Тұтастай алғанда, Қазақстанның энергетика саласының жай-күйі табиғи қазбаларға: мұнайға, газға, көмірге және уранға байланысты


Қазақстан Республикасының энергиясының мәселелері



бет3/4
Дата24.02.2022
өлшемі38,73 Kb.
#133150
1   2   3   4
Байланысты:
СОЖ 1 Қайрбек Мақсат ТЭ-355

Қазақстан Республикасының энергиясының мәселелері
Жүйелік оператордың деректері бойынша 2019 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша Қазақстанның жылу электр станцияларының жалпы белгіленген қуаты 18 935,7 МВт құрады, оның ішінде 10 052 МВт немесе 53% – ы 30 жылдан астам жаста, су электр станцияларының белгіленген қуаты-2 636,7 МВт, оның ішінде 1 840 МВт немесе шамамен 69% - ы 30 жылдан астам жаста. Бұдан басқа, жиынтық қуаты 2 860 МВт 145 турбоагрегаттың 38-і, яғни орнатылған жабдық бірліктерінің жалпы санының шамамен 26% - ы парктік ресурстан таусылды. Бұған қосымша 5 жыл ішінде жалпы қуаты 4 280 МВт немесе орнатылған жабдық бірліктерінің жалпы санының шамамен 24% - ы 35 турбоагрегат өзінің парктік ресурсын тауысады.
Электр жабдықтарының қазіргі тозуы және электр тұтынудың тұрақты өсуі өндіруші қуаттарды дамытуға айтарлықтай инвестициялар қажет етеді. Мемлекеттік бюджет үшін – бұл ауыртпалық, инвестор үшін-ақшаны тиімді салу мүмкіндігі.
Біріншіден, экономикалық-географиялық белгілері бойынша Қазақстан аумағы кеңестік кезеңде Индустрияландыру жүргізілген бес экономикалық өңірге бөлінеді. Бұрынғы КСРО-ның орталықтандырылған экономикасында өндіріс пен инфрақұрылымды дамыту одақтық қажеттіліктерді ескере отырып құрылған аумақтық-өнеркәсіптік кешендер аясында жүзеге асырылды. Нәтижесінде Қазақстан Үш дербес экономикалық кеңістікке ие болды: батыс өңір, Солтүстік және орталық өңір, Оңтүстік өңір.

- Энергошаруашылығы ортақ желімен біріккен және Ресеймен дамыған байланысы бар Ақмола, Шығыс Қазақстан, Қарағанды, Қостанай және Павлодар облыстарын қамтитын Солтүстік және орталық өңір;


-Алматы, Жамбыл, Қызылорда және Оңтүстік Қазақстан облыстары кіретін оңтүстік өңір ортақ электр желісімен біріктірілген және Қырғызстан мен Өзбекстанмен дамыған байланысы бар. 1998 жылы оңтүстік аймақ Солтүстік аймақпен қатар жұмыс істеуге қосылды;
-Энергия шаруашылығының Ресеймен электр байланысы бар Ақтөбе, Атырау, Батыс Қазақстан және Маңғыстау облыстарын қамтитын Батыс Өңір. Маңғыстау, Атырау және Батыс Қазақстан облыстары ортақ электр желісімен біріктірілген, ал Ақтөбе облысының энергия шаруашылығы оқшау жұмыс істейді. Батыс және солтүстік аймақтарда соңғы уақытқа дейін ортақ садақ болған жоқ және әрқайсысы Ресеймен байланысты болды. Егер солтүстік өңірде ток артық өндіріліп, Ресейге экспортталса, Батыс Қазақстанда ол жеткіліксіз өндіріледі, сондықтан облыстарға ток Ресейден импортталады. Үшінші оңтүстік аймақ, сондай-ақ батыс аймақ жеткілікті ток шығармайды және оны импорттайды, бірақ Қырғызстан мен Өзбекстаннан. Сонымен, бір жағынан біз электр энергиясын экспорттадық, екінші жағынан импорттадық. Аймақтарды толығымен біріктіру уақытты қажет етеді және осы операцияның нәтижесінде электр энергиясының бағасы өсуі мүмкін.

Екіншіден, арзан электр энергиясы аяқталуда және электр энергиясын алудың балама әдістері туралы мәселе Үкіметтің алдында тұр. Солтүстік Қазақстанда экспорттық электр энергиясын өндіретін басты энергия көзі Өңірлерді арзан көмірмен қамтамасыз ететін Экибазтұз көмір кен орны болып табылады. Бірақ көмір мен газ таусылды, сондықтан ол бір күні аяқталады. Электр энергетикасы мәселелері әртүрлі деңгейде және бірнеше рет талқыланды. Үкімет қабылдаған шаралар (Балқаш ЖЭС-ін, Мойнақ ГЭС-ін, Екібастұз ГРЭС-2-нің жаңа блогын салу және т.б.) жоғарыда келтірілген проблемаларды бір мезетте емес, бірақ кезең-кезеңмен шешуді болжауға, екінші жағынан, ел үшін болашақта басты проблеманы шешудің қаншалықты перспективалы және рентабельді екенін, өңірлер үшін арзан электр энергиясын қамтамасыз етуге қабілетті баламалы энергия өндірісін іздестіруге мүмкіндік береді. Бірақ электр энергиясын тұтыну көлемін жаңадан алу аясында бұл проблемаларды қазір шешу қажет және біз көріп отырғанымыздай, оларды шешудің бірқатар перспективалық жолдарын қабылдау қажет.




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет