«информатика»



бет42/93
Дата20.06.2018
өлшемі10,94 Mb.
#44078
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   93

Слайдтарды көрсету. Презентациядағы объектілермен, слайдтармен түрлі әрекеттер жасау командалары (анимацияны баптау, құрамдас анимацияны қолдану, слайдтарды алмастыру әсерлері, проекторлар шеберін пайдаланумен бірге презентацияны баптау);

  • Терезе және анықтама. Microsoft Office қосымшасының стандартты командалары.

    PowerPoint-ті жүктегеннен кейін, презентация жасау әдісін таңдауға арналған диалог терезесі пайда болады (жаңадан үйренуші Мастер автосодержанияны пайдаланғаны жөн, тәжірибелі пайдаланушы бос презентацияға шығуына болады).

    Мастер автосодержания (автомазмұн шебері) пайдаланушының жаңа презентацияны кезең-кезеңімен жасауын қамтамасыз етеді. Оның көмегімен жасалынатын презентацияның түрін (стратегия, бизнес-жоспар, өнімдер сату немесе қызмет көрсетулерді сату жоспары, оқыту, есеп берулер құрастыру, нашар жаңалықтар туралы хабар, жалпы баяндама және т.б.); шығару әдісін (экранға, 35-миллиметрлік пленкаға, мөлдір қағазға, түрлі-түсті немесе ақ-қара кескін); презентация параметрлерін таңдауға болады.

    Мастер автосодержания диалог терезесінен іске қосылады, сондай-ақ Файл-Создать-Презентации командасының көмегімен презентация түрін таңдау диалогтық терезеге кіріп, аталған презентация үлгілерінің бірін тандауға болады.

    Презентация үлгісі дегеніміз — белгілі жағдайларда пайдалануға арналған слайдтар (мысалы, өнімдер сату мен қызмет көрсетулерді сату, оқыту және т.б.) жиынтығы, түс схемалары және слайд мәтіндерінің схемалары. Іс жүзінде презентация шаблоны Мастер автосодержания-мен жұмыс істегенде де колданылады, оны тандау тиісті диалог терезесінде іске асырылады (үсынылған тізімнен немссе тікелей көрсетумен .роі қажетті файл кеңейтілуі бар), яғни шебер мен үлгі презентация құруды автоматтандыру қызметін атқарады, бірақ жұмысты әр түрлі кезеңдерде бастайды.

    Пайдаланушы көрсеткен параметрлер бойынша Мастер автосодержания бастапқы презентацияның белгіленген слайдтары бар схемасын құрады. Пайдаланушы бұл слайдтардың мазмұнын өз қажеттіліктеріне қарай өзгертуі керек. Тышқан шертуден (мәтін енгізу аймағы) немесе екі рет шертуден (графикалық объект аймағы) тиісті редакциялау үшін белгі-толтырулар ашылады да, пайдаланушы оларға өзінің мәтінін енгізеді немесе өзіне кажетті объектіні кірістіреді.



    Бос презентация — презентацияны «нөлден» құрады және кәсіби пайдаланушының жұмыс істеуіне арналған.

    Презентацияны түрлі тәртіптерде қарап шығуға болады:



    • әдеттегі (жалпы құрылым-жоспарды, презентация сценарийін, ағымдағы слайд пен оған арналған жазбаны көрсету);

    • құрылымның (жалпы құрылымды, слайдтың кішірейтілген кескінін — миниатюраны және оған арналған жазбаларды көрсету, бұл слайдтың мәтіндік бөлігін жылдам өзгертуге мүмкұндік береді);

    • слайдтарды сұрыптау (слайдтардың бүкіл реттілігін (тізбегін) және презентациядағы олардың орналасу тәртібін өзгертуді қарап шығу);

    • слайд (ағымдағы слайдтарды қарау немесе өзгерту);

    • жазба беттері (әр слайдқа арналған жазба бетін толтыру немесе қарау үшін).

    Бір тәртіптен басқаға өту Вид менюі командаларының немесе бірқатар батырмалардың (презентация терезесінің сол жағында төменде) көмегімен жүзеге асырылады. Бұдан басқа PowerPoint бір терезеде презентацияның әр түрлі көрсетілімдерін (слайдтары, құрылымын, жазба беттерін) біріктіре алады. Бұл презентация жасағанда слайд қосу, мәтінді редакциялау және ескертулер енгізу операцияларын орындауды, сондай-ақ оны редакциялағанда құжат бойынша жылжытуды жеңілдетеді.

    Презентациялардың басым көпшілігі түспен көрсетуге арналған, бірақ таратып беретін материалды, әдетте, қара-ақ тәртіпте басады, өйткені экранда тамаша көрінетін көлеңкелі құюларды, боялған объектілер мен фондарды пайдалану басылымды оқуға ыңғайсыз етеді.

    Слайдтарды басылып шығарылатын түрінде бейнелеу үшін (сұр түстің градацияларын қолданумен), слайдтар тәртібінде Вид-Черно-белый командасын орындау немесе оны контекстік менюден таңдап, безендірудің қажетті нұсқасын орнату керек. Мысалы, егер Авто таңдалса, фон жасырылады да, слайдта тек мәтін мен графика көрсетіледі. Егер Черный с белой заливкой таңдалса, сұрдың барлық реңктері объектілердің құюларымен қоса жасырылады да, ақ-қара түсте бәрі басылып шығарылады.

    Ақ-қара тәртібінде жұмыс істеу кезінде енгізілетін өзгерістер экрандағы презентация түстеріне әсер етпейді. Сондықтан ең тиімді нұсқа — түрлі түсті презентация жасап, тарататын материалдарды ақ-қара принтерде басып шығару керек.

    Презентацияның кез келген құрауышын басып шығару үшін оны ашып, Файл-Печать командасын беріп, басылатын объектіні: слайдтарды, шығарып беретіндерді, жазбалар беттерін нсмесе құрылымды көрсету керек. Содан кейін басылуға тиісті слайдтар тобы және басылатын көшірмелер саны белгіленеді.
    Бекіту сұрақтары:


    1. PowerPoint -тың қызметі қандай?

    2. PowerPoint -тың негізгі мүмкіндіктері қандай?

    3. Презентацияны көрсету дегеніміз не?

    4. PowerPoint -тың менюі неден тұрады?

    9-дәріс. Компьютерлік желі және телекоммуникация. Телекоммуникация түсінігі
    Мақсаты: Компьютерлік желі түрлерімен танысу және олардың айырмашылықтарын білу.

    Компьютерлердің немесе басқа құрылымдардың біріктірілген тобын желі деп атайды. Компьютерлерлік желілердің негізгі қызметі ресурстарды ортақ пайдалану, бір және немесе бірнеше өнеркәсіп ішінде және сырттай өзара интерактивті байланыс орнату. Ресурстар дегеніміз - берілгендер, қосымшалар, дискіжетек, принтер, манипулятор тетігі, модем сияқты сыртқы құрылғылар. Интерактивті байланыс түсінігі нақты уақыт аралығында хабарламалар алмасу процесін білдіреді.


    Компьютерлік желілер түрлері

    Локальды және территорияға бөлшектенген желілер.

    Локальды желі (LAN) бір ғимараттың ішінде орналасқан дербес компьютерлер мен принтерлерді байланыстырады (ғимараттардың комплексінің). Территорияға бөлшектенген желілер (WAN) алыста орналасқан бірнеше локальды желіні біріктіреді.

    Локальды желілер

    Локальды желілер (ЛЖ) желілердің ішіндегі ең қарапайымы дербес компьютерлердің тобын қуаты жоғары желілік сервер деп аталатын компьютермен қосады (1-сурет). Локальды желідегі барлық дербес компьютерлер желілік серверде сақталған арнайы қосымшаларды қолдамуы және ортақ кұрылғыларды принтерлерді, факстерді пайдалануы мүмкін. Локальды желідегі әрбір дербес компьютер жұмыс станциясы немесе желілік түйін деп аталады.



    1-сурет. Клиент-серверлік үлгі

    Локальды желілер жеке қолданушыларға өзара жеңіл және жылдам карым-қатынас жасауға мүмкіндік береді. Локальды желінің кейбір қызметтері:


    • кұжаттармен ортақ жұмыс жасау;

    • құжат алмасу процесін жеңілдету арқасында қолданушы өз жұмыс орнында отырып құжаттарды көріп шығуға, дұрыстауға, түсініктеме беруге мүмкіндік алады;

    • сервердегі өз жұмысын сақтау және архвтеу;

    • сервердегі қосымшаларға жеңіл кіру;

    • принтерлер, СD-ROM дискіжетектері, қатты дискілер және косымшалар (мысалы, мәтіндік редакторларды, мәліметтер корының программалық жабдықталуын) сияқты жоғары бағаланатын ресурстарды ортақ пайдалану жеңілденеді.


    Аймақтық бөлшектенген желілер

    Аймақтық бөлшектенген желілер локальды желілер сияқты артықшылықтар бере отырып үлкен территорияны қамтиды. Көбінесе ол үшін жалпылай қызмет көрсететін, модем істемесе жоғары жылдамдығы цифрлық желі арқылы коммутацияланған телефон желісі қолданылады (PSTN,Publik Switched Telephon Network) және комплексті түрде қызмет көрсетеді (ISDN, Intergated Services Digigtal Network). ISDN көбінесе бейне немесе дыбыс түріндегі үлкен файлдарды тасымалдау қызметін атқарады (2-сурет).



    2 сурет

    Негізгі локальды желілерге модем немесе жоғары жылдамдықты цифрлік желі арқылы коммутацияланған телефон желісі арқылы жасалған аймактық бөлшектенген желілердің фукционалдылығын қосу арқылы сыртқы коммутациялардың артықшылығын пайдалануға болады, оның ішінде:



    • хабарламаларды электрондық пошта арқылы қабылдау және жіберу (е-
      mаil);

    • Іnternet-ке кіру.

    Іnternet көпшілікке кіру мүмкіндігін жасайтын бүкіл әлем қолданушыларын деректер, дыбыс және бейне қоймаларымен қосатын ауқымды желі. Іnternet-тің негізгі функциялары электрондық пошта және зерттеулер мен қызығушылық орталары ортақ топтар арасында ақпарат алмасуды қамтамасыз ету болып табылады. Қазіргі кезде Іnternet қашықтан окыту жүйелері және алыстан емдеу, диагностика сияқты дамушы дыбыстық және бейне қосымшаларын қолдайды.

    Телекоммуникациялық есептеуіш желілер түсінігі. Үлкен қашықтықты және пайдаланушыларды молынан қамтитын есептеуіш желілер телекоммуникациялық есептеуіш желілері деп аталады. Телекоммуникациялық желілер — ақпарат алмасу және оны
    өндеуді бөлісу желісі, ол өзара байланысқан жергілікті желілерден кұралады (абоненттік жүйелер). Мұндай масштабтағы желілер аппараттық, ақпараттық, программалық сияқты қоғамдық ресурстарды ұжымдаса пайдалану мақсатында құрылады. Телекоммуникациялық желіні пайдаланушыларының, өздерінің кай жерде орналасқанына қарамастан ақпаратты жедел түрде кез келген қашықтыққа жіберуге, сонымен қатар желіден қажет мәліметті дер кезінде алуға мүмкіндігі бар.

    Телекоммуникациялық желілердің аппараттық қамтамасыз етілуі әр түрлі типтегі компьютер, байланыс құрылғылары, абоненттік жүйе, байланыс тораптары, бірдей немесе әр түрлі деңгейдегі желілер жұмысын үйлестіруге арналған адаптерлік құрылғылардан тұрады. Телекоммуникациялық желілерде ақпаратты жіберу телефондық, телеграфтық, телевизиялық және спутниктік жүйе байланыстары арқылы жүзеге асырылады. Ақпарат алмасу барысында деректерді аналогтық және цифрлық кодтау қодданылады.

    Телекоммуникациялық желілердің ақпараттық қамтамасыз етілуі — желі шешетін мәселеге бағытталған біртұтас ақпараттық қор болып табылады. Бұл қор барлық тұтынушылардың (абоненттер) ортақ пайдалануына және жеке абоненттерге арналған деректер жиыны. Онда білім базасы, автоматтандырылған деректер базасы (жергілікті және тарқатылған, қоғамдық және дербес пайдалануға арналған) қамтылған.
    Бекіту сұрақтары


    1. Компьютерлік желі дегеніміз не?

    2. Компьютерлік желінің қандай түрлері бар?

    3. Локальді және аймақтық бөлшектенген желілер дегеніміз не? Олардың айырмашылықтары неде?

    4. Телекоммуникациялық есептеуіш желілер дегеніміз не?



    10-дәріс. Жергілікті желі және ауқымды желі: принциптері, архитектурасы, негізгі компоненттері, олардың міндеттері
    Мақсаты: Жергілікті желі және ауқымды желі: принциптері, архитектурасы, негізгі компоненттері, олардың міндеттерімен танысу.

    Компьютерлік желінің сипаттамасы

    Кез-келген компьютерлік желі:



    • топологиясымен;

    • хаттамаларымен;

    • интерфейсімен;

    • желілік техникалық және программалық кұралдарымен сипатталады.
      Компьютерлік желі топологиясы оның негізгі элементтерінің арасындағы құрылымдық байланысты көрсетеді.

    Желілік техналогиялық құралдар - компьютерлерді ортақ компьютерлік желіге біріктіретін әртүрлі құрылымдар.

    Желілік программалық құралдар - компьютерлік желі жұмысын басқарады және онымен қолданушы арасында ыңғайлы ортаны қамтамасыз етеді.

    Хаттамалар— желінің функционалдық элементтерінің өзара әсерлесуін көрсететін қағидалар.

    Интерфейстер - желінің функционалдық элементтерін өзара қосатын құралдар. Функционалдық элементтер ретінде жеке құрылғылар немесе программалық модульдер қолданылуы мүмкін. Сондықтан да, программалық және жабдықтық интерфейстерді бөліп қарастырады.



    Негізгі желілік топологиялар

    Желіні кұру барысында оған қойылатын талаптарға сай төменде келтірілген желілік топологиялардың біреуі қолданылуы мүмкін.



    Ортақ шина. Бірдей кұқықты кұралдар ортақ арнаны пайдаланады. Негізгі артықшылығы қарапайым және арзан. Негізгі кемшілігі арнаға енудің кезекпен ұйымдастырылуы. Бұл топология Интернет жүйесіндегі кең таралған бірдей құқықты қолданушылардың радиоарнасы.

    Сақина. Арнаны қолданушылар бір немесе бірнеше тәуелсіз арна арқылы сақина түрінде біріктірілген. Біріншісі жалпы шинаға ұқсас. Айырмашылығы сақинадан жіберілетін деректерді жойып отыру керектігінде. Ең кең тараған Token Ring және FDDI технологиялары. Арнаға енуді басқаруды талап етеді. Екінші жағдайда деректер ретрансляциялаумен жіберіледі, бірақ станциялар бір-бірінен тәуелсіз деректер алмаса алады. Деректерді жіберетін екі жолдың болуы желі өнімділігін және сенімділігін арттырады. Сақина көбінесе ерекшеленіп бөлінген арналарда ұзақ қашықтықтарға қолданылады.

    Толық байланыс. Әрбір қос түйін өзара жеке арна арқылы косылған, Қымбат кабельдік жұмыс болып есептеледі. Бұл арқылы жоғары өнімділікке, сенімділікке және жылдамдыққа жетуге болады. Телефон желісінде ортақ қолданылатын АТС құрған кезде пайдаланыдады.

    Ұяшықшық топологиясы толық байланысқаннан кейбір байланыстарды алып тастау арқылы пайда болады. Бұл желіде тікелей тек деректер алмасу тығыз жүретін компьютерлер ғана байланысады да басқалары үшін аралық байланыс арналары қолданылады.

    Тармақтық. Элементтердің функционалды қызметтеріне байланысты құруға және кабельді үнемдеуге жол ашады. Барлық, күрделі жүйелердің құрамына кіреді.

    Жұлдызша. Тармақтық құрылымның элементі болып келеді. Кабельдік жүйесінің қымбаттылығымен ерекшеленеді. Бұл көбінесе түйіндер алыс орналасқан кезде білінеді. Деректерді жіберу және адрестеу барысында туатын проблемаларды бір жерде жинақтауға мүмкіндік жасайды. Құрылымдық кабельдер жүйесінің, кең таралаған радиоарналарының негізі болып табылады.

    Күрделі құрылым. Типтік және классикалық құрылымдардың жиынтығы.

    Локальды және аймақтық бөлшектенген желілердің архитектурасымен байланысты негізгі компоненттер мен технологиялар:


    • Кабельдер

    • Желілік интерфейстік тақша (NIK, Network Interfase Card)

    • Концетраторлардан

    • Коммутаторлардан

    • Бағыттауыштардан (аймақтық бөлшектенген желілер)

    • Модемдерден (аймақтық болшектенген желілер) тұрады.


    Кабельдер

    Иілгіш қос сым

    Иілгіш қос сым түріндегі кабель екі түрде кездеседі: экрандалған иілгіш кос сым (ТР, Twisted Pair) және экрандалмаған иілгіш қос сым (UTP,Unshielded Pair). Кабельдің екеуі де өзара байланған мыс сымдардан тұрады. Экрандалмаған иілгіш қос сым типті кабель өзінің арзандығымен, жұмсақтығымен, орнатуға жеңілділігімен белгілі. Бұл типті кабельдің жалғыз ғана кемшілігі электрлік сымдардағы кедерігілерге төтеп бере алмауында. Иілгіш қос сым типті кабельдер 3, 4 және 5 категориялы болып келеді. Категория номері жоғарылаған сайын ол кабель жоғарғы жылдамдықты қолдайды.



    Жіңішке және жуан коаксиальді кабель

    Бұл типті кабельдер теледидардың кабельдеріне ұқсас келеді. Олармен жұмыс істеу қиындық тудыратын болғандықтан, кейінгі кезде иілгіш қос сым түріндегі мен оптикалық талшықты кабельдер қолданылады.



    Оптикалық талшықты кабельдер

    Оптикалық талшықты кабельдер пакет түріндегі деректерді 10, 100 немесе 1000 Мбит/с жылдамдықпен өткізеді. Деректер оптикалық талшықтар арқылы импульстар түрінде жіберіледі. Ол электр сымдарындағы кедергілерден қорғауды және деректерді алыс қашыктыққа жіберуді жақсы қамтамасыз ететіндіктен, көбінесе орталық магистральдық желілерде қолданылады.



    Желілік интерфейстік тақташа

    Желілік интерфейстік тақташа (NIK, Network Interfase Card) дербес және портативті компьютерлерге қойылады. Олар локальды желідегі басқа құрылымдармен байланысты қамтамасыз етеді. Өнім шығарушыларға әртүрлі талап қоятын дербес компьютерлерге арналған желілік тақшалардың түрлері көп.

    Қазіргі замандағы желілік тақташалар (желілік адаптерлер) өнімділікті арттыруда, желідегі трафикке жауап беру кезіндегі үстемділікті анықтауда, трафик мониторингісінде үлкен рөл атқарады. Олар орталық станциядан алыстан екпіндету немесе конфигурацияларды алыстан өзгерту сияқты қызмет атқарады.

    Желіні физикалық құру

    Физикалық құру үшін мынадай кұрылғылар қолданылады: қайталаушылар, концентраторлар.



    Қайталаушылар

    Ақпараттар немесе электр сигналдары желі бойына кабельдің бір шетінен екінші шетіне өтуі арқылы тарайды. Мұндай да ештеңке қолданбаса, сигнал кабельдің бір шетіне барып шағылады. Ал сигнал шағылғанда басқа компьютерлер байланыса алмайды. Сол себепті кабельдің әр шеттеріне терминатор (terminators) деген құрылғыларды орнатады, олардың жұмысы осы сигналдарды шағылыстырмай, өзіне сіңіріп алу.



    Желіні үлкейту үшін, кабельдерді ұзартады. Ұзару кабельдің бір ұшына басқа кабельді косады. Бұл екі жолмен орындалады Біріншісі баррел-коннектор (barrel connektor), екіншісі қайталаушы (repeatеr) (1-сурет). Қайталаушы коннекторға карағанда сигналды күшейтеді, келесі сегіментке жібереді.

    1-сурет. Қайталаушы


    Концентраторлар

    Желінің тәртіптіленген кабельдік конфигурациясына кіретін барлық ДК-лер концентратор арқылы байланысады. Концетратор (Һаb) — көп кірісті құрылғы, жұмысы бірнеше ДК-лерді, яғни физикалиқ сегменттерді біріктіреді.

    Желіні құру үшін концентраторлардан бастап орталық түйіннің қызметін атқаратын күрделі кұрылымдар және әртүрлі стандарттар қолданылады (Etherent, Fast Etherent, Gigabit Etherent, FDDI). Стектік, өсіруші концентраторлар желіні біртіндеп ұзартуға мүмкіндік береді. Олар бір біріне кабельдер арқылы қосылады да бір концентратор сияқты жұмыс істейді.

    Олар бір желілік сегменттің аймағын колдай отырып, өздеріне қосылған қолданушыларға бір жіберу жолағын ұсынады. Порттарды кірістіруді пайдаланатын концентратор немесе сегментелінген концентраторлар қолдаушыларға концентратордың ішкі төрт сегментінің бірін ұсыну арқылы проблемаларды шешеді (SuperStack II PS Hub). Мұндай үрді жіберу жолағын колданушылар арасында дұрыс бөлуге және желіге түсетін ауырлықты теңдендіруге жол ашады.

    Қосжылдамдықты концентраторлар (dual speed) желілік сегметтерді ортақ пайдаланатып казіргі заманғы желілерде қолданылып жүр. Олар бар арналарды Etherent 10 Мбит/с қолдай отырып, жаңадан пайда болған арналарды (Fast Etherent 100 Мбит/с) түсінеді және конфигурацияны қолдан икемдемей-ақ олардың қосылу жылдамдығын автоматты түрде қабылдайды. Бұл, мысалы, Etherent-тен Fast Etherent-ке өткен кезде қосылыстарды жаңалауды жеңілдетеді.

    Сонымен қатар, концентраторлар кабельдерді қосқан кезде конфигурацияларды өзгерту, бұзылуларды табу, орталықтан басқару сияқты амалдарды орындауды жеңілдететін орталық нүктенің рөлін атқарады.




    Достарыңызбен бөлісу:
  • 1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   93




    ©engime.org 2024
    әкімшілігінің қараңыз

        Басты бет