Үйсіндер( б.з.б. IIIғ. –б.з.Vғ)
Ерте темір дәуірінде Жетісу жерін мекендеген тайпа Үйсіндер
Жетісудағы сақ жерінеб.з.б.ІІ ғасырда Орталық Азиядан келіп қоныстанған тайпа: Үйсіндер
Ежелгі Қытай жазбаларында б.з.б. II ғасырдан бастап кездесетін тайпа үйсіндер
Үйсіндер жайлы негізгі дерек көздері: Қытай деректері
Ежелгі Қытай жылнамаларында кездесетін тайпа (-лар): Ғұндар, Қаңлылар, Үйсіндер
Кейінгі темір дәуірінде үйсіндермен бір уақытта өмір сүрген мемлекеттер ғұн, қаңлы
Үйсін атауы Қытай жазбаларында қай ғасырдан бастап кездеседі: б.з.б. 2ғ бастап
Үйсіндер туралы «ат жақты,аққұбаша,сары шашты» деп жазған: Қытай жазбалары
Ежелгі Үйсін мәдениетінің хронологиялық шеңбері:Б.з.б. III ғ.-б.з.Vғ.
Қазақстанда кейінгі темір дәуірінде пайда болған мемлекет:үйсін
Үйсіндер өрбіген ежелгі қазақ халқының этносаяси қауымдастық аймағы: Жетісу
Ыстықкөл мен Іле өзенінің оңтүстік жағалауы аралығында орналасқан ежелгі үйсін қаласы: Қызыл Аңғар
Үйсіндердің астанасы болған қала: Қызыл-Аңғар (Чигучен, Чигу)
Деректерде көрсетілген «үйсіндердің үлкен гуньмосы» тұрған қала: Чигу
Үйсіндердің астанасы Қызыл-Аңғар орналасқан аймақ:Ыстықкөл маңы
Үйсіндердің ордасы Қызыл Аңғар орналасқан аумақ:Ыстықкөл мен Іле өзенінің оңтүстік жағалауы
Ежелгі Қызыл Аңғар қаласы: Үйсіндердікі
Үйсіндердің көне қалалары табылған жер: Шу мен Кеген бойы
Үйсіндер жайлы жазған тарихшы: Цыма-Цянь
Көшпелілердің өмірі мен тұрмысын сипаттап жазған Қытай тарихшысы Сыма Цянның еңбегі: «Тарих жазбалары»
«Қазір үйсіндер күшті елге айналыпты» деп жазған қытай елшісі әрі саяхатшысы Чжан Цянь
Б.з.б. ІІ-І ғғ Қытай елімен сауда байланысын жасаған:Үйсін мемлекеті
Б.з.б.ІІ-Іғғ Үйсін мемлекеті сауда һ, қарым-қатынас жасаған ел: Қытай
Үйсіндердің солтүстік-батысындағы көршілері: Қаңлылар
Жазба деректердегі үйсіндердің шығысындағы көршілері: Ғұндар
Үйсіндерге қатысты «Усунго», «Сигнго» ұғымы: Көшпелі мемлекет
Үйсіндердің билеуші лауазымы: Гуньмо, Күнби
Қытай дерктеріндегі «Гуньмо » сөзінің мағынасы: Үйсін билеушісі
Үйсін гуньмосы атты әскерінің саны: 30мың
Үйсін гуньмосына бағынған тайпа көсемдері атауы: Бек
Қытай деректері бойынша ежелгі үйсіндер саны:630мың
Бай Үйсіндердің жылқыларының саны: 4-5 мың
Қытайдың Хань хроникасындағы жазуға қарағанда үйсін гуньмосы қытай патшайымына үйленген мерзімі: Б.з.б. 107 жыл
Мәтінге қарап,Қтай елімен дипломатиялқ әрі туыстық қарым-қатынас орнатқан елді анықтаңыз.Қытай патшасы көп сыйлық талап етіп, гуньмо оларға 1000 жылқы жіберді. Бұл оқиға б.з.б.107 жылы болған»: б.з.б.2 ғасырдың аяғы
Үйсіндер айналысты: суармалы және телімді егіншілік
Үйсіндер өсірген дәнді-дақылдар: арпа , тары
Кеген өзені алқабында зерттелген Үйсіндердің қонысы:Ақтас
Үйсіндерде егіншіліктің болғандығын дәлелдейтін дерек: Ақтас қыстауы
Үйсіндердің Ақтас қонысынан табылған заттай деректер дәлелдейді: Егіншілікің болғанын
Зергерлік бұйымдар табылған үйсін қорымы: Ақтас
Достарыңызбен бөлісу: |