Ќазаќстан Республикасы


Сөздік шөлейт аймақтар



бет22/172
Дата05.02.2022
өлшемі2,85 Mb.
#26253
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   172
Сөздік


шөлейт аймақтар – пустынные земли
ұлан-байтақ – обширный
топырақ – почва, грунт
абат – благоустроенный, цветущий
мұнай – нефть
кенископаемые
қойма – склад
қамба – закрома
саға – устье реки
өр – возвышенность
қорғанкрепость
астық алқабы – долина урожая


Тапсырмалар

1. Мәтінді оқып, мазмұнын айтып беріңіздер.


2. Мәтіннен Сіз үшін жаңа сөздермен сөйлем құрастырыңыздар.
3. Мәтін бойынша келесі тапсырмаларды орындаңыздар: дыбыстық талдау (астық), морфологиялық талдау (құрылысы), синтаксистік талдау (Республика жерінде Д.Н.Менделеевтің периодтық жүйесіндегі элементтердің бәрі де бар).


2 Қазақ халқының салт -дәстүрлері


2.1 Бесікке салу
Бесікке салу — қазақ халқының салтының бірі. Бесік қасиетті, киелі құтты мүлік, сәбидің алтын ұясы болып есептеледі. «Ел іші — алтын бесік» деген сөз бесіктің құдіретін көрсетеді. Жаңа туған баланы бесікке салу да халқымыз үшін елеулі дәстүрдің бірі. Бесікке салу жолы үлкен немесе елдің тәрбиелі, өнегелі әжелеріне, әйелдерге тапсырылады. Ол бесікті отпен аластап «тыштырма» жасап алып, баланы бесікке бөлейді. Бесік үстіне жеті түрлі қадірлі, таза заттар қойылады. Бесікке салған адамға «бесікке салар», яғни кәделі сый беріледі. Осындай қуаныш үстінде «Бесік жыры» айтылады:
Айыр қалпақ киісіп,
Ақырып жауға тиісіп,
Батыр болар ма екенсің?
Бармақтарың майысып,
Түрлі ою ойысып,
Шебер болар ма екенсің?
Таңдайларың тақылдап,
Сөзіңді жұрт мақұлдап,
Шешен болар ма екенсің?
Бесіктің сәби денсаулығына, тазалығына пайдасы өте зор. Бесіктегі сәбидің бойы, қол аяғы түзу, ширақ болады. Сондай-ақ бесік баланы кездейсоқ құлаған заттан, суық пен ыстықтан да қорғайды. Пәле-жаладан сақтасын деп ырымдап, оған тұмар, бүркіт тұяғы, жыланның бас сүйегі, кірпі сияқты заттар тағып қояды. Бесік ағаштан, негізінде талдан иіп жасалады. Себебі тал басқа ағаштай емес, иілмелі, морт сынбайды, құрт түспейді, жат иіс болмайды. Бесіктің мынадай құрал-жабдықтары болады: жастық, мамық, жөргек, түбек, шүмек, қолбау, тартбау т.б.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   172




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет