Урок Русский алфавит. 1-тапсырма
жүктеу/скачать 47,86 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Урок 5. Русский алфавит. 1-тапсырма
- Пример выполнения задания № 2 : Қазақ тілі тарихындағы алфавиттердің ауысуы шығарма Смена алфавитов в истории казахского языка
|
Класс I модуль. Қазақ тілі туралы. I модуль. О казахском языке. 5 – сабақ. Орыс алфавиті. Урок 5. Русский алфавит. 1-тапсырма. Мәтінді оқыңдар және әңгімелеңдер. Төмендегі берілген сызбадағы үлгілерді пайдаланып дайындалыңдар. Задание 1. Прочитайте текст, перескажите его. Подготовьтесь, используя ниже приведенную схему. Орыс алфавиті негізінде қазақ әріптерін жасау 1939 жылы қолға алынды (Русский алфавит был взят за основу для создания казахских букв в 1939 году). Бұл графика – орыс алфавиті қазақтардың үйренуіне, оқуымен жазуына аса қолайлы еді (Эта графика – графика русского алфавита была очень удобна для обучения казахов чтению и письму). Сондықтан да жаңа алфавитке көшуге тіл білімінің көрнекті өкілдері ғалымдар С. Кеңесбаев, М. Балақаев, Ғ. Мұсабаев, С. Аманжолов, Н. Сауранбаев және тағы басқалары белсене қатысты (Поэтому видные представители образования, ученые С. Кенесбаев, М. Балакаев, Ғ. Мусабаев, С. Аманжолов, Н. Сауранбаев и другие активно принялись за создание нового алфавита). 1939 – 1940 жылдары түгелдей орыс алфавитіне көшу туралы ұкіметіміз арнаулы қаулы алды (Государство приняло специальное постановление о полном переходе на русский алфавит в течение 1939 -1940 годов).
үйренуіне көшу туралы Қазақтардың оқуына үкіметіміз жазуына қаулы алды ғалымдары тіл білімінің көрнекті өкілдері адамдары 2-тапсырма. Сызба мен сұрақтар негізінде «Қазақ тілі тарихындағы алфавиттердің ауысуы» деген тақырыпқа шығарма жазыңдар. З  адание 2. Используя данную схему и вопросы, напишите сочинение на тему «Смена алфавитов в истории казахского языка».
Араб жазуымен тұңғыш шыққан қандай кітаптарды білесің? Какие ты знаешь первые книги, вышедшие с использованием арабской письменности? «Түрік тілдерінің сөздігі» нешінші жылы шаққан? В каком году был издан «Словарь тюркских слов»? Латын алфавиті Қазақстанда нешінші жылдан бастап кеңінен қолданылды? В какие годы начал широко применяться латинский алфавит? Орыс алфавиті негізінде қазақ әріптерін жасау нешінші жылы қолға алынды? В какие годы русский алфавит был взят за основу для создания казахских букв? Пример выполнения задания № 2: Қазақ тілі тарихындағы алфавиттердің ауысуы шығарма Смена алфавитов в истории казахского языка сочинение Қазақ алфавиті бірнеше рет ауысқан (Казахский алфавит менялся несколько раз). Қазақ халқы араб алфавитін Октябрь революциясынан көп бұрын қолданған (Казахский народ задолго до Октябрьской революции пользовался арабским алфавитом). Араб жазуымен жазылған тұңғыш кітаптардың арасында: «Қутадғу білік» («Құт негізі – білік») және «Диуани луғат-ат-түрік» («Түрік сөздерінің жинағы») (Среди первых книг, написанных на основе арабской письменности: «Қутадғу білік» - «Основа богатства – знание» и «Диуани луғат-ат-түрік» - «Словарь тюркских слов»). Соңғысының авторы – ұлы ғалым Махмұд Қашқари (Автор последней – великий ученый Махмуд Кашгари). Ол 1072 – 1074 жылдарында шығарылды (Она издана в 1072 – 1074 годах). Осыдан бастап Орта Азияның ұлы ғалымдары мен ақындары, тарихшылары араб жазуын пайдаланған (С тех пор великие ученые, поэты и историки Средней Азии пользовались арабской письменностью). Араб алфавитінен кейін, 1929 жылдан бастап 1940 жылға дейін латын жазуын қолданған (После арабского алфавита, с 1929 года до 1940 года применялись латинская письменность). Латын алфавиті 1928 – 1929 жылдары Қазақстанда, Әзербайжанда, Өзбекстанда, Татарстанда кеңінен қолданыла бастады (Латинский алфавит в 1928 – 1929 годах начал широко применяться в Казахстане, Азербайджане, Узбекистане, Татарстане). Латын жазуында мектептерде сабақ жүргізілген, ересек адамдардың сауаты ашылған, қазақ газет, журнал, кітаптары шығарылған (На латинице проводились занятия в школах, обучали грамотности взрослое население, выпускались казахские газеты, журналы и книги). Орыс алфавиті негізінде қазақ әріптерін жасау 1939 жылы қолға алынды (Русский алфавит был взят за основу для создания казахских букв в 1939 году). Кириллицаны пайдалану үшін қосымша әріптер құрастырылған (ә, ғ, қ, ө, ұ, ү, ң, і, һ) (Чтобы пользоваться кириллицей были созданы дополнительные буквы (ә, ғ, қ, ө, ұ, ү, ң, і, һ)). Олар қазақ тіліндегі ерекше фонемаларды белгілейді (Они обозначают специфические фонемы казахского языка). 1939 – 1940 жылдары түгелдей орыс алфавитіне көшу туралы ұкіметіміз арнаулы қаулы алды (Государство приняло специальное постановление о полном переходе на русский алфавит в течение 1939 -1940 годов). жүктеу/скачать 47,86 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|