Билет № 52
Тапсырма 1. Науқас Н., 48 жаста, қантты диабеттің 2-ші типімен ауырады, қатты салқындаудан кейін сол аяғының 2, 3 және 4 саусақтарының тұрақты қызып ауырсынуы пайда болған. Сонымен қатар, терісінің бүрісуі, нығыздалуы және түсінің өзгеруі байқалған. Басында терісінің түсі бозғылт болған, содан кейін көкшіл болып, кейіннен қарайған. Жағымсыз иіс пайда болған. Құрғақ гангренаның дамуына байланысты науқастың сол аяғының тобығына ампутация жүргізілді. Операциядан кейінгі кеш кезеңде науқасқа физиотерапиялық емшаралар тағайындалған. Алайда, үшінші сеанстан кейін олар тоқтатылды, өйткені оларды қабылдау кезінде науқаста жүрек қағу пайда болып, артериялық қысымы жоғарылаған. Сонымен қатар, пациенттің сол аяғының жіліншік көктамырының бойында қабыну белгілері пайда болған-жергілікті гиперемия, гипертермия, ауырсынуы.
1. Науқаста қандай ауру бар екенін атаңыз. Науқастың қандай патологиялық жағдай, патологиялық процесс және патологиялық реакция дамығанын атаңыз. Аурудың қандай асқынуы пайда болды. Жауаптарыңызды негіздеңіз.
Қант диабеті ауруы бар, гангрена, қабыну дамыған. Патологиялық жағдай- пациенттің сол аяғының жіліншік көктамырларының бойында қабыну белгілерінің пайда болуы, гиперемия, гипертермия дамуы
Патологиялық процесс- патоогиялық реакцияның әсерінен гангрена дамуы жатады.
Патологиялық реакция-науқаста қатты салқындаудың әсерінен саусақтарының қызып ауырсынуы, терісінің бүрісуі мен түсінің өзгеруі жатады. Науқаста пайда болған аурудың асқынуына аяғының жіліншік көктамырларының бойында қабынудың пайда болуы жатады.
2. Жалпы нозологияның басқа ұғымдары мен категорияларының мысалдарын келтіріңіз. Аурудың денсаулықтан айырмашылығын келтіріңіз және патологиялық процестің аурудан айырмашылығы неде екенін көрсетіңіз.
Ауру – деп тұтас организмнің қоршаған ортаның ықпалдарына қорғанып бейімделу мүмкіншіліктерінің шектелуімен көрінетін, дерт туындататын сыртқы немесе ішкі ықпалдардан дамитын, оның биологиялық және әлеуметтік мұқтаждықтарын атқара алмайтын жаңа сапалы жағдайын айтады.
Денсаулық деп организмнің сыртқы орта ықпалдарына бейімделіпғ, өзінің ішкі тұрақтылығын қалыпты деңгейде сақтап қалатын жағдайын айтады.
Нақтырақ ауру мен денсаулық айырмашылығын атап өтсем;
1.Ауру ол ауру туындататын экзогендік немесе эндогендік себепкер ықпалдардан дамиды.
2.Ағзалар мен тіндерде қызметтік,морфологиялық,зат алмасулық өзгерістер дамиды.
3.Ұдайы өзгеріп тұратын сыртқы орта ықпалдарына организмнің бейімделу қабілеті төмендейді.
4.Жұмысқа қабілеттік бәсеңдейді.
5.Рухани-жандүниелік –физикалық сәйкессіздік пайда болады.
"Ауру" және "патологиялық процесс" ұғымдарының айырмашылығы неде?
Патологиялық процесс полиэтилогендік, аурудың бір себеп факторы бар.
-Аурулардың саны патологиялық процестердің санынан едәуір асады.
-Патологиялық процесс-бұл патологияның жалпы категориясы.
-Патологиялық процесс салыстырмалы түрде жергілікті болуы мүмкін, ауру әрқашан тұтас денеге жатады.
-Патологиялық процесс әрдайым бейімделудің төмендеуімен және еңбекке қабілеттіліктің шектелуімен қатар жүрмейді.
-Жалпы патологиялық процесс аурудың негізі болып табылады, бірақ ол емес.
Патологиялық процестің аурудан айырмашылығы:
1. Аурудың әрқашан бір негізгі себебі бар (нақты этиологиялық фактор), патологиялық процесс әрқашан полиэтиленді. Мысалы, қабыну (патологиялық процесс) әртүрлі механикалық, химиялық, физикалық және биологиялық факторлардың әсерінен туындауы мүмкін, ал безгек безгек плазмодиясының әсерінсіpз пайда болмайды.
2. Сол патологиялық процесс локализацияға байланысты аурудың әртүрлі көріністерін тудыруы мүмкін, басқаша айтқанда, патологиялық процестің локализация орны аурудың клиникасын анықтайды (пневмония - пневмония, қабыну-
ми қабығының қабынуы-менингит, жүрек бұлшықетінің қабынуы-миокардит және т.б.).
3. Ауру, әдетте, бірнеше патологиялық процестердің тіркесімі. Мысалы, крупозды пневмониямен қабыну, безгегі, гипоксия, ацидоз және т. б. сияқты патологиялық процестердің үйлесуі (өзара байланысты) бар.
4. Патологиялық процесс ағзаның бейімделуінің төмендеуімен және мүгедектіктің шектелуімен (сүйел, липома, атерома және т.б.) сипаттаомауы мүмкін.
3. Аурудың патогенезінде "басты" тізбекті қандай мақсатта анықтайды? Аурудың патогенезінде "кері айналып соғу шеңбері" дамуының рөлі қандай? Жауабыңызды негіздеңіз, мысалдар келтіріңіз.
Жалпы, басты тізбек дегенімізаурудың даму жолдарындағы себеп салдарлық аракатынастарының ішіндегі ең маңыздысын атаймыз. Оны анықтаудағы мақсат- аурудың белгілері мен әйгіленімдерін жою немесе емдеу үшін ем тағайындау болып табылады.
Аурудың патогенезінде кері айналып соғу шеңберінің дамуының рөлі- бұл ауру дамуында бір салдардың бастапқы себепті күшейтуі болып табылады.
Тапсырма 2. Науқас О., 56 жаста, эпигастрий аумағының ауырсынуына, тәбеттің төмендеуіне, жүректің айнуына, мезгіл-мезгіл құсу пайда болуына шағымданады. Соңғы 3 айда 8 кг салмақ жоғалтуын атап өтеді.
Анамнезінде: 12 жыл бойы созылмалы анацидтік гастритпен ауырады. Науқас 40 жыл бойы темекі шегеді. 25 жыл бойы асбестцемент бұйымдары зауытында жұмыс істейді. Пациенттің әкесі асқазан обырынан қайтыс болған.
Фиброгастродуоденоскопия: асқазанның сілемейлі қабығының атрофиясы, асқазанның ортаңғы үштен бір бөлігінің үлкен және кіші қисық бойында инфильтрация есебінен тарылуы байқалады. Биопсия жасалды.
Биоптатты гистологиялық зерттеу: асқазанның тығыз ісіктік дифференциялануы нашар аденокарциномасы анықталды.
In situ гибридизациялау әдісі: Эпштейн-Барр вирусы бар ісік жасушаларының қауымдастығы анықталды.
1. Науқаста дамыған типтік патологиялық процесс туралы дәлелді қорытынды жасаңыз. Осы типтік патологиялық процестің жалпы сипаттамасын ұсыныңыз.
Науқаста дамыған типтік патологиялық процесс- асқазан қатерлі өспесі дамуы. Өспе – жасушалық элементтердің пісіп-жетілуінсіз шексіз өсіп-өнуімен сипатталатын біртектес дерттік үрдіс. Ол зақымдалған ағзалардың жалпы құрылымы мен және қызметтерімен байланысты емес, тіндердің реттеуге келмейтін, шексіз өсуімен сипатталады. Өспелік өсу - жергілікті, автономды, реттеуге келмейтін тіндік өсу. Қатерлі өзгерген жасушалар өздерінің қасиеттерін сақтайды да ұрпақтарға береді.
2. Науқаста осы патологиялық процесс дамуының қандай қауіп факторлары бар? Бұл жағдайда жасушалардың трансформацияға ұшырауының қандай ықтимал себептері бар? Ол этиологических факторлардың қай тобына жатады? Патогенезін түсіндіріңіз.
Науқастағы патологиялық процестің дамуындағы қауіп факторларына: оның темекі шегуі, созылмалы анацидтік гастритпен ауыруы, 25 жыл бойы асбес цемент зауытында жұмыс жасауы және әкесінің асқазан обырымен ауыруы жатады( ісік тұқым қуалау жолымен берілуі де мүмкін). Бұл жағдайда жасушалардың трансформацияға ұшырауының ыктимал себептеріне экзогендік және эндогендік себепте жатады. Эндогендік себептер олар: әкесінің асқазан обырымен ауыруының балаға берілуі(тұқым қуалаушылық), экзогендік себептерге зауытта жұмыс жасауы, темекіні тұтынуы жатады.
Ісік, склероз немесе созылмалы шаршау синдромы түрінде инфекцияның көріністері өз заңдылықтарына сәйкес жүреді. Аурудың вируспен байланысы тек терең, мақсатты тексерумен анықталады.
3. Пациентте организмнің резистенттілігінің қандай механизмдері бұзылған? Осы типтік патологиялық процесс кезіндегі иммундық қадағалау механизмдерінің тиімсіздігінің себептерін түсіндіріңіз.
Әкесінің асқазан обырымен ауырғанының әсерінен, науқасқа да оның белгілері беріліп, науқаста туылғанынан организмінің резистенттілігі бұзылған .
Эпштейн-Барр вирусы - бұл адамның герпес вирусының 4 типі, ол инфекциялық мононуклеоз бен ісіктердің, атап айтқанда Буркитт лимфомасының дамуының басты кінәсі болып саналады. Бұл ғаламшардағы ең кең таралған вирус, тасымалдаушы әлем халқының 95% -ына жетеді
Иммундық қадағалау механизмінің себептері: тұқым қулау арқыоы ісік белгілерінің берілуі және Эпштейн-Барр вирусының анықталуы жатады. Себебі науқаста бұл вирусты жұқтыруы және науқастың иммунитетенің төмен болуы бірден ісік дамуына алып келеді.
Тапсырма 3. Науқас О., 58 жаста, В1, РР витаминдерінің және никотин қышқылының айқын тапшылығы бар полиавитаминоз.
РаО2 = 95 мм сын.бағ.
РvО2 = 69 мм сын.бағ.
SаО2 = 98%
SvО2 = 91%
а/в айырмашылық = 1,0 көл%
ҚОС = 19,3 көл%
1. Көрсеткіштерді интерпретациялаңыз.
2. Қорытынды жасаңыз және дәлелдеңіз.
1. РаО2 = 95 мм сын.бағ. н
РvО2 = 69 мм сын.бағ. ↑
SаО2 = 98% н
SvО2 = 91% ↑
а/в айырмашылық = 1,0 көл% ↓
ҚОС = 19,3 көл% н.
2. Науқаста эндогендік гипоксияның тіндік түрі дамыған. Тіндердің О2 ні утилизациялауының бірден төмендеуі, веналық қандағы оттегінің парциалдық қысымының жоғарылауы және веналық қанның гемоглобинмен қанығуының жоғарылауы- тінді гипоксияның дамығанының дәлелі болып табылады.
Достарыңызбен бөлісу: |