Ќазаќстан Республикасыныѕ Ауыл шаруашылыєы министрлігі
СТАНДАРТТАУДЫҢ ҒЫЛЫМИ ЖӘНЕ ӘДІСТЕМЕЛІК НЕГІЗДЕРІ
жүктеу/скачать 273 Kb.
|
Тәжірбиелік жұмыс №1
| СТАНДАРТТАУДЫҢ ҒЫЛЫМИ ЖӘНЕ ӘДІСТЕМЕЛІК НЕГІЗДЕРІ
Стандарттуда қайталанып отыратын мәселелерді шешудің оңтайлы нұқасын тағайындап (таңдап), оны үлгі, норма немесе ереже ретінде заңдастыру үшін қажетті әдіс-тәсілдер мен іс-әрекеттер кешені деп түсінуге болады. Стандарттау жұмысы сол жұмыстың нәтижесіне мүдделі тараптардың (мысалы өнім өндіру- ші, өткізуші немесе сатушы, тұтынушының) өзара ынтымақ бірлігі- не негізделуі тиіс. Яғни стандартты әзірлеу кезінде оған мүдделі әр- бір тараптың міндетті түрде қатысуы, ұсыныс пікірлерінің мүмкін- дігінше ескерілуі тиіс. Сондай-ақ халықаралық, аймақтық, басқа ел- дердің ұлттық стандарттарының талаптары ескерілуі қажет. Сонымен стандарттау әдістемесі – бұл стандарттаудың мақ- сатына жету үшін қолданылатын тәсіл немесе тәсілдер жиынтығы болып табылады. Стандарттау жалпы ғылыми және арнайы әдістемелерге негіз- деледі. Стандарттау жұмысына төмендегі әдістемелер кеңінен қолданылады: 1 Стандарттау объектісін реттеу Параметрлік стандарттау Өнімді сәйкестендіру (унификация) Агрегаттау Кешенді стандарттау Озық стандарттау. Стандарттау объектісін реттеу - өнімді, процесс пен қызметті стандарттау саласындағы әмбебап әдістеме. Реттеу – көп түрлілікті басқару ретінде ең әуелі көп түрлілікті қысқартумен тығыз байланысты. Реттеу жұмысының нәтижесіне мысалы, соңғы дайын өнімді жабдықтаушы бұйымдардың шектеулі тізімі, бұйымдардың үлгілік конструкциялық альбомдары, басқару және басқа құжаттардың үлгілік түрлері жатады.Реттеу әмбебап әдіс ретінде жүйелеу, сұрыптау, жою, типтеу, тиімдеу қатарлы жекелеген әдістерден тұрады. Стандарттау объектісін жүйелеу дегеніміз стандарттаудың нақты жиынтығын ғылыми негізде жіктеу, ажырату болып табылады. Стандарттау объектісін сұрыптау (селекциялау) – әріқарай өндіруге және қоғамдық өндіріске пайдалануға ыңғайлы деп танылған нақты объектілерді сұрыптауға бағытталған іс қимыл. Жою (симпликация) - арықарай өндіруге және қоғамдық өндіріске ыңғайлы емес деп танылған нақты объектілерді анықтауға бағытталған іс қимыл. Сұрыптау және жою іс қимылдары қатар жүріледі. Бұлардан бұрын оюъектілерді жіктеу, ажырату және олардың болашақ қажеттілікке сәйкестігіне арнайы талдау жасау жұмыстары жүргізіледі. Стандарттау объектілерін типтеу – конструкция, технологиялық ережелер, құжат түрлерін қатарлы үлгілік объектілерді құру жөніндегі іс қимыл. Сұрыпталған объектілер сапасы мен әмбебаптығын жоғарлатуға бағытталған қандай бір техникалық өзгертуге жіберіледі. Стандарттау объектісін тиімді болдыру (оптимизация) - негізгі тиімді өлшемдерді (параметрлерді) анықтап, сапа және үнемділік көрсеткіштерінің мәнін табуға бағытталған іс қимыл. Стандарттау объектісін тиімді ету жұмысы арнайы экономикалық – математикалық әдістер мен тиімді ету моделі арқылы жүргізіледі. Тиімді етудің мақсаты – реттеудің тиімді дәрежесі мен жоғарғы тиімділікке қол жеткізу болып табылады. Параметрлік стандарттау - өнімнің параметрі дегеніміз оның қасиеттерінің сандық сипаттамасы. Ең негізгі параметрлер олар өнімнің мақсаттық орналуын және пайдалану жағдайын айқындайтын сипаттамалары: - Мөлшерлік параметрлер (киім мен етіктің мөлшері, ыдыстың сиымдылығы). - Салмақ параметрлері (спорттық құралдардың жеке түрлерінің салмағы) - Машина, құралдардың өнімділігін сипаттайтын параметрлер (сеператордың өнімділігі, көлік құралдарының қозғалыс жылдамдығы) - Энергетикалық параметрлер (двигательдің қуаты т.б.) Белгілі мақсаттағы яғни белгілі типтік өнім бірқатар параметрлермен сипатталады. Параметрлердің белгіленген мәндік жиынтығы параметрлік қатар деп аталады. Параметрлік қатардың тағы бір түрі мөлшерлік қатар болып табылады. Мысалы маталарда мөлшарлік қатар мата енінің жекелеген мәндерінен, ыдыс-аяқта сиымдылықтың жекелеген мәндерінен тұрады. Бір типтік бұйымның (немесе материалдың) әрбір мөшері типтік мөлшер деп аталады. Мысалы қазіргі кезде ерлер киімінің 105, әйелдер киімінің 120 типтік мөлшері белгіленген. жүктеу/скачать 273 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|