Қазақстан республикасының орта
жүктеу/скачать 0,92 Mb.
|
Әдістемелік нұсқау хат 2021-2022 жыл
- Бұл бет үшін навигация:
- «Шетел тілі» пәні бойынша білім алушылардың біліміндегі олқылықтардың орнын толықтыру жұмыстарын ұйымдастыру
Оқу пәнінен әр тоқсан сайын бөлім бойынша жиынтық бағалау (БЖБ) және 1 рет тоқсандық жиынтық бағалау (ТЖБ) өткізіледі. 5-9 сыныптарда БЖБ үшін максималды балл кемінде 7 және 20 балдан артық болмауы керек. Төменде бөлім бойынша жиынтық бағалаудың (БЖБ) нақты саны көрсетілген (38-кесте): кесте. Жиынтық бағалау
Бөлім/ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалауда сөйлеу қызметінің екі түрі біріктіріледі (мысалы, тыңдалым және айтылым; оқылым және жазылым). Тоқсандық жиынтық бағалауда (ТЖБ) тыңдалым, айтылым, оқылым және жазылым сынды тілдік дағдылардың барлық түрлері тексеріледі. Аралық бақылау мен жиынтық бақылау үшін жиынтық бағалау тапсырмаларын педагогтер өздері әзірлейді. «Шетел тілі» пәні бойынша білім алушылардың біліміндегі олқылықтардың орнын толықтыру жұмыстарын ұйымдастыру «Шетел тілі» пәні бойынша білім алушылардың біліміндегі олқылықтардың орнын толықтыру бойынша жүйелі жұмыс төмендегідей міндеттерді шешуге бағытталған: «Шетел тілі» пәні бойынша білім алушылардың үлгерімі мен білім сапасын арттыруға бағытталған кешенді шаралар қабылдау; өзін-өзі бақылауға үйрету; өзін-өзі бақылау қажеттілігін қалыптастыру; орындалған жұмысқа жауапкершілік танытуға тәрбиелеу; оқушылардың жеке шығармашылық қабілеттерін дамыту. «Шетел тілі» пәні бойынша оқушылардың біліміндегі олқылықтарды анықтау және қалпына келтіру бойынша жұмысты ұйымдастыру төмендегідей кезеңдерден тұрады: І кезең. Жалпы қателіктерді анықтау; II кезең. Қателерді түзету; ІІІ кезең. Жіберілген қателіктерді талдау; кезең. Олқылықтарды жоюды жоспарлау; кезең. Олқылықтарды жою. Сыныпта талдау жұмысын жүргізу; VI кезең. Алдын алу шаралары. І кезең. Жалпы қателіктерді анықтау Жазбаша жұмыстарды тексеру, ауызша жауап беру, өзіндік және өзара бақылау барысында жүзеге асады. Жазбаша жұмыстарды жүйелі түрде жүргізу және өзі дербес орындауын қатаң бақылау ұсынылады. Қателерді анықтауға арналған жазбаша жұмыстың тиімді түрлері: оқу жылының басында және соңында қателіктерді талдау бойынша жеке өзіндік жұмыс үшін әр кестеге мәліметтер матрицасын және матрицалардың көшірмелерін құрастыра отырып, тестілеу беріледі; оқу жылында дәстүрлі бақылау және кесімді бақылау жұмысы, теориялық материалды жазбаша зерттеу. Белгілі бір тақырыптың типтік қателері мен жалпы білім беру дағды- қабілеттерін анықтауға бағытталған ББҚ (білім, білу, қабілет) ауызша тексеру. Тест тапсырмаларында есте сақтауды (меңгергендерді жаңғырту), ойлауды (салыстыру, дәлелдеу, жалпылау), сөйлеуді дамытатын сұрақтар қамтылуы тиіс. Ауызша емтиханның сапасы сұрақтардың іріктелуіне және олардың қойылу реттілігіне байланысты болуы қажет. Әрбір сұрақ логикалық түрде толық, қысқа және нақты болуы керек. Білім алушылардың бойында өзін-өзі бақылау дағдылары мен қабілеттерін қалыптастыру олардың қателіктерін өз бетінше табуға мүмкіндік береді. Сонымен қатар ол тәрбиелік, психологиялық, педагогикалық тұрғыдан тиімді. Мысалы, мынадай формаларды пайдалануға болады: «Қатені тауып, түсіндіріңіз» (өзіңіздің сыныптасыңыз жасаған, педагог жоспарлаған), «Жауабын тексеріп, қатесін түсініңіз», «Жауабыңызды бағалаңыз». Мектеп оқушыларының оқу іс-әрекетінің сапасы мен тиімділігін өзара бақылау педагогке білім алушылардың білімін тексеруге көмектеседі және адалдық пен әділеттілік, ұжымшылдық сияқты жеке қасиеттерінің дамуына ықпал етеді. Білімді өзара тексеру білім алушылардың белсенділігін дамытады, білімге қызығушылығын арттырады. Өзара бақылау барысында білім алушылардың жеке ерекшеліктері ашылады, білімге қызығушылығы артады. II кезең. Қателерді түзету Қателерді түзету қателерді анықтаумен қатар жүреді. Әрбір білім алушы өзінің «проблемалық» тақырыптарын бірнеше рет қайталауы арқылы шет тілін меңгеруде оң нәтижеге қол жеткізе алады. Деректер матрицасы - бұл тест нәтижелері енгізілетін кесте. Бұл сыныптағы «меңгере алу» картинасын тұтастай және әрбір білім алушыны жеке көруге мүмкіндік береді; Қателіктерді есепке алу (барлық жазбаша жұмыстарда «меңгере алуын» бақылау). Бұл белгілі бір тақырыпты немесе ережені меңгере алмаған әр білім алушының қандай проблемалары бар екенін анықтауға мүмкіндік береді. Нақты қателіктер туралы ақпарат әрбір білім алушының мәліметтеріне енгізіледі (39 -кесте). кесте. 7-сынып оқушысы Д.Жақановтың жеке жоспары
Білімдегі олқылықтардың орнын толтыру бойынша жұмыс формалары әр түрлі болуы мүмкін. Жеке жоспарда топтық сабақтарды - жасыл түспен, сараланған тәсіл - күлгін, жеке сабақтар - көк түстермен бөліп көрсету ұсынылады. Жеке жоспар парағы олқылықтарды қалпына келтіруге, нақты бір білім алушының білімін толықтыруға арналған және оның жеке қабілеттерін дамытуға бағытталған. ІІІ кезең. Жіберілген қателіктерді талдау Қателіктерді талдау жұмыс түріне байланысты. Әр жұмыс түрінен кейін ауызша немесе жазбаша, сапалық және сандық талдау жүргізіледі. Мұқият талдау жеке білім алушылардың кемшіліктері мен жетістіктерін терең зерттеуге, білім алушылардың қателері мен негізгі қиындықтарын бөлуге, олардың пайда болу себептерін зерттеуге және оларды жою жолдарын белгілеуге мүмкіндік береді. кезең. Білімдегі олқылықтарды жоюды жоспарлау Бұл жұмыс талдауға негізделген және оның нәтижелері білім алушыларға айтылады. Педагог сабақты қашан, кімнен, қандай мақсатпен сұрау керектігін және бұл үшін қандай құрал қолдануды жоспарлайды. Қателер бойынша жұмыс әрбір жазбаша жұмыстан кейін, ал қайта бағалау - «қанағаттанарлықсыз» бағадан кейін жүргізіледі. Қатаң бақылау әр білім алушының барлық тесттер мен сынақтарды орындағанына көз жеткізу үшін жүзеге асырылады. кезең. Кемшіліктерді жою. Сыныпта талдау жұмысын жүргізу. Ұсынымдар: алынған нәтижелер туралы сынып пікірін сұрау; жазбаша тексеру (жақсы баға алынғанға дейін) жеке және фронтальды қателер бойынша жұмыс; жеке және фронтальды зерттеу кезінде қайталауға арналған тапсырмалар (жақсы бағаға дейін). кезең. Алдын алу шаралары Келесі алдын алу шаралары білім алушылардың қателіктерін азайтуға ықпал етеді: жазбаша тапсырмалардың мәтіндері оңай оқылуы керек; білім, білік, дағдыны арттыруға арналған белсенді ауызша жаттығуларды, типтік қателіктерді жүйелі түрде талдау; жаңа материалды түсіндіру кезінде қатені болжап, материалды дұрыс меңгеруге арналған тапсырмалар жүйесін таңдау; қызығушылық тудыратын, тұрақты зейінді қалыптастыратын тапсырмаларды таңдау; өзін-өзі басқаруға жүйелі түрде дағдыландыру. Білім алушылардың біліміндегі олқылықтарды толтыру үшін жеке жұмыс бағытын әзірлеу ұсынылады. Яғни, «жеке жоспар парағында (ЖМП)» даму мен оқудағы өзгерістер процесін көрсету керек. Ол әр білім алушыға жеке тәсілді жүзеге асырып қана қоймай, оның біліміндегі олқылықтарды жою үшін жұмысты есепке алуға, қадағалауға, түзетуге, білім беру мотивациясының деңгейін көтеруге мүмкіндік береді. Мысалы, «Шетел тілі» пәні бойынша жұмысты бақылау үшін білім алушының «Жеке жоспар» парағы қолданылады. «Жазылым» дағдысы бойынша білім алушының жазу қабілетінің қалыптасуын тексеру кезінде білім деңгейінің төмендеуі мүмкін топты - сары түспен, ал жоғары ынтасы бар білім алушылар тобын – жасыл түспен белгілейді. Білім деңгейі төмендеп кеткен білім алушылардың білім деңгейін көтеру жұмыстарын жүргізіп, олардың проблемалық тұсы анықталады. Мысалы, тексеру жұмыстардың бірі бейресми хат жазу қабілетін тексеруге бағытталады. Бұл тапсырманы орындау кезінде білім алушының лексикалық, грамматикалық және орфографиялық білімін байқауға болады. «Қарым-қатынас мәселесін шешу» критерийі бойынша «Жазылым» дағдысы кезінде білім деңгейінің төмендеуі мүмкін топтағы білім алушының қателіктерін анықтау: қарым-қатынастағы қателігі (досына); жазылым дағдысындағы қойылған сұраққа толық және нақты жауап бере алмауы (негізгі бөлімде тапсырманың барлық аспектілері ашылмаған); жазылым дағдысындағы жеткіліксіз көлемі. «Мәтінмен жұмыс» критерийі бойынша: абзацтарға дұрыс мән бермеу; лексикалық тұрғыда логикалық байланыстың болмауы. «Мәтіннің тілдік безендірілуі» критерийі бойынша: грамматикалық қателер (мәтіннің болмауы, үш шақтағы етістіктердің дұрыс қолданылмауы, сөйлемдердің дұрыс құрылмауы); жеке сөздердің дұрыс жазылмауы; тыныс белгілердің дұрыс қолданылмауы; лексикалық қателер. Ы.Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы Жазғы мектеп жұмысын ұйымдастыру бойынша әдістемелік нұсқаулар әзірледі. Әдістемелік нұсқаулар «Шетел тілі» пәніне арналған күрделі тақырыптарды /оқу мақсаттарын анықтайды (1-10-сыныптар). Әдістемелік ұсынымдар Академияның http://nao.kz сайтында орналастырылған. Пандемия мен шектеу шаралары кезінде «Шетел тілі» пәні бойынша барлық тілдік дағдылар қамтылмауы мүмкін. Сондықтан «Шет тілі» пәні мұғалімдеріне білім алушылардың тілдік қажеттіліктерін ескере отырып, лексикалық немесе грамматикалық тақырыпты таңдау құқығы беріледі. Мысалы, 40-кестеде білім алушылардың білімін толықтыру мен олқылықтарды жою үшін сынып бойынша ұсынылатын күрделі тақырыптар берілген. кесте. 5-9-сыныптардағы «Шетел тілі» оқыту пәнінің күрделі тақырыптарының мысалы:
жүктеу/скачать 0,92 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||