Ерманова с. А



Pdf көрінісі
бет39/99
Дата11.01.2022
өлшемі0,84 Mb.
#111118
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   99
Байланысты:
ERMANOVA su topyrak aua got na PDF

стратосфера 
(40-
45км), 
мезосфера 
(20км), 
термосфера 
(90-100км), 
экзосфера.
 
Тропосфера 
қабатында 
ауаның 
тік 
конвекциялық 
толқындарының ағымы байқалады. Бұл қабатта ауаның химиялық 
құрамы ӛзінің біршама тұрақтылығымен ерекшелінеді. 
Ал  ауаның  температурасы,  ылғалдылығы  және  қысымы  тез 
ӛзгеріп тұрады. Себебі, күн сәулесі жерді қыздырады, оның қызуы 
ауаға ӛтеді, температура кӛтеріледі. Жер бетінен алыстаған сайын 
әрбір 100 м қашықтықта ауа қызуы 0,65°С тӛмендеп отырады. 
Жер 
бетінде 
болып 
жататын 
барлық 
құбылыстар 
тропосфераға  әсер  етеді.  Сондықтан  ауада  шаң-тозаң,  күйе-түтін, 
түрлі  улы  заттардың  буы,  микроағзалар  және  т.б.  қоспалар 
кездеседі. 
Атмосфераның  радиобелсенді  қасиетке  ие  болуы  жерде 
радиобелсенді заттардың әсерінен туындайды. Радиобелсенді газ-
радон,  актинон,  торон-жердегі  радий,  актиний  және  торий 
элементтерінің ыдырауынан пайда болады. 
Бұлардың жерден шығуы жер мен атмосфераның арасындағы 
газ бен ауаның алмасуының арқасы, бұл табиғи құбылыс. Ал енді 
осыған не әсер етеді десек, біз ауаның физикалық қасиеттерін еске 
түсіреміз.  Мысалы,  ауа  қысымы  мен  ылғалдылығы  артса  жерден 
газдың  бӛлінуі  азаяды.  Ал  температура  мен  ауа  толқынының 
конвекциялық  қозғалысы  артса,  онда  кӛбейеді.  Сондықтан  қыс 
мезгіліңде  жаз  уақытымен  салыстырғанда  атмосфераның 
радиобелсенділігі аз болып келеді. 


67 
 
Атмосфералық ауада радон, торон және актинон газдарынан 
басқа табиғи тритий, кӛміртегі, аргондар бар. 
Булар  да  газдар,  олар  азот,  сутегі  және  оттегі  атомдарына 
космос  сәулесінің  әсер  етуінен  пайда  болады.  Мұндай  жәйттерге 
ағза  эволюциялық  жолмен  бейімделген.  Адам  денсаулығына 
зиянды болып келетіні жасанды радиобелсенді заттардың сыртқы 
ортаға тарауы. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   99




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет