Тұтқырлық сұйықтың ішкі үйкелісі
Құбырөткізгіштің сипаттамасы
жүктеу/скачать 182,43 Kb.
|
Гидравлика
- Бұл бет үшін навигация:
- 2 Дәріс сабақтарының тақырыптары және олардың қысқаша мазмұны. Дәріс 1. Негізгі физикалық қасиеттер. Гидростатикалық қысым.
| Құбырөткізгіштің сипаттамасы – құбырөткізгіштегі тегеуріннің қосынды шығынының шығынға тәуелділік графигі.
Сорғының сипаттамасы – сорағының негізгі параметрлерінің, оның берілісіне тәуелділік графигі. 2 Дәріс сабақтарының тақырыптары және олардың қысқаша мазмұны. Дәріс 1. Негізгі физикалық қасиеттер. Гидростатикалық қысым. Дәріс жоспары: 1. Негізгі физикалық қасиеттері: тығыздық, сығылғыштық, сұйықтар үйкелісі үшін Ньютон заңы, тұтқырлық. 2. Сұйықтырда газдырдың еруі, сұйықтан газ күйіне өтудің шарттары. Қаныққан бу қысымы, кавитация. Идеал сұйықтар моделі. 3. Сұйықтарға әсер ететін күштер. 4. Гидростатикалық қысым және оның қасиеттері. Сұйық ол физикалық дене, оның өз пішінің сақтау қасиеті жоқ және ол өзі құйылған ыдыс немесе қабықшаның пішінін қабылдайды. Тығыздық дегеніміз сұйықтың көлем бірлігіндегі массасы. Сұйықтардың алатын көлемі қысым мен температураның өзгеруі кезінде өте аз өзгереді. Температураның өзгеруі нәтижесінде көлемінің өзгеруі температурлық коэффициентімен , ал қысым өзгерген кездегі сұйықтың сығылуы - көлемдік сығылу коэффициентімен сипатталады. Коэффициенттерінің және мәні өте аз, және іс жүзіндегі есептерде нөлге тең деп алуға болады, бірақ сұйықтың сығылуын ескеру қажет болатын құбылыстар кездеседі (гидравликалық соққы). Тыныштықтағы сұйық күйінің, қатты денеден айырмашылығы, оның жанама кернеуі жоқ, сондықтан ол өзі құйылған ыдыс пішінін қабылдайды. Бірақ әртүрлі жылдамдықпен аққан сұйықтың екі қабатының арасында үйкеліс пайда болады, ол ішкі жанама күштерді ретке келтіреді. Сұйықтың осы қасиеті, яғни сұйық бөлшегінің салыстырмалы қозғалысына қарсылықты немесе кедергі келтіруді тұтқырлық деп атайды. Белгілі Ньютон заңына бағынатын сұйықтарды ньютондық сұйықтар деп атайды. . Тұтқырлықтың сипаттамасы болып динамикалық және кинематикалық тұтқырлық коэффициенттері табылады. Аналитикалық зерттеулер жасағанда «идеал сұйық» деген түсінік жиі кездеседі, онда тұтқырлық толықтай жоқтығымен және оның көлемің абсолютті түрде өзгермеуімен сипатталады. Сұйықтардың агрегаттық күйлерін газтәрізді күйге ауыстыруын буғаайналу деп атайды. Сұйық бетінде буғаайналу жүрсе оны булану, ал барлық көлемі бойынша буғаайналуды қайнау деп атайды. Берілген температурада сұйықтың қайнау қысымы қаныққан бу қысымы немесе буғаайналу қысымы деп аталады. Қысымның төмендеуімен және температураның өсуімен сұйықтан алдын-ала еріген газдардың біраз бөлігі бөлініп шығады. Егер қысым , сұйықтың көлемінде, қаныққан бу қысымынан аз болса , онда көлем ішінде «қаныққан бумен» толтырылған шарлар пайда болады. Бұл кезде екі фазалы жүйе пайда болады (су қосылған бу шарлары). Мұндай шарлар көлемінің көп болып пайда болуы, сұйықтың тұтастығын бұзуға әкеліп соғады, ол кавитация деп аталады. Бұл шарлар сұйық массасында қозғалалып жүреді, және өте төмен температуралы немесе қысымы жоғары аймаққа түсіп бұзылады немесе жарылады. Шарлардың бұзылуы, шекералық ағын – кавитациялық эрозия қатты қабырға бетінің бұзылуына мүмкіндік беретін қатты соққы әсерінен болады. Тепе-теңдіктегі күйдегі кез-келген сұйыққа екі күштер әсер етеді. Бұл күштер өздерінің табиғатына байланысты /немесе әсерінің түріне/ беттік және массалық /көлемдік/ болып бөлінеді. Осы күштердің әсерінен тыныштықтағы сұйықтың әрбір нүктесінде гидростатикалық қысым пайда болады. Осы нүктелердегі қысым екі қасиетке ие болады: бірінші- нүктедегі қысым нормаль бойынша қозғалыс аймағына бағытталған және сыққыш болып табылады; екінші - нүктедегі қысымның шамасы қозғалыс аймағының ориентациясына байланысты емес. Айта кеткендей, қысымның өлшем бірлігі – паскаль (Па). Іс жүзіндегі есептерде жиі кездесетін өлшем – килопаскаль (кПа) және мегапаскаль (МПа) (1 кПа = 103 Па, 1 МПа = 106 Па). Кез-келген нүктедегі атмосфералық қысымның шамасы осы нүктенің қалай орналасқанына байланысты болады. жүктеу/скачать 182,43 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|