Батыс Қазақстан облысының мәдениет, мұрағаттар және құжаттама басқармасы Хамза Есенжанов атындағы балалар және жасөспірімдер кітапханасы Управление культуры



бет32/86
Дата06.02.2022
өлшемі1,22 Mb.
#41874
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   86
25 желтоқсан

ЕСЕНЖАНОВ ХАМЗА ЫҚСАНҰЛЫ


туғанына 110 жыл (1908-1974)

Хамза Есенжанов 1908 жылы Ақжайық ауданында дүниеге келген. Жазушы, Қазақстан Мемлекеттік сыйлығының лауреаты. Алматы зоотехникалық мал дәрігерлік техникумын, Алматы Мемлекеттік университетін бітірген. Ленинградтағы мемлекеттік өнертану институтының аспирантурасында оқыған. Қазақстан Жазушылар Одағы басқармасының жауапты хатшысы, КСРО ҒА-ның Қазақ филиалында әдебиет пен фольклор секторының меңгерушісі қызметтерін атқарған. 1937 жылдан Қазақ мемлекеттік филармониясының, кейін Қазақ опера және балет театрының директоры қызметін атқара жүріп, КазПи-де орыс әдебиеті тарихынан сабақ береді. ХХ ғ. 30- жылдары республикалық басылымдарда “Өлеңтінің жағасында”, “Қызыл құмақ”, “Күшке-күш” сияқты әңгімелері мен “ Жер шарында” атты пьесасы жарияланды.


1938 жылы жалған саяси айып тағылып, 20 жылға жуық сталиндік қуғын- сүргіннің зардабын тартты. Елге оралған соң, 1956 жылдан өнімді шығармалық еңбек жолын бастады. Жазушының басты шығармасы “Ақ Жайық” трилогиясы, “Ағайынды Жүнісовтер”. Сонымен қатар бастауыш, орта мектептер үшін оқулықтар, көптеген әдеби сын мақалалар жазды.
Хамза Есенжанов Еңбек Қызыл Ту, “Құрмет белгісі” ордендерімен және медальдармен марапатталған.
Теректі ауданының Сарыөмір ауылында Хамза Есенжановқа арналған мұражай жұмыс істейді. Орал қаласында Хамза Есенжанов есімімен аталатын көше бар.

ӘДЕБИЕТТЕР


Есенжанов Х. Ақ Жайық: трилогия.- Алматы: Жазушы, 1977


Есенжанов Х. Ағайынды Жүнісовтер: роман.- Алматы: Жазушы, 1977
Есенжанов Х. Ақ Жайық: роман. ІІ-ші кітап.- Алматы: Көркемәдеббас., 1960.- 426 б.
Есенжанов Х. Алты томдық шығармалар жинағы. –Алматы,1978.
Есенжанов Х. Қатерлі түн.- Алматы: Жалын, 1981-32 бет
Есенжанов Х. Көп жыл өткен соң. – Алматы: Жазушы, 1967.- 351 бет.
Есенжанов Х. Төңкеріс үстінде: роман. І- ші кітап.- Алматы: Жазушы, 1968.- 352 бет.
Есенжанов Х. Шыңдалу: роман. 2- ші кітап.- Алматы: Жазушы, 1968.- 340 бет.

Жазушы туралы


«Ақ Жайықтың» жазылу тарихынан //Даласына лайық дарын.- Орал.- 2008.- 100 - 113 б.


Аманғалиева Э., Жаралған жан Ақ Жайықтың төсінен /Э. Аманғалиева, Ж.Жексенғалиева //Мектептегі кітапхана.- 2008.- №5.- 14-16 б.
Ахметова А, Хамза Есенжановтың ұлы дүние салды /А. Ахметова //Орал өңірі.- 2015.- 6 қазан (№125).- 2 б.
Аян Ғ, Жазушы есімі берілді /Ғ. Аян //Орал өңірі.- 2016.- 31 желтоқсан (№157).- 2 б.
Базарбаев М, Өршіл талант /М. Базарбаев //Базарбаев М Көрікті ойдан көркем сөз.- 1994.- 175-184 б.
Бақтыгереева А, Хамза Есенжановқа /А. Бақтыгереева //Бақтыгереева А Ақ шағала.- Алматы: Өлке, 2001.- 283 б.
Бақтыгереева А, Хамзаны пірдей тұтқан дәрігер қыз /А. Бақтыгереева //Қазақ әдебиеті.- 17 қазан (№42).
Балмолда М, Кітапханасы Хамзаның: Өлең /М. Балмолда //Жайық үні.- 2017.- 16 ақпан (№7).- 10 б.
Бейісқұлов Т, Ақ Жайықтың Ақиығы /Т. Бейісқұлов //Әдебиет айдыны.- 2008.- 13 қараша (№46).
Бисенғалиев С, Адалдық /С. Бисенғалиев //Аққу махаббат.- Орал, 2013.- 284 б.
Бисенғалиев С, Хамзалар керек-ақ! /С. Бисенғалиев //Орал өңірі.- 2011.- 18 тамыз.-(№94).- 7 б.
Бияшева Г, Қайсар дарынға құрмет /Г. Бияшева //Орал өңірі.- 2017.- 16 ақпан (№18).- 1-2 б.
Даласына лайық дарын //Орал өңірі.- 2013.- 24 желтоқсан (№155).- 3 б.
Досанов С, Асқар тау алыстаған сайын биіктей түседі /С. Досанов //Қазақстан- Заман.- 2008.-11 қыркүйек (№37).
Досанов С, Қалам құдіреті /С. Досанов //Егемен Қазақстан.- 2008.- 6 желтоқсан.- (375-379).
Жазушының пірі //Информбиржа.- 2008.-22 мамыр (№21).
Жапсарбаева Ж, Хамза Есенжановтың туғанына- 100 жыл /Ж.Жапсарбаева //Айгөлек.- 2009.- №1.- 4-5 б.
Жексенғалиева Ж, Ақ Жайықтың алып толқыны /Ж. Жексенғалиева //Жайық үні.- 2008.- 10 шілде (№28).
Жексенғалиева Ж, Есімі елімен үндескен тұлға /Ж. Жексенғалиева //Открытая школа.- 2014.-№1.- 71 б.
Жолдығали Г, Тұлпар болғым келеді /Г. Жолдығали //Орал өңірі.- 2011.- 12 наурыз.-(№30).
Жұмағалиев Б, Шалқар шабыт /Б. Жұмағалиев //Орал өңірі.- 2008.- 25 желтоқсан (№146).
Қабдолов З, Тойлар тұсындағы ойлар /З. Қабдолов // Арна.- Алматы: Жазушы, 1988.- 192-211 б.
Қабдолов З, Тойлар үстіндегі ойлар /З. Қабдолов //Арна.- Алматы, Жазушы.- 1988.-256 бет.
Меденова Қ., "Ақжайық тарихын жырлаған қаламгер" /Қ. Меденова //Ұлан.- 2013.-№19-20.- Б.4.
Мырза Әлі Қ, Даласына лайық дарын, дарынына лайық эпопея: Естеліктер, мақалалар, өлеңдер / Ә.Қ. Мырза //Даласына лайық дарын.- Орал, 2008.- 6-13 б.
Науырызова А, Талантқа тағзым /Хамза Есенжановтың туғанына 90 жыл //А.Науырызова //Жайык үні.- 1998.- (№50).- 24 желтоқсан.
Рамазанова Г., Қайсар қаламгер /Г.Рамазанова //Жастар жанары.- 2014.- №4-5.- 8 б.
Рахымбек С, Қайсар қаламгер /С. Рахымбек //Астана ақшамы.- 2008.- 8 қараша.-(№131-133).
Сабыр М, Шалқар /М. Сабыр //Орал өңірі.- 2008.-10 сәуір (№42).
Сәбиева А, Ақындар қос алыпты жырға қосты /А. Сәбиева //Орал өңірі.- 2008.- 23 қазан.- Б.5.
Сейданов Қ, Қазақ әдебиеті және Хамза / Қ. Сейданов //Жұлдыз.- 1989.-№2.- 185 б.
Сейтақ Ғ, Елім деген ерлердің ескерткіші тұрса, игі /Ғ. Сейтақ //Орал өңірі.- 2008.- 29 мамыр (№61).
Сейтақ Ғ, Сарыөмірде мәңгілік бір ғұмыр бар: [Хамза Есенжановқа арналған өлең] /Ғ. Сейтақ //Сейтақ Ғ Аман бол Атамекенім.- Орал: Дастан, -1996.-б.113-115.
Сейтақ Ғ, Хамзаның тойы - халықтың тойы: [Хамза Есенжанов тойына әзірлік] /Ғ.Сейтақ //Орал өңірі.- 2007.- 3 қыркүйек (№101).
Сисенғали З., Қасіреті көп кейіпкерлер /З. Сисенғали //Орал өңірі.- 2008.- 2 тамыз.-б.6.
Сисенғали З, Қайсар қаламгер /З. Сисенғали //Әдебиет Қазақстан мектебінде.- 2008.-№5.- 42-44 б.
Сисенғали З, Қайсар қаламгер немесе Хамза Есенжанов шығармаларына жаңаша көзқарас /З. Сисенғали //Орал өңірі.- 2008.-11 қыркүйек (№104).
Сисенғалиев З, Қайсар қаламгер Хамза Есенжановтың шығармашылығына жаңаша көзқарас /З. Сисенғалиев //Орал өңірі.- 1997.- 30 желтоқсан.
Сұлтанғалиева Р, Ақ Жайықтың ақиығы /Р. Сұлтанғалиева //Жалын.- 2008.- №10.-31-32 б.
Сүлейменов С, Жазушы және оның кейіпкері /С. Сүлейменов //Информбиржа.- 2008.- 17 сәуір.
Сүлейменов С, Жұрт жадындағы жазушы: [Жазушы Хамза Есенжанов туралы] /С.Сүлейменов //Орал өңірі.- 2006.-15 шілде (№93).
Сүлейменов С, Жұрт жадындағы жазушы /Жазушы Хамза Есенжанов туралы //С.Сүлейменов //Орал өңірі.- 2006.-13шілде (№93).
Сүлейменов С, Хамза ағам көңілдегі арманым еді /С. Сүлейменов //Жайық үні.- 2008.-9 қазан (№41).
Сүлейменов С, Шалқарға махаббаты бөлек еді /С. Сүлейменов //Орал өңірі.- 2008.- 18 қыркүйек (№107).
Сүлейменова Д., Сүлейменов С, Сүйгенінің соңынан сібір асқан /Д. Сүлейменова //Дана.- 2013.- №1.- 41-46 б.
Сүлейменова Д, Ақ Жайықтың анасы /Д. Сүлейменова //Ана тілі.- 2008.-20 маусым-3 шілде.-(№26-27).
Сүлейменова Д, Жазушы тағылымы /Д. Сүлейменова //Әдебиет айдыны.- 2008.- 24 шілде (№30).
Сүлейменова Д, Өнегелі өмір /Д. Сүлейменова //Жайық ұстазы.- 2008.- 16 қаңтар.
Таубаева А, Жазушының жары және ұрпақтары /А. Таубаева //Жайық ұстазы.- 2008.-10 желтоқсан (№23).
Тоқмамбетов Т, Қайсар қаламгер /Т. Тоқмамбетов //Орал өңірі.- 2013.-28 желтоқсан.-(№157).- 8 б.
Туған елі қос қыранға тағзым етіп //Орал өңірі.- 2008.- 23 қазан.- 4 б.
Хакімжанова М, Біздің Хамза /М. Хакімжанова //Хакімжанова М Таңдамалы.- Алматы: Жазушы,1986- 226-227 б.
Хамза Есенжановтың хаттары //Мәдениет және тұрмыс.- 1988.-№12.
Хамзақызы М, Жазушының есімі жаңғырды /М. Хамзақызы //Жайық үні.- 2017.- 16 ақпан (№7).- 10 б.
Хамзина Г, Жайықтың тарихын толғаған /Г. Хамзина //Орал өңірі.- 2016.- 12 қаңтар (№3).- 8 б.
Шарабасов С, Жазушы тағдыры /С. Шарабасов //Орал өңірі.- 1998.- 16 желтоқсан.
Шаштайұлы Ж, Жайықтың бойы ен жазық /Ж. Шаштайұлы //Қазақ әдебиеті.- 2008.-24 қазан (№43).
Шотанов Ш, Жазушының ұлы Шалқарда /Ш. Шотанов //Орал өңірі.- 2008.- 30 қазан.-(№124).
Шүйіншәлиева М, Ұлы адамның көлеңкесі де ыстық /М. Шүйіншәлиева //Жайық үні.- 2008.-11 қыркүйек (№37).




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   86




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет