Қысқаша мазмұны мен негізгі сұрақтары:
1. Бағалы қағазды реттеу түсінігі және мақсаттары.
2. Бағалы қағаз нарығын реттеу қағидалары.
3. Бағалы қағаз нарығының өзін - өзі реттеуші ұйымдары.
1. Бағалы қағаз реттеу түсінігі және мақсаттары.
Бағалы қағаз нарығын реттеу дегеніміз - бағалы қағаз нарығындағы қатысушылардың қызметі мен олардың арасындағы операцияларды тәртіпке келтіру. Нарыққа қатысты реттеу ішкі және сыртқы болып екіге бөлінеді.
Ішкі реттеу дегеніміз - бұл ұйымның өзінің нормативтік құжаттарынан ережелері мен сол ұйымның қызметін анықталатынын басқадай ішкі нормаларына бағынуы.
Сыртқы реттеу дегеніміз - белгілі ұйым қызметінің, мемлекеттің басқа ұйымдық нормативтік құжаттарына халықаралық келісімге бағынуы.
Бағалы қағаз нарығын реттеуді реттеу қызметін атқару жүктелген ұйым жүзеге асырылады. Осы тұрғысынан реттеу төмендегі топтарға бөлінеді:
1. нарықты мемлекеттік реттеу.
2. бағалы қағаз нарығына қатысушы кәсіпқойлар жағынан реттеу және нарықтық өзін-өзі реттеуі. Бұл процесс екі жақты дамиды. Бір жағынан мемлекет нарықты реттеу бойынша өз қызметтерінің бір бөлігін өкілетті немесе ол таңдаған ұйымға береді. Екінші жағынан бағалы қағаздар нарығына қатысушы кәсіпқойлар өзара келіседі.
3. қоғамдық реттеу немесе қоғамдық пікір арқылы реттеу.
Бағалы қағаздар нарығын реттеу мақсаттары:
1. нарықтағы тәртіпті қолдау, нарыққа қатысушылар жұмысына қолайлы жағдай жасау.
2. нарыққа қатысушыларды жекеленген тұлғалар немесе ұйымдардың алдауынан қылмыскер ұйымдардан қорғау.
3. сұраныспен ұсыныс негізінде бағалы қағаздарға баға берудің еркін және ашық процесін қамтамасыз ету.
4. кәсіпкерлік қызметті ынталандырып отыратын тиімді нарықты құру.
5. белгілі жағдайда жаңа нарық құру, қоғамдағы қажет нарық пен нарық құрылымдарды, жаңа бастамаларды қолдау.
6. қандай бір қоғамдық мақсатқа жету үшін нарыққа әсер ету.
Бағалы қағаз нарығын реттеу процесінің құрылымы:
1. нарықтың қызмететуінің нормативтік базасын жасау.
2. нарыққа қатысушы кәсіпқойларды таңдау.
3. нарыққа қайрылымдылық нарықтық қызмет ету нормалары мен ережелерін орындауын бақылау.
4. нарықта бекітілген нормалар мен ережелерден ауытқығаны үшін санкциялар жүйесін қолдану.
Достарыңызбен бөлісу: | 
