Негіздері



Pdf көрінісі
бет51/381
Дата14.05.2022
өлшемі8,4 Mb.
#143344
түріОқулық
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   381
Байланысты:
tұңғyshbaeva-z.b.-czitologiya-zhәne-gistologiya-almaty-2015-274-bet. (1)

жасушалық тыныс 
алу
деп аталады. Бұл кезде ағзада қажетсіз заттар (кӛмірқышқыл газ, тұздар) 
түзіліп, қан ағынымен зәр шығару мүшелері арқылы сыртқа шығарылады. 
Зат алмасу процесі - тірі ағзаларды ӛлі табиғаттан ажырататын негізгі белгі. 
2 – кесте. 
 Прокариоттар мен эукариоттар жасушаларындағы айырмашылық 
 
 
Белгілер 
Прокариоттар 
Эукариоттар 
Плазмалық 
мембрана 
бар 
бар 
Ядролық мембрана 
жоқ 
бар 
Митохондриялар 
жоқ 
бар 
Эндоплазмалық тор 
жоқ 
бар 
Рибосомалар 
бар 
бар 
Лизосомалар 
жоқ 
бар 
Гольджи комплексі 
жоқ 
бар 
Жасуша 
қабықшасы 
бар, 
гетерополимерлі
күрделі 
заттардан 
тұрады 
жануар жасушаларында 
жоқ, 
ӛсімдік 
жасу-
шасында целлюлоза 
Капсула 
егер бар болса, онда ол 
белок 
пен 
қанттың 
қосындысы 
жоқ 
Бӛлінуі 
жәй бӛліну 
митоз, амитоз, мейоз 


39 
Тітіркенгіштік
. Жасушалар сыртқы ортаның әртүрлі тітіркендіретін 
әсерінен 
қозады

Қозғыштық
- барлық тірі ағзаға тән қасиет. Мысалы, 
суықтың, 
ыстықтың, 
жанасудың, 
химиялық 
заттардың 
барлығы 
тітіркендіретін факторлар. 
Көбею
жасушалардың бӛлінуі арқылы жүзеге асады. Алдымен ядро, 
содан соң цитоплазма екіге бӛлінеді. Әрбір бӛлінудің алдында ядродағы 
хромосомалар ұзынынан екі еселеніп, бір-бірінен ажырап, жас жасушаларға 
бӛлініп, хромосомаларды түзеді.
Өсу мен даму
зат алмасудың нәтижесінде жасушадағы жәй заттардан 
күрделі ағзалық заттар (белок, майлар, кӛмірсулар) түзіліп, жасуша ӛседі. 
Цитоплазма мен ядро дамиды. Ересек жасушалардың жаңа пайда болған 
жасушалардан кӛптеген айырмашылықтары бар екені байқалады.
Көбею
- тіршіліктің қалыпты сақталуын, ал ӛсу мен даму жасушалар 
санының кӛбеюін қамтамасыз етеді. Даму - кӛбеюмен аяқталады. 
Жасушалар мен жасуша аралық заттар ағзаның дамуы барысында 
ұлпаларға, мүшелерге, мүшелер жүйесіне және тұтас ағзаға бірігеді. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   381




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет