в электромагниттік құбылыстар (5 с) Тұрақты магниттер, магнит өрiсi

жүктеу/скачать 1,02 Mb.

Дата	11.05.2022
өлшемі	1,02 Mb.
	#142286

8.3 В Электромагниттік құбылыстар (5 с)
Тұрақты магниттер, магнит өрiсi.
8.4.3.1 – магниттердің негізгі қасиеттеріне сипаттама беру және магнит өрісін күш сызықтары арқылы бейнелеу;
Бағалау критерийі: Магниттің негізгі қасиеттеріне сипаттама береді; Магнит өрісінің күш сызықтарын бейнелейді.
Ойлау дағдыларының деңгейі: Түсіну, қолдану
Ресурс:PISA 2012тапсырмалары, Bilimland.kz
Тұрақты магниттер
Магнит тарихы екі жарым мың жылдан бері жалғасуда. Көне қытай ғалымдары б.дәуірімізге дейінгі VІ ғ. өзіне темір заттарды тартатын минералды тапқан. Қытайда оны “чу-ши” демек, “сүйгіш тас” деп атаған. “Магнит” атауын көне грек драматургі Еврипид (б.д. дейінгі V ғ.) тауып, өзінің бір шығармасында оның қасиеттерін сипаттаған. Мұндай атау бұл минерал Магнессия қаласының маңында табылғанымен байланысты. Магнит — «Магнессия тасы» дегенді білдіреді. Ерте заманда магнит қасиеттерін оның “тірі жаны” бар деп түсінді. Ерте заман адамдары ит етке қалай ұмтылса магнит те темірге солай “ұмтылады” деп ойлайды. Қазір біз мәселе магнит тудыратын ерекше өрісте екенін білеміз. Кез-келген магниттің айналасында магнит өрісі болады. Осы өрісте темірді магнитке тартады. Қазіргі кезде табиғи магнит FeO (31%) және Fe₂O₃(61%) тұратын магниттік темір кесектері екендігі белгілі морт қара минерал.
Сұрақ 1 : Бұл қара минералдың тығыздығы неге тең?
А) 2000 кг/м³.
В) 5000 кг/м³.
С) 1000 кг/м³.
Д) 3000 кг/м³.
[1]
Дискриптор:
Мәтінді оқып, магниттің тығыздығын көрсетеді.

Сұрақ 2: Тұрақты магниттер
Магнит өрісі — материяның ерекше түрі, ол заттардан ерекше және магниттелген денелер айналасында болады. Магниттің магниттік қасиеттері аса күшті емес, қазіргі кезде магнит өрісі өте күшті жасанды магниттер алынды. Оларды сыртқы магнит өрісінде магниттеп, жеке тұрақты магниттер ретінде қолдануға болады. Жасанды магниттер әр түрлі формада жасалды.

Жасанды магниттер жасау үшін құрамында қандай металдары бар құйма қолданылады?	Иә немесе жоқ
Темір	Иә/ Жоқ
Никель	Иә/ Жоқ
Кобальт	Иә/ Жоқ

[1]
Дискриптор:
Мәтінді оқып, жасанды магниттер жасау үшін құрамында қандай металдар қолданылатынын көрсетеді.

Сұрақ 3: Тұрақты магниттер
Бағдаршы түрінде жасалған магнит компаста қолданылады. Бұл керемет құрал шамамен екі мың жыл бұрын ойлап табылған. Алғашқы (ерте қытай) компас1-суретте көрсетілген. Ол оңтүстікті көрсеткіш деп аталған. Қазіргі заманғы (қарапайым) компас 2-суретте көрсетілген. 1-сурет пен 2-суреттердің магниттік бағдаршаның (компас бағдаршысы) басқа да магниттер сияқты екі полюсі бар. Олардың бірі географиялық солтүстікті көрсетеді, ол солтүстік полюсі (N), екінші ұшы — оңтүстік полюс (S) деп аталады. Осы символдар (атауларымен бірге) кез-келген магниттердің полюстерін белгілеу үшін қолданылады. Екі магниттік бағдаршаны бір-біріне жақындатып, әртекті магнит полюстері бір-біріне тартылатынын біртектес полюстері тебілетінін анықтауға болады. Осы заңдылық кез-келген магниттер үшін дұрыс. Екі магниттік компастың айырмашылығы неде__________________________________________________________________________________________________________________________________________________
[2]
Дискриптор:
1.Мәтінді пайдаланып, екі магниттік компастың айырмашылығын ажыратып көрсетеді.
4. Суретті пайдаланып, магнит полюстерін көрсетеді. [1]

Дискриптор:
Суретті пайдаланып, магнит полюстерін көрсетеді.
Кері байланыс: Инстаграм арқылы...

Комментарийге немесе история

Тапсырма 4. Тұздалған қияр

Тұздалған қияр дайындалған кезде, оларың үстіне тұзды су құйылады. Бірнеше күннен кейін қияр жеуге дайын. Егер сіз қиярды бірдей тұзды сумен, бірақ әртүрлі температурада құйсаңыз, онда бірнеше сағаттан кейін қияр аздап тұздалған болуы мүмкін.

1 сұрақ:
Тұздықпен не істеу керек: қияр тезірек тұздалуы үшін жылыту немесе салқындату керек пе? Өз жауабыңызды түсіндіріңіз.

жүктеу/скачать 1,02 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: