Нейрогылым жене оцыту

Нейрогылым жене оцыту
Мацдай.
Мидын алдьщгы белЫнде орналаскан 
мацдай
мидын келемд1 белЫн алып 
жатыр. Олардын непзп м ш дет - есте сактауга, жоспарлауга, шеш1м шыгаруга, алды- 
на максат коюга жэне шыгармашылыкка байланысты акпаратты ендеуге жауап беру. 
Онда сондай-ак булшык ет кимылдарын реттеп отыратын ми кыртысынын козгалыс 
аймактары да орналаскан.
Мандай б1здщ жануарлардан, -rimi гасырлар бурын ем1р сурген ата-бабалары- 
мыздан ерекшелЫм1з бар екенш керсетед1 деуге болады. 0йткеш ми жетш п, курдел1 
кызметтер аткарып келедг Б1здщ жоспар курып, саналы турде шеш1м шыгаруымыз- 
га, мэселелерд1 шешуге жэне баскалармен сейлесу1м1зге мумшндш береди Мандай 
ойымызды жэне баска да менталды процестерд1 баскаруга, метатаным дагдыларын 
калыптастыруга да кемектесед1 (7-тарау).
Мидын устщ п жагынан бастап самай туска карай жалгасып келген жасушалар 
■пзбеп 
ми цыртысыныц цозгалыс аймацтары
деп аталады. Бул аумак дененщ кимыл- 
козгалысына жауапты. «Хоки-поки» б и н уйренш журш, енд1 он аягынды алга ж1бер 
десещз, козгалыс кыртысы сол буйрыкты орындайды. Дененщ эрб1р м уш ес козгалыс 
кыртысынын белгш б1р аумагында орналаскан. Демек, кыртыстын кез келген аума- 
гынан келш тускен сигнал дененщ сол аумакка катысты мушесшщ козгалыска енуше 
туртш болады.
Козгалыс кыртысынын алдыщы жагында сейлеуге жауапты Брока аумагы бар. 
Бул аумак адамдардын 95%-да мидын сол жак сынарында, калган 5%-да (солакай- 
лардын 30%-да) мидын он жак сынарында орналаскан (Wolfe, 2010). Бул аумак сол 
жак мандайда орналаскан Вернике аумагымен жуйке талшыктары аркылы жалгасып 
жатыр. Сейлем Вернике аумагында курастырылып, сыртка шыгу ушш Брока аумагы- 
на жетшзшед1 (Wolfe, 2010).
Пропорционалдык тургыдан алганда, адамдардын мандайынын алдыщы жагы 
немесе 
префронталды цыртысы
жануарлардан улкен. Тура осы жерде адамдардын 
менталды эрекетшщ жогары формасы дамиды (Ackerman, 1992). Акпаратты таным- 
дык ендеуге байланысты ассоциациялардын мида калай пайда болатыны туралы 
5-тарауда камтылады. Префронталды кыртыс осы ассоциацияларга жауап бередр ейт- 
к е н сез1м мушелер1 аркылы кабылданган бш мге катысты акпарат жадта сакталады. 
Ягни окыту префронталды кыртыста орналаскан. Сонымен катар ол сананы да бакы- 
лап отырады, осылайша ез1м1здщ ойлаган, сез1нген немесе ютеген ю1м1зден б1зд1 ха- 
бардар етш отырады. Префронталды кыртыстын кещл кушн де реттеуге катысатыны 
жешнде кешшрек сез болады.
2.1-кестеде мидын эр белЫ аткаратын мацызды кызметтер корытындыланган 
(Byrnes, 2001; Centre for Educational Research and Innovation, 2007; Jensen, 2005; Wolfe, 
2010). Кестеш карай отырып, ми белштер1 жеке-жеке кызмет аткармайтынын естен 
шыгармацыз. Кер1сшше, акпарат (нейрондык импульс тур1ндеп) мидын барлык аума- 
гына жылдам таралады. Мидын кептеген кызмет шектелгешмен, мидын турл1 белш- 
тер1 карапайым кызметтер аткаруда. Демек, тараудын басында Эмма айтып еткендей, 
мидын белгш б1р б е л т накты б1р кызметп гана аткарады деуге болмайды.

жүктеу/скачать 18,62 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: