Көмірсулар алмасуын зерттеу: Гипергликемиямен ауыратын науқасқа зәрді қантқа зерттеу, ауызша глюкозаға төзімділік сынағы, гликемиялық профильдің тәуліктік мониторингі жасалады. Глюкозаны талдаумен бірге көбінесе қосымша гликирленген гемоглобин, қан инсулині, инсулинге төзімділік деңгейін анықтау тағайындалады.
Гормондық зерттеулер:Эндокриндік жүйе патологиясына күдік болған кезде тиреоидты гормондарға (ТТГ, бос Т4, Т3), инсулинге ұқсас өсу факторына-1 қан талдауы, тәуліктік несептегі метанефрин деңгейін өлшеу жүргізіледі. Егер пациентте гиперкортицизмнің клиникалық белгілері болса, кіші және үлкен дексаметазон сынамаларын орындағаннан кейін сілекейдегі, сондай-ақ плазмадағы кортизол концентрациясын өлшейді.
Қан сарысуындағы креатинин, мочевина деңгейін, несептегі жалпы ақуызды, альбумин-креатинин арақатынасын анықтау, қажет болған жағдайда гломерулярлық сүзу жылдамдығын есептеу жүргізіледі.
3. Науқастың көп мөлшерде тамақтануына қарамастан ашығу сезімінің сақталатынын қалай түсіндіруге болады?
Глюкоза негізінен аштық сезімі үшін жауап береді. Оның қандағы деңгейі төмендеген кезде адамның тәбеті жоғарылайды, керісінше, қандағы қант жоғарылаған кезде тәбет төмендейді. Денедегі қант детекторлары үнемі миға беріледі. Қандағы қант мөлшері туралы ақпарат, атап айтқанда, жүйке жүйесінің орталық бөлігінде орналасқан гипоталамусқа түседі. Нейропептидпен тәбетті реттейтін қанықтыру орталығы деп аталады.Гипоталамус сонымен қатар холецистокининмен жұмыс істейді – тамақтың әсерінен аш ішек шырышты қабығының эндокриндік жасушалары шығаратын гормон, бұл асқазан қабырғаларының кеңеюіне әкеледі және қанықтыру сезімін береді, сонымен қатар серотонин – тәттілерді, қантты немесе қарапайым көмірсуларды жеуге кедергі келтіретін гормон.Сонымен қатар, гипоталамус инсулинсіз қалыпты жұмыс істей алмайды – ұйқы безі шығаратын гормон және организмдегі глюкоза алмасуын реттеуге жауап береді. Инсулин, өз кезегінде, май тінінде лептин өндірісін бастайды – қанықтыру сезіміне жауап беретін гормон.
I.1-2 жағдаяттық тапсырма
Науқас Р, 24 жаста, жұқпалы ауруханаға диагнозын дәлелдеуге келіп түсті. 2 күн сайын қайталанатын қызба ұстамасына шағымданды. 12-14 сағатқа созылатын дене қызуының максималді /40-41С/ көтерілуінен бұрын 1,5-2 сағатқа созылатын «тоңыпқалтырау» сезімі пайда болады. Қызуы түсе бастағанда науқас терлейді және жағдайы тез жақсара бастайды. Келесі 2 күн ішінде қызба байқалмайды, науқастың көңіл-күйі жақсарып, еңбекке қабілеттілігі сақталады. Бірақ, қызуы көтерілгеннен кейінгі 4-ші күні қалтырау, дененің қызуы, терлеу ұстамасы қайтадан басталады. Аталған қызба және қызбасыз кезеңдерінің ұстамаларының қайталануы 1 айдың аралығында байқалуда. Клиникалық көрінісіне және қанда төрт күндік малярия қоздырғышы (2 сурет) табылуына байланысты «Малярия»диагнозы қойылды.
1. Келтірілген мысалда жалпы нозологияның қандай негізгі ұғымдары берілген?
2. Оларға толық анықтама беріңіз.
3. Жалпы нозологияның тағы қандай ұғымдарын білесіз? Мысалдарды келтіріңіз.
Жауабы:
1.Келтірілген мысалда жалпы нозологияның патологиялық процесс ұғымы деп айта аламын.Себебі жағдаяттық тапсырмада келтірілген шағымдар:2 күн сайын қайталанатын қызба ұстамасы.12-14 сағатқа созылатын дене қызуының максималді /40-41С/ көтерілуінен бұрын 1,5-2 сағатқа созылатын «тоңыпқалтырау» сезімі пайда болуы, қызуы түсе бастағанда науқастың терлеуі және жағдайы тез жақсара бастауы,келесі 2 күн ішінде қызба байқалмауы, науқастың көңіл-күйі жақсарып, еңбекке қабілеттілігі сақталуы. бірақ, қызуы көтерілгеннен кейінгі 4-ші күні қалтырауы, дененің қызуы, терлеу ұстамасы қайтадан басталуы және аталған қызба және қызбасыз кезеңдерінің ұстамаларының қайталануы 1 айдың аралығында байқалуы патологиялық процесске тән.
2.Патологиялық процесс-ауру туындататын ықпалдың бүліндіргіш әсеріне,заңды түрде пайда болатын реакциялар жиынтығы.
Бұл тапсырмада патологиялық процесстің жүре пайда болған түрі.Бұл ауру тұқым қуаламайды.
3.Жалпы нозологияның басқа да ұғымдарына патологиялық реакция және патологиялық жағдайды айтуға болады.
Достарыңызбен бөлісу: |