Тамырдың қатты соғуы тамырдың соғу тербелісінің таралуын түгел тоқтатуға қажетті күшпен анықталады. Жоғары АҚ-да тамыр қатты соғады, ал төмен АҚ-да - жұмсақ болады
4.Тамырдың қатты соғуы тамырдың соғу тербелісінің таралуын түгел тоқтатуға қажетті күшпен анықталады. Жоғары АҚ-да тамыр қатты соғады, ал төмен АҚ-да - жұмсақ болады. 5. Тамыр соғуынын биіктігі мен көлемі артерия қабырғасының тербелу амплитудасына байланысты болады. Жүректің жиырылу көлемі артқанда және тамыр қабырғасы серпілгіштігі төмендегенде тамыр соғуы биік және үлкен, ал жүректің қан шығару мөлшерінің төмендеуі, шок, коллапс кезінде - төмен жэне әлсіз болады. 6.Тамыр соғу жылдамдығы немесе түрі артерия көлемінің өзгеру жылдамдығымен анықталады. Артерияның тез көтеріліп, түсуі жылдам тамыр соғуына (қолқа жетіспеушілігінде), ал ақырын көтеріліп, түсуі -баяу тамыр соғуына тән (қолқаның тарылуында). Тамыр соғуын зерттеу деректерін мейірбике температуралық параққа енгізеді (кызыл нүктелермен белгілейді). Артериялық қысым, оны өлшеу тәсілі. Артериялық гипертензия, гипертониялық криз, артериялық гипотония туралы түснік. Жүректің жұмысы кезінде артерия жүйесінде түзілетін қысым артериялық қысым деп аталады. Жүрек жү-мысының фазасына байланысты қысым систолалық (САҚ), яғни жүректің сол жақ қарыншасы жиырылғаннан кейін-ақ артерия жүйесінде пайда болады (тамыр соғу толқынының ең жоғары көтерілуіне сәйкес келеді), және диастола кезінде артерияларда олардың серпілгіштігінің арқасында сақталатын диастолалық (ДАҚ) болады (тамыр соғу толқынының түсуіне сәйкес келеді). САҚ мен ДАҚ мөлшерлерінің арасындағы айырмашылық пульс қысымы деп аталады. АҚ жүректің кан шығару мөлшеріне, жалпы перифериялық тамыр кедергісіне, жүректің жиырылу жиілігіне байланысты. АҚ - ды өлшеу сау адамдардың, сондай-ақ науқастардың гемодинамикасының жағдайын бақылаудағы манызды тәсіл болып табылады. АҚ-ды өлшеуді тіке және тіке емес тәсілдермен жүргізуге болады. Тіке тәсіл - бұл манометрдің датчигін қан тамыр жүйесіне енгізу. Бұл тәсіл ірі тамырлардағы немесе жүректің қуыстарындағы қысымды анықтау мақсатында катетрлеу кезінде қолданылады. Әдеттегі тәжірибеде АҚ-ды 1905 жылы орыс хирургы Н.С. Коротковпен ұсынылған тіке емес аускультативті тәсілмен сфигмоманометрді (тонометрді) қолдану арқылы өлшейді. Сфигмоманометр манжетпен және алмұрт тәріздес резеңке баллонмен біріктірілген сынаптық немесе көбінесе серіппелі манометрден тұрады. Ауанын манжетке енуі манжеттегі қысымды сақтап және жайлап түсіруге мүмкіндік беретін арнайы тетікпен реттелінеді. АҚ миллиметрлік бөлімдері бар циферблатгың қозғалатын тіліне берілетін серіппенің кедергі күшімен өлшенеді. АҚ-ның мөлшерін мейірбике температуралық паракқа қызыл түсті бағаналар түрінде АҚ шкаласына сәйкес белгілейді.АҚ-ды әдіспен өлшеуге болады. Бұл әдіс АҚ көрсеткіштерінен басқа тамыр қабырғасының жағдайын, тамырдың серпілгіштігін, қан айналымының жылдамдығын бағалауға мүмкіндік береді. Сигналды компьютерлік өңдегенде жүректің жиырылу көлемі (ЖК), минөттік көлемі (МК), жалпы перифериялық тамыр кедергісінің (ЖПТК) мөлшері және олардың бір-біріне сәйкестігі есептелінеді.
