Уразбаева К. Т., Мақамбаев М. Б. Компьютерлік модельдеу элементтері физика пәнінде
жүктеу/скачать 0,85 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 3.5 Ток көзінің жүктеме сипаттамасын анықтау.
3.4 Вольт-амперлік сипаттама. Электр шамы қылының (α=5,1∙10-3 К-1) температурасының ток күшіне тәуелділігі  функциясымен анықталсын. Ro=50 Ом деп алып, электр шамының вольт-амперлік сипаттамасын сызыңдар.
Ом заңын пайдаланып  тәуелділігін табамыз. Электр шамының вольт – амперлік сипаттамасын ( i(U) кері функциясының графигін) сызу үшін ток күшін (0; 0,45 А) аралығында өзгертіп, оның әрбір мәнін нүктенің ординатасы (y) ретінде, ал кернеуді есептеп – нүктенің абсциссасы (x) ретінде алып отырамыз. Volt_Amper программасы осы графикті сызады.
Program Volt_Amper; uses Crt, Graph; const Ro=50.0; a=5.1E-3; x0=24; y0=462; var Gd,Gm,x1,y1,j: integer; U, i, R, t, di: real; s: string; begin Gd:=Detect; InitGraph(Gd,Gm,''); SetColor(7); Line(0,y0,640,y0); Line(x0,0,x0,480); Line(640,y0,630,y0-4); Line(640,y0,630,y0+4); Line(x0,0,x0-4,10); Line(x0,0,x0+4,10); SetColor(11); OutTextXY(600,y0-15,'U(В)'); OutTextXY(x0+8,0,'i(A)'); OutTextXY(16,y0+8,'0'); SetColor(8); For j:=1 to 6 do begin str(0.1*j:3:1,s); line(x0-5,y0-100*j,640,y0-100*j); OutTextXY(0,y0-100*j-8,s); str(50*j:3,s); line(x0+100*j,0,x0+100*j,y0+5); OutTextXY(100*j+12,y0+8,s); end;
SetTextStyle(7,0,4); SetColor(11); OutTextXY(130,0,'Z a c o n O m a'); SetColor(12); SetTextStyle(1,0,1); OutTextXY(210,40,'U = i∙Ro(1+a∙t(i))'); SetTextStyle(0,0,1); SetColor(11); Str(a*1E3:3:1,s); OutTextXY(500,348,'a = '+s+'∙10-3 1/K'); Str(Ro:3:1,s); OutTextXY(500,370,'Ro = '+s+' Oм'); i:=0; di:=0.01; SetColor(14); MoveTo(x0,y0); Repeat t:=1.6E4*sqr(i); R:=Ro*(1+a*t); U:=i*R; x1:=Round(x0+U*2); y1:=Round(y0-i*1E3); LineTo(x1,y1); Delay(5000); i:=i+di; until i>0.45; Readln; CloseGraph; end.
Алынған мәліметтерді ең кіші шаршылар әдісімен өңдеу арқылы ток көзінің Э.Қ.К., ішкі кедергісін және қысқаша тұйықталу тогін анықтаңдар. Тізбектер үшін  ,  Ом заңдарын пайдаланып  сызықтық тәуелділігін аламыз. Енді,  белгілеулерін енгізу арқылы ең кіші квадраттар әдісін пайдалансақ E=12,00 В; r=17,73 Ом табамыз. Ток көзінің қысқаша тұйықталу тогі  =0,68 А тең. Om программасы берілген ток көзімен жасалған эксперимент нәтижесін өңдеу арқылы оның жүктеме сипаттамасын анықтайды.
4 сурет. Тізбек Program Om; uses Crt, Graph; const n=10; var Gd,Gm,x0,y0,x1,y1,x2,y2,a0,b0,a1,dr,de,i,j: integer; A, B, C, D, M, K: real; s: string; Ue: array[1..n] of real; Ie: array[1..n] of real; begin Gd:=Detect; InitGraph(Gd,Gm,''); Ie[1]:=0.056; Ie[2]:=0.102; Ie[3]:=0.165; Ie[4]:=0.214; Ie[5]:=0.260; Ie[6]:=0.301; Ie[7]:=0.338; Ie[8]:=0.369; Ie[9]:=0.398; Ie[10]:=0.431; Ue[1]:=10.85; Ue[2]:=10.05; Ue[3]:=9.26; Ue[4]:=8.37; Ue[5]:=7.51; Ue[6]:=6.63; Ue[7]:=5.95; Ue[8]:=5.49; Ue[9]:=4.97; Ue[10]:=4.18; SetTextStyle(7,0,4); SetColor(11); OutTextXY(170,10,'Z a c o n O m a'); SetColor(4); SetTextStyle(0,0,1); SetLineStyle(0,0,1); SetColor(9); OutTextXY(160,60,'Opredeleie charakteristiki istochika toka'); a0:=200; b0:=80; dr:=100; de:=8; x0:=150; y0:=146; x1:=x0+(a0-de) div 2; SetColor(2); Line(x0,y0,x1,y0); Line(x1,y0-15,x1,y0+15); x1:=x1+de; SetLineStyle(0,0,3); Line(x1,y0-8,x1,y0+8); SetLineStyle(0,0,1); Line(x1,y0,x0+a0,y0); x1:=x0+(a0-dr) div 2; y1:=y0+b0; Line(x0,y0,x0,y1); Line(x0,y1,x1,y1); Rectangle(x1,y1-10,x1+dr,y1+10); Line(x1+dr,y1,x0+a0,y1); Line(x0+a0,y1,x0+a0,y0); MoveTo(x0,y0+2*b0 div 3); LineRel(-3,-12); MoveTo(x0,y0+2*b0 div 3); LineRel(3,-12); SetColor(7); a1:= a0 div 3; x1:=x0+a1; Line(x1,y0,x1,y0-40); Circle(x1,y0,2); x2:=x0+2*a1; Line(x2,y0,x2,y0-40); Circle(x2,y0,2); Line(x1,y0-28,x2,y0-28); MoveTo(x1,y0-28); LineRel(10,-2); MoveTo(x1,y0-28); LineRel(10,2); MoveTo(x2,y0-28); LineRel(-10,-2); MoveTo(x2,y0-28); LineRel(-10,2); SetColor(12); OutTextXY(x0+a0 div 2-4,y0-40,'U'); OutTextXY(x0+a0 div 2-4-6,y0+20,'E,r'); OutTextXY(x0+a0 div 2-4,y1-3,'R'); OutTextXY(x0+8,y0+b0 div 2,'I'); x0:=12; y0:=y0+b0+80; For j:=-1 to 1 do begin
y1:=y0+j*40; SetColor(12); if j=-1 then OutTextXY(x0+8,y1+16,'R(Om)') else if j=0 then OutTextXY(x0+12,y1+16,'I(A)') else OutTextXY(x0+12,y1+16,'U(V)'); For i:=0 to n do begin
x1:=x0+i*56; SetColor(9); Rectangle(x1,y1,x1+56,y1+40); if i>0 then begin if j=-1 then begin str(i,s); s:=' R'+s; end else if j=0 then str(Ie[i]:5:3,s) else str(Ue[i]:5:3,s); SetColor(11); OutTextXY(x1+8,y1+16,s); end; end; end; A:=0; B:=0; C:=0; D:=0; For i:=1 to n do begin
A:=A+Ie[i]; B:=B+Ue[i]; C:=C+sqr(Ie[i]); D:=D+Ie[i]*Ue[i]; end;
SetColor(12); OutTextXY(464,170,'E'); OutTextXY(400,182,'I = -------------- ;'); OutTextXY(450,196,'R + r'); M:=(B*C-A*D)/(n*C-sqr(A)); K:=-(B-n*M)/A; str(M:4:2,s); OutTextXY(364,420,'E = '+s+' В'); str(K:4:2,s); OutTextXY(360,440,'r = '+s+' Oм'); str(M/K:4:2,s); OutTextXY(360,460,'Ik = '+s+' A'); OutTextXY(260,426,'E'); OutTextXY(200,438,'Ik = ---------- ;'); OutTextXY(264,452,'r'); Readln; CloseGraph; end.
жүктеу/скачать 0,85 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|