1.Қазақстанның өсімдік ресурстарының қазіргі жағдайына сипаттама беріңіз


-билет 1.Популяцияның кеңістік құрылымына талдау жасаңыз



бет40/72
Дата16.02.2023
өлшемі1,31 Mb.
#169056
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   72
Байланысты:
биоррр

31-билет
1.Популяцияның кеңістік құрылымына талдау жасаңыз
Кеңістік құрылымы жеке даралардың кеңістікте таралуына және түрдің биологиялық қасиетіне,тіршілік ортасының ерекшелігіне, жыл мезгілдеріне байланысты анықталады.
Популяциының кеңістік құрылымы особьтпрдың белгілі бір территорияда немесе акваторияда сандық және популяцияның құрамының сапалық таралуы оның кеңістік құрылымы деп аталады.Популяцияның кеңістік құрылымы тұрғындардың “әлеуметтік ұйымымен” сипатталады.
1.Жалғыз немесе отбасылық
2.Топтық
Кеңістікті топтық қолдану мына негізгі формалар:1)Колониялар,2)отарлар үйірлер 3)популяция динамикасы.
Популяцияның жалпы сандық өзгергіштігі мына 4 жағдайға байланысты:1)особьтардың тууы 2)өлуі 3)бір жерге тұрақтануы 4)басқа жаққа қоныс аударуы.
Популяциялардың кеңістік құрылымы өте ауыспалы. Сонда да болса территорияның пайдалану типтеріне қарай түрлердің биологиялық ерекшеліктерін, бірінші түраралық байланыс белгілерін анықтай аламыз. Әсіресе, популяция құрамын ұстап тұруда особьтардың мінез-құлықтары бір-біріне қарым- қатынасы, өзара белгі беру байланыстары негізгі рөл атқарады.
Жеке өмір сүру формаларында, тіршілік циклінің белгілі кезеңінде көп түрлердегі особьтар бір-біріне байланыссыз, жеке өзі тіршілік етеді. Табиғатта жалғыз өзі өмір сүре алатын организм болмайды, тек олардың көбею, ұрықтану кездерінде жекешелену іске асады


2.Жамбыл облысының флорасы мен фаунасының жалпы санына, таралуына, азаю себептеріне, Қызыл кітапқа енген түрлеріне талдау жасаңыз
Табиғи ландшафтардың флорасы мен фаунасы кең және әртүрлі. Облыста өсімдіктердің 3 мыңнан астам түрі бар. Аң аулайтын өңірдің жалпы алаңы 13,9 мың га құрайды, онда жануарлардың 40-тан астам түрі мекендейді.
27,8 мың га алаңды құрайтын балық шаруашылық қоры 74 су айдынынан тұрады, оның ішінде 73 су айдыны балық шаруашылығына жарамды. Ірі бөгендерден Тасөткел және Теріс-Ащыбұлақ бар. Балық аулау кәсібінде толстолобик, ақмарқа, карп, сазан, көк серке, тыран балық, краль, торта балықтарын аулау кең таралған.
Республикалық маңызы бар Андасай мемлекеттік зоологиялық
Қорықшасы Жамбыл облысынның Мойынқұм ауданында орналасқан. Жабайы жануарларды қорғау және санын көбейту мақсатымен, соның ішінде, Қызыл кітапқа енген: арқар, қарақұйрық, құлан (1987 жылдан бері), ақбас-дуадақ т.б. биотүрлерді сақтау мақсатымен құрылған.

«Андасай» мемлекеттік қорықшасы Жамбыл облысының Қордай ауданындағы Масанша ауылында таралған.Ботаникалық табиғи қорықшада шыққан тегі бориальды реликті өсімдіктер өседі. Бұл әр түрлілік талды-бұталы және шөптесінді өсімдіктердің құнды түрлерін көрсетеді. Олардың кейбіреулері: Семенов клены, карнас, алма, абрикос ағаштары, шегіршін ақ акция,терек, көктерек, грек жаңғағы, емен, ива, ағаш тәрізді алма, шие, бұталы ива, гребеншик, долана және тағы басқалар.


Жамбыл облысында қызыл кітапқа енген жануарлардан- Ақбөкен, арқарды, үнді жайрасын, жұмақ шыбыншыны, арқар, қарақұйрық, құлан, ақбас-дуадақ т.б тіршілік етеді.
Азаю себептері;Аңшылық , орманның азаюы салдары, адамдардың ашкөздігінен,түрлі аурулардан, ғимараттар салу, ағаш және өсімдік дақылдарын алу үшін ормандарды тазарту, бұлақтарды су алу үшін өзендерді ағызу және көшелер мен автотұрақтар жасау үшін шабындықтарды төсеу, химиялық заттармен табиғатты ластау т.б.

Облыс аумағында 3 мемлекеттік табиғи (кешенді) қаумалы бар:


Мемлекеттік (кешенді) қаумал «Берікқара шатқалы» — 17,5 мың га алаңды алады, онда қызыл кітапқа енгізілген аса бағалы ағаш бұтасының және шөп өсімдігінің 50-ден астам түрін, ал жануарлардан – арқарды, үнді жайрасын, жұмақ шыбыншыны кездестіруге болады;
Жалпы алаңы 3,07 мың га құрайтын мемлекеттік табиғи (кешенді) қаумал «Қарақоңыз шатқалы» (ботаникалық), Зайлы Алатаудың батыс сілемінде орналасқан. Алма, шие, алша, жүзім ағаштарының жемісті көшеттері үйеңкі орманның, боз қарағанның, тұт ағашының, түйе жаңғағының алаңдарымен ауыстырылады;
Жалпы алаңы 1000 мың га құрайтын Андасай мемлекеттік (кешенді) қаумал (зоологиялық) Мойынқұм ауылынан батысқа Шу өзенінің жағасының бойында орналасқан. Өсімдік қабатында селеу шөбі, бетеге, қара сексеуіл, талдың ну бұтасы басымды. Жануарлар әлемінде арқарлар, құландар, жайрандар, еліктер, қабандар, қояндар, қырғауылдар, құрлар басым


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   72




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет