11.2 Өткізгіштігі жоғары өткізгіш материалдар Электрөткізгіштігі жоғары, көп таралған материалдарға алюминий мен
мыс жатады.
11.2.1
Мысты сульфид кеңдерін өндеу арқылы алады. Қатты мысты
жоғары беріктілік керек жерлерде қолданады: бұл трамвайлар мен
троллейбустардың түйіспелі сымдарында және электр машиналардың
коллекторлы пластиналарында қолданылады. Жұмсақ мысты икемділік қажет
кезде машина, трансформаторларды орау үшін сым ретінде қолданады, ал
беріктіктің
р
едәуір маңызы жоқ .
Мыс – қымбат және тапшы материал. Жер құрамында Cu 0.01% ғана
кездеседі. Сондықтан мысты тұтынуға радиотехника, электр техника және
байланыста иілгіш кабельдер мен құрастыру сымдарына талшық жүргізілетін
электр машиналары, коллекторлық платиналар, түйіспелі сымдарда орауыш
сымдар ретінде қолдануға шектеу қойылған.
11.2.2 Алюминий- көп тараған элемент. Жер қойнауында мөлшері
бойынша 8.8 %. Өте көп минералдардың құрамында Al O қышқыл түрінде
кездеседі. Таза күйінде – жылтыр-ақ металл. Техникалық таза металдың
құрамында 99.5 – 99.7% алюминий бар. Меншікті кедергісі р
бұл мыстан 60% жоғары, бірақ алюминийдің мыстан 3.3 есе жеңіл екенін
ескерсек, алюминий-дің электрөткізгіштігі мыстан 2 есе артық. Алюминиді
электроникада
әуе
желілерінің
сымдарын,
құрама
шиналарын,
44
трансформатордың орамаларын, кабельдердің сымдарын және қорғаныс
қабыршақтарын, т.б. жасауға қолданылады.
11.2.3 Темір Fе темір жоғары механикалық берік, барынша арзан және
қолжетімді металл, кейбір жағдайларда меншікті кедергісі
= 0,098 барынша
жоғары өткізгіш материал ретінде қолданылады.
