«Ветеринарлық медицина» кафедрасының 3 –ші курс студенттерінің 6-ы семестрінде 6В09111-«Ветеринариялық медицина» мамандығы бойынша
жүктеу/скачать 1,31 Mb.
|
терапия лекция-1
| Стоматит/stomatit/
Ауыздың кілегей қабығының қабынуы ауыз улылығы. Стоматиттің талауранған түрі жиірек, ал күлдіреген жаралы күлбіреген қабыршықтанған және ірінді түрлері сирегірек кездеседі. Стоматиттің ұрыттың кілегей қабықтарын тілді қызыл иекті, еріндерін бірдей зақымдайтын жайылмалы және шектелген-тек қызыл иектің ғана қабынуы гингивит, тілдің ғана қабынуы /лингивинит/ немесе таңдайдың ғана қабынуы /палантинит/ және т.б. түрлері болады. Өту барысы бойынша жіті және созылмалы ал пайда болу себептеріне байланысты-басалқы және қосалқы түрлері болады. Басалқы стоматит кілегей қабықтың тітіркенуінен өз бетімен ал қосалқы-басқа бір аурулардың салдарынан пайда болады. Себептері. Басалқы стоматит механикалық ыстық-суықтық, биологиялық химиялық факторлардың әсер етулерінен пайда болады. Ауыз қуысының кілегей қабықтары құнарсыз қатты деректі талшықты тікенекті азықтармен ірі туралған сабанмен дәнді өсімдіктердің және қылтанақтың қылқандарымен бөтен үшкір заттармен ауыздармен тіс жарғанда және олар алмасқанда сонымен қатар, азу тістері дұрыс мүжілмей шеттері үшкірленгенде, торайларда –арсыйған азу тістерінің/киын/ қажауынан зақымдалуы. Кілегей қабықтарының химиялық зақымдалынуы мал лотик, горнице қорғасын, папоратник, сүттіккен және басқа да улы шөптерді жегенде пайда болады. Стоматитттің ауыр түрі малды улы заттарды-ерітіндісі /анабазимнің және басқалардан туындылары/ себімен немесе сендірілмеген тастың не хлорланған у тастың қоспалары араласқан жемдермен сондай-ақ саңырауқұлақтар дөсіп кеткен шөптен зақымдандырудан пайда болып дамуы мүмкін. Ауыз куысының тікелей қабығының қабынуына кейде қою ерітінділі дәрілерді аузы арқылы бергенде не денесіне сепкен дәрілік заттарды жалағаны себепкер болады. Қосалқы стоматит жұқпалы аурулардың жалғаспасы ретінде пайда болады. Кейде жұтқыншақтың қабынуы, қарындардың созылмасы түрінде ететін аурулары, асқазанның және бауырдың қабынулары, қанталау және басқа да жұқпалы емес аурулар дамытады. Малдың органикалық жалпы қарсылық күні әлсірегенде не тітіркендіргін заттар қайталап әсер еткенде стоматит көбінесе созылмалы түрде етеді. Белгілері. Стоматит қай түрде өтпесін азықты шайнау процесі бұзылады. Мал азықтың майдасын, жұмсақтарын таңдап теріп, алып абайлап, жаймен, арасында дем алып шайнайды кейде қатқыл, ірі сабақтарды аузынан сыртқы тастайды. жүктеу/скачать 1,31 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|