаттарға
сүйенсек ,
қырғыздардың эпикалық поэзиясы
–
«Манас » 
жырының ел арасына
тарағанына 1995 жылы 1- мың
жыл толды. Бұл дастан жеке
қырғыздардаң ғана емес , бүкі
түркі халықтарының әдеби , 
рухани мұрасы. 
'Манас жыры - мазмұн байлығы, көлемі мен көркемдік жыр кестесі жағынан да 
әлем халықтары әдебиетінің алтын қорынан ойып тұрып орын алатын батырлық
эпос. Онда алып Манас батырдың дүниеге келгенінен бастап, бүкіл үрім-
бұтағымен жалғасқан батырлық, ерлік дәстүр қосыла жырланады. Эпос аса 
ауқымды көлем құрайды. 
Онда қазақ халқының тарихына қатысты оқиғалар да кеңінен қамтылып отырады, 
қазақ жырларымен сарындас тұстар да жетерлік. Манасшылар күнді-күнге, айды-
айға қосып жырлайтын алып жырдың көркем табиғатына кезінде қазақтың ұлы
ғалымдары Ш. Уәлиханов, М. Әуезовтер ерекше көңіл аударып, оның алғашқы
зерттеушілері болған.


Руналық жазу.
Руналық жазу (көне сканд.
run -
көне, құпия) орыс. руническое 
письмо — 2—3 ғғ. бастап кейінгі
орта ғасырларға шейін
германдықтар қолданған әліпби. 
Латын жазуының таралуына
байланысты қолданыстан
шыққан. Руналық жазудың
таңбалары сына тәрізді
сүйірленіп, негізінен, металл, тас, 
ағашқа жазылған. Бұл әліпбидің
құрамы, таңбалануы уақыт өткен
сайын өзгеріп отырған.

Эпостық сарында исламға дейінгі түркі
халықтарының мәдени мұрасы