Түркілердің мәдени мұрасының еуропалық және ислам әлемдеріне ықпалы



бет4/4
Дата04.11.2022
өлшемі4,31 Mb.
#156530
1   2   3   4

Дала түріктерінің мүсіні.

  • Монументалды тас мүсін (сақтар мен сарматтардың дәстүрлері). Тас жазықтығындағы контурлық кескіш сурет. Сирек-көлемді мүсіндер. Оларды '''''''''''' деп атайды: мұрты мен сақалы бар ер адам жиі бейнеленген, әйел фигуралары да кездеседі. Олицетворяли представителœей ақсүйектерінің орнатылған у қабірінде адам шығысқа қарай. Исламның таралуымен адамның бейнесі біртіндеп жоғалады.

Ауызша халық өнері

  • Возникло еще в древности, продолжало свое развитие в средневековье и позже. Представлено мифами, сказками, сказаниями, песнями, пословицами, поговорками, эпосом, поэтическими состязаниями. Борьба добра и зла.
  • Один из широко распространенных мифов - сказание о Коркуте − музыканте, композиторе, легендарном создателœе кобыза, вступившем в борьбу со смертью. Он исходил всœе 4 стороны света͵ вернулся домой и попытался укрыться от смерти посрединœе озера. Он сидел на широком плоту и играл на кобызе чудную музыку, отпугивая смерть. Но Коркут устал и заснул. Смерть обернулась змеей и ужалила спящего поэта͵ от чего он и погиб. До сих пор люди указывают место, где захоронен легендарный жырау. Его могила, по преданию, находится 20 км. от Кармахчи по течению Сырдарьи. Там возведен памятник Коркуту в виде кобыза, так как умер он с инструментом в руках.

Халық өнері

Жазбалары

  • Мемлекет дамуымен жазба үлкен мәнге ие болады. Түркілердің ресми грамоталарды дипломатиялық байланыстарда қолдануы.
  • Ресей Федерациясына орналастырылды
  • түрік тілінде.
  • Түріктердегі жазбаның болуы туралы бірінші болып Қытай дереккөздерін айтып, оның согдийлердің жазбаларымен ұқсастығын көрсетеді.
  • Бар екендігі туралы хабар жазуы бар тюрковтакже принадлежит византийскому мәдениетін Менандру Протектору (суреттей қабылдау түркі елшісі византийским император, Менандру деді жолдауы қаған жазылған''скифскими письменами'').
  • Моңғолияның солтүстігінде Орхон өзенінен табылған көне түркі жазбаларының ескерткіштері - стелалар (тас плиталар). Білге-қаған және күл-тегиннің құрметіне белгілі руникалық мәтіндердің ең ірі ескерткіштері сақталған.
  • Ескерткіштердің қазақстандық тобына Талас алқабындағы мазут үстіндегі тастарда жазулар, монеталарда, тұрмыстық заттарда, керамикада және металда жазулар жасалады.
  • Алфавит негізіндегі әріптік жазу идеясын түркілер Орталық Азияның иран тілді тайпаларынан (арамей шығу тегі) алған. Ең ықтимал дереккөз - түрік тіліне бейімделіп, қатты өзгертілген Согди алфавиті.
  • VI-X ғғ.ежелгі түркі жазуымен қатар Согди хаты кеңінен таралды. Соғыстар қағанада маңызды рөл атқарды. IX ғ.бастап араб алфавиті мен жазбасын таратады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет