Д. Х. Кушмурзина К. Б. Шинбулатова
жүктеу/скачать 361,51 Kb.
|
Кушмурзина Д.Х. Әдебиеттік оқу әдістемесі
- Бұл бет үшін навигация:
- Шал мен малай
| Есек пен бұлбұл
Абай Құнанбаев (И.А. Крыловтан) Тойған есек шөпті оттап маңайдағы Сонырқап шатқа кетті қай-қайдағы. Тентіреп өлкені өрлеп келе жатып, Жолықты бір бұлбұлға тоғайдағы. Сенбісің ақын бұлбұл, жаңа көрдім, Атыңа жұрт мақтаған құмар едім. Бір сайрап берсең, қалқам, өзім естіп, Рас па екен жұрттың сөзі, сынар едім. Өнерге салды бұлбұл сонда аңыратып, Шыңғыртып, шымырлатып, сорғалатып, Мың түрлі күйге салып толқынтады, Маңайда жан біткенді таңырқатып. Қой жатыр, қойшы тыңдап тұрды елбіреп, Көзіне қып-қызыл боп жас мөлдіреп. Жел соқпай, құс шуламай, бәрі жым-жырт, Әнге көңіл жіберіп тұрды елжіреп. Бұлбұл болды, тосып тұр есек сөзін, Есек жерге қаратып екі көзін: «Іш пыспай-ақ тыңдарлық бар екенсің, Әттегене-ай, білмепсің әтешті өзің! Екенсің ән салуға сен-дағы епті, Сен біраз әтеш әнін үйрен!»— депті. Бұл сықылды сыншының сөзін естіп, Көз көрмеске бұлбұл да ұшып кетті. Демеймін жұрт мақтасын, Я жақсын, я жақпасын. Сүйтсе де мұндай сыншыдан Құдайым бізді сақтасын. Шал мен малай Ахмет Байтұрсынұлы Шал қайтты малайымен пішен шауып, Бәлені сезе ме адам тұрған бағып. Орманмен кешкітұрым келе жатты, Баратын елге тура бір жол тауып. Тап берді қарсы алдынан аю шығып, Болмады айла етерге о ғып, бұғып. Үстіне Шалдың аю қонып қалды, Сорлыны ә дегенше жерге жығып. Жұмарлап, басып-жаншып аю шалды, Жемекке енді бастап ыңғайланды. «Бауырым, Пәленшежан, айыршы-ай», - деп, Малайға Шал жалынып, қолқа салды. Малайы темір айыр, балтаны алып, Аюды жықты, басын, ішін жарып. Қан-қан боп үсті-басы, өлейін деп, Қорқырап аю жатты ыңыранып. Шал тұрып енді орнынан есен-аман, Жақындап жұмыскерге келді таман: «Әумесер, ақылың жоқ, ит-доңыз!» - деп, Байғұсты балағаттап, сөкті жаман. «Ұрсасың неге, Шалым, маған, - деді, - Сөккендей не істедім саған? - деді. - Жазғаным, менің сені аю - жаудан Айырып алғаным ба аман?!» - деді. Шал айтты: «Көрмеймісің не еткеніңді, Желігіп жындануға жеткенінді, Бардай-ақ әкең құны, сонша шаншып, Терісін іске алғысыз еткеніңді?!» * * * Сөз жаздым үгіт үшін бозбалаға, Осындай елде уақиға аз ғана ма? Қайырың наданға еткен - шашқан мүлкің, Болады рәсуа құр далаға. Құдайым, жолдас қылма жамандарға, Көзі тар, көңілі соқыр надандарға! Жақсылық етсең де бір, етпесең де, Жақпайсың кей ақымақ адамдарға. жүктеу/скачать 361,51 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|