анықтау үшін бірнеше формулалар берілген, оның ішіндегі ең көп қолданылатыны Альтшуль формуласы.
.
V аймақ – квадраттық кедергі (автомодельді), гидравликалық бұдырлы құбыр, турбулентті режим. Аймақтың төменгі шегі болып теңсіздігі табылады. Осы аймақ үшін анықтау үшін бірнеше формулалар ұсынылған, соның ішіндегі ең жақсы нәтиже бертіні Шифринсон формуласы
.
Өзін-өзі тексеру сұрақтары.
1. Сұйықтың қозғалыс режимдері ағынның (тегеуріннің) қандай сипаттамасына байланысты болады? 2. Ламинарлы ағыстан турбулентті ағыстың айырмашылығы қандай? 3. Қозғалыс режимдері қандай мақсатпен бағаланады? Ламинарлы ағыстан турбуленттік ағысқа өту қандай шарттарға сәйкес жүреді? 4. Тұтқыр сұйықтардың қозғалысы кезіндегі тегеурін шығындарының пайда болу себептері.? «Гидравликалық тегеурін шығыны» деген ұғымға анықтама беріңіз. 5. Гидродинамикалық ұқсастық шарттарын көрсетіңіз. 6. Рейнольдс, Фруд, Эйлер критерилерінің физикалық мәнін түсіндіріп беріңіз. Қандай жағдайларда бұл критерилердің қолданылуы мүмкін? 7. Өлшембірліктер теориясының мәні неде? 8. Өлшембірліктерді талдау әдісі арқылы үйкеліске шығындалған тегеуріннің формуласын жазыңыз. 9. Ламинарлы қозғалыс кезінде ағыстың көлденең қимасы бойынша жылдамдықтың қисық таралуы қандай түрге ие болады? Орташа және максималды жылдамдықтардың өзара қатынасы қандай? 10. Ламинарлық ағыс кезінде гидравликалық шығын қандай параметрлерге байланысты болады? 11. Гидравликалық үйкеліс коэффициентінің мәні неге тең? 12. Дөңгелек құбырдың көлденең қимасы бойынша жанама кернеудің эпюрі қандай түрде болады? 13. Көлденең қима бойынша ағыстың таралу жылдамдығы параболалық заңға бағынатынын дәлелдейтін теңдеуді жазыңыз? 14. Ламинарлы қозғылыс режимі үшін Дарси – Вейсбаха формуласын жазыңыз. 15. Ламинарлы ағыстың бастапқы аймағындағы сұйық қозғалысының ерекшелігі қандай? Осы аймақтың ұзындығын қалай анықтауға болады? 16. Турбулентті ағыстың ламинарлыдан айырмашылығы қандай? 17. Турбулентті режим кезіндегі, ағыстың дөңгелек құбырдың көлденең қимасы бойынша таралу жылдамдығының, сұйықтың ламинарлы қозғалыс режимінде таралуынан айырмашылығы қандай? Қандай режим кезінде жылдамдық бірқалыпсыз болады және неге? 18. Турбулентті режим кезіндегі, ағыстың қимасы бойынша таралу жылдамдығын теңестіру себебін түсіндіріңіз? 19. Ламинарлы да және турбулентті де қозғалыстарды сипаттайтын жанама кернеуді қалай түсіндіруге болады? 20. Құбырөткізгіштің ішкі бетінің бұдырлығы туралы түсіндіріңіз. Бұдырлық түрлері. 21. Қандай құбырөткізгіштерді гидравликалық тегіс, ал қандайын гидравликалық бұдырлы деп атайды? Бір құбырөткізгіш гидравликалық тегіс және гидравликалық бұдырлы болуы мүмкін бе? Егер бола алса болса, неліктен? 22. Никурадзе графигіндегі кедергі аймақтары мен негізгі сызықтарын түсіндіріңіз? 23. Гидравликалық үйкеліс коэффициенті қандай факторларға байланысты болады? 24. Сұйық қозғалысының негізгі және ауыспалы аймақтарының шекарасын көрсетіңіз. Осы аймақтардағы гидравликалық үйкеліс коэффициентін анықтайтын негізгі формуланы жазыңыз. 25. Беттің эквивалентті бұдырлығы туралы түсіндіріңіз.
Ұсынылатын әдебиеттер:
Гидравлика, гидравлические машины и гидроприводы /Т.М. Башта, С.С. Руднев, Б.Б. Некрасов и др./ – М.: Машинажасау, 1982. – 423 б. –82 – 91бет;
Шлипченко З.С. Насосы, компрессоры и вентиляторы. – Киев: Техника, 1976. – 368 б. –75 – 90 бет;
Вильнер Я.М., Ковалев Я.Г., Некрасов Б.Б. Справочное пособие по гидравлике, гидромашинам и гидроприводам. – Минск: Жоғары мектеп, 1976. – 416 б.– 67 – 85 бет.
Достарыңызбен бөлісу: |