ҰРЛЫҚ / АВТОКӨЛЕКТЕН ТОНАУ (Кража из автомобиля)

1. 
   Автокөлекке мінбес бұрын, алдымен милиция бөлімшесіне қоңырау шалыңыз, өзіңіз тұрған орныңызда.
   
2. 
   Милициялардың келуін күтіңіз. Бөлім кезекшісіне өзіңіздің аты-жөніңізді, үйдің адресін және телефондарыңызды айтып, не болғанын баяндаңыз.
   
3. 
   Олардың келуіне дейін, сіздің автокөлігіңізден не ұраланғанын біліңіз. Сіз багажникті ашуыңызға болады, бірақ заттардың орнын ауыстырмаңыз.
   
4. 
   Протоколды жазбас бұрын, ішінен не тоналғанын аңықтап білуге тырысыңыз.
   
5. 
   Егер, сіздің автокөлігіңіз сақтандырылған болса, дереу сақтандыру агенттігіне қоңырау шалыңыз.
   

1. 
   Дер кезінде милицияға ол туралы хабарлаңыз.
   
2. 
   Егер, автокөлігіңізді үйіңіздің алдынан айдап әкетсе, 02-ге қоңырау шалыңыз, кезекші бөліміне хабарласыңыз. Айдап алып кеткені туралы жеткізіңіз және өз атыңызды, адресті, нөмеріңізді, көлігіңіздің түсін және маркасын айтып, ерекше белгілеріне тоқталыңыз, ол оны іздестіруде көмектеседі.
   
3. 
   Айдап алып кеткені туралы жазбаша арыз берердің алдын жағдайды нұсқап, автокөлікте болған заттарды аңықтаңыз. Аңықтама алуды ұмытпаңыз. Милиция бөлімшесі кезекшісінің қолы мен айдап кеткені туралы растайтын құжат.
   
4. 
   Автокөлік табылған болса, бірақ бұзылған болып шықты, сізге тез арада акт жазу керек, бұзылған жерінің фиксировать ету үшін. Берілген акт автоинспекция бөлімшесіне ұсынылады, яғни автокөлігіңіз тіркелген, орнына келтірелген зақым үшін ақшаның мөлшерін аңықтау.
   
5. 
   Автокөлігіңіз сақтандырылған болса, ақшаның мөлшерін сақтандыру компаниясында анықталады. Барлық құжатты дайындалмағанша, автокөлікті жөндеуден өткізуге асықпаңыз.
   

Сіздің әрекетіңіз:

1. 
   Бірден затыңыздың жоғалғаны туралы вагондағы проводникке немесе бастығына ескертіп айтыңыз.
   
2. 
   Вагонда милиция қызметкерлері, вагоның бастығы мен проводник, жоғалған затыңызды тауып беруге көмектесуге тиіс.
   
3. 
   Егер, вагонда милиция қызметкерлері жоқ болған жағдайда, затыңыздың жоғалғаны жайлы, жақын маңайдағы транспорттық милиция бөлімшесіне хабарлаңыз.
   
4. 
   Берген арызыңызда, тұрақты мекен-жайыңызбен, барар жеріңізді және міндетті түрде затыңыздың дәл қай жерде, қай кезде жоғалғанын, купеңіздегі адамдардың сырт келбетін, қандай адамдардың купеге кіріп-шыққанын, купенің жанында қандай адамдардың жүргенін есіңізге түсіріп, анықтап, ақиқаттын жазыңыз.
   

Сіздің әрекетіңіз:

1. 
   Егер, сөмкеңізді багаждан алғаныңызда, затыңыздың жоғалғанын байқасаңыз, онда әуежайдың басқармасына және әуежайдағы милиция қызметкерлеріне хабарласыңыз. Мұндай жағдайда, сіз актті міндетті түрде жазуыңызды олардан талап етіңіз.
   
2. 
   Егер, сіз сөмкеңізді багаждан алған кезде, затыңыздың жоғалғанын байқасаңыз, бұл жағдайда, әуежай компаниясы міндетті түрде сізге жоғалған затыңыздың ақысын төлеуі қажет. Сол үшін, сөмкеңізді багаждан алған кезде, бірден сөмкеңіздегі заттарыңыздың түгел екеніне көзінізді жеткізіңіз.
   
3. 
   Егер аз затыңыздың жоғалғаны, жайлы әуежай басқармасына немесе милиция бөлімшесіне барар да, қасыңыздағы куәгерді ертіп алғаныңыз жөн болар. Міндетті түрде, әрбір жазған өтінішіңізді кезекші бөлімшесіне тіркелгенің қадағалаңыз.
   
4. 
   Есте сақтаңыз! Кезекші бөлімшесіндегі милиция қызметкері аты-жөнін айтып, өзін таныстырып және сіздің өтінішіңізді орындауы қажет. Милиция қызметкерлердің аты-жөнін жазып алыңыз.
   
5. 
   Егер, милиция қызметкері қылмыскерді ұстаса, онда бұл ақиқаттың протоколға тіркелгенін қадағалаңыз. Сонда ғана сіз қылмыскердің сотқа тартылу жазасын ақиқат етіп, дәлелдей аласыз.
   
6. 
   Пртоколға тіркелген құжаттың 2-ші көшірмесін өзіңізге алғаныңыз жөн.
   
7. 
   Және де протоколды міндетті түрде затыңыздың қайтарылғаны туралы материал тіркелуі қажет.
   

1. 
   Егер сіз, тұрғылықты қалаңызда төл құжатыңызды жоғалтып алсаңыз, онда бірден милиция бөлімшесіне төл құжатыңыздың жоғалғаны туралы ескертіңіз. Содан сіз міндетті түрде паспорт столға барып, төл құжатыңыздың жоғалғаны туралы арыз жазыңыз. Есте сақтаңыз, жаңа төл құжат, жоғалған құжат орнына немесе ұрланған жағдайда, арыз берілген күннен бастап 10 күннен кейін беріледі.
   
2. 
   Егер, сіз төл құжатыңызды отпуск уақытында немесе іс-сапарда жоғалтып алсаңыз, алдымен міндетті түрде қонақтаған қонақ үйіңізге болған жағдайды ескертіп, содан милиция бөлімшесіне төл құжаттың жоғалғаны жайлы арыз жазыңыз.
   
3. 
   Егер сізге, міндетті түрде ұшақпен немесе жай басқа аймаққа жол жүретін болып, төл құжатыңыз қажет болса, милиция бөлімшесіне барып, төл құжатыңыздың жоғалғаны туралы уақытша аңықтама сұраңыз. Ол аңықтаманы алу үшін, алдымен сізге милиция бөлімшесінен төл құжатыңыздың жоғалған орнын білуіңіз қажет.
   

Егер сізде несие карточканыз немесе чектік кітапшаңыз құжатыңыз жоғалса, бірден сол төл құжатты алған банктің телефонына хабарласып, жарамсыздығын ескертіңіз. Осы әрекетіңізбен сіз карточкадағы шотыңызда ақшаңыздың айырылып қалуыңыздан сақтанасыз. Хабарласқаннан кейін, сізге бәрі бір міндетті түрде банкке барып, төл құжаттың жоғалғаны туралы және жаңасын алуыңыз жайлы аңықтаманы қолмен жазуыңызға тура келеді.

Несие карточканы және оның идентификациялық нөмерді бірге сақтауға болмайды. Есте сақтаңыз, бұл нөмерсіз кепілдік карточкасы жоғалған немесе ұрланған болса, ешқандай құндылығы болмайды.

СІЗДІҢ ҮЙІҢІЗ/ ТӨТЕНШЕ ЖАҒДАЙДЫ ҚАЛАЙ ЕСКЕРТУ.

• 
  Барлық дәрі-дәрмектер мен қауіпті өткір заттарды (уксус, бензин, тұрмыс техникасында қолданылатын химиялық заттарды т.б.) кішкентай балалардың қолы жетпейтін жерлерде сақтау қажет.
  
• 
  Егер үйде кішкентай бала болса, үстел үстіне дастарханды төсемегеніңіз дұрыс, ол дастарханды тартып қалуы мүмкін.
  
• 
  Табаны маймен газдың үстінде қараусыз қалдырмаңыз. Өрт шығып кетуі мүмкін.
  
• 
  Байқаңыз, желдің әсерінен газдағы от өшіп қалуы мүмкін.
  
• 
  Плитаға ешнәрсе кептірмеңіз.
  
• 
  Электр шәйнекке су құйып жатқаныңызда, шәйнектің шнурын тоққа қоспаңыз.
  
• 
  Қосылған үтікті қараусыз қалдырып кетпеңіз және де егер кішкентай бала болғанда да.
  
• 
  Ванна бөлмесінде электр техникаларын қолданбағаныңыз абзал.
  
• 
  Шнурды кілем, паластардың астына қоймаңдар.
  
• 
  Ешқандай тоққа қосылып тұрған сымды, шнурынан тартып суырмаңыз.
  
• 
  Жұмсақ жиһаздың үстіне пепильницаны қалдырып кетпеңіз.
  
• 
  Үстел үстіндегі сөндірілмеген шамның жанына газет, журнал тұрмағаны жөн. Өрт шығып кетуі мүмкін.
  
• 
  Төсекте шылым шекпеңіз.
  
• 
  Есіктің задвижкаларын жоғары орнатқаныңыз жөн болар. Кішкентай баланың жоғарыға қолы жетпегені дұрыс.
  
• 
  Химиялық тұрмыс заттарды балалардан алыс ұстаңыз.
  

• 
  Өткір заттарды балалардан алыс ұстаңыз.
  
• 
  Аяқ астына тырна, шеге қалдырмаңыз.
  
• 
  Механикалық заттармен жұмыс істегенде, киіміңізді жөндеп киіп (барлық төмелеріңізді салып), шашыңызды жинаныз.
  
• 
  Аз уақытқа шықсаңыз да, электр приборларын токтан өшіріп кетіңіз.
  

• 
  Алдымен сатыға шықпас бұрын, бәрін дұрыстап қарау қажет.
  
• 
  Егер саты жерде тұрса, оның астына енді тақтай, ал содаң соң үстіне ауыр нәрсе қою керек. Және оны жіппен бір опороға байлаған дұрыс.
  
• 
  Сатыда тұрып, жұмыс істегенде, еңкею ыңғайсыз. Сондықтан төменге түсіп, сатыны 1-ші орыннан 2-ші орынға ауыстырыңыз.
  
• 
  Сатыда ауыр затты арқанмен байлап көтергеніңіз дұрыс.
  

Сіздің әрекетіңіз:

• 
  Сіз ең алдымен, пәтеріңіздегі судың келетін трубаның вентілін бұрап, жабыңыз. Судың пәтерге келуін тоқтатыңыз. Егер трубаның бір жерінен су тамшылап ағып тұрса, астына тазик н/е табаң қойыңыз.
  
• 
  Егер тамшылаған жері үлкен болмаса, онда ол жерді клей н/е пластилинің көмегімен жабыстырыңыз.
  
• 
  Егер оның көмегі болмаса, матамен қатты байлап көріңіз.
  
• 
  Слесарьға қоңырау шалыңыз.
  

Сіздің әрекетіңіз:

Раковинада су толса, онда ол бекітіліп қалған. Оны тазалаудың екі түрі бар: вантуспен немесе проволокамен.

Су раковиннан өткеннен кейін оның құрылысын сода немесе машина порошогын себу қажет.

Егер жоғарыда айтылған екі әдіс көмектеспесе, онда раковина астындағы трубаны ағытып оны тазарту керек.

Өзіңіз раковинаны тазартамасаңыз, онда сантехникті шақырыңыз.

Газдың иісін сезсеңіз, тез арада плита көзін жабыңыз.

Бөлмеге барлық өрт пайда болуы себептерді жойыңыз: шылым шекпеңіз, сірінке жақпаңыз, шам және электрқұралдарды қоспаңыз. Щитокта электрпитаниені ағытыңыз. Егер кейбір істеп тұрған электр құралдар болса, онда оларды сөндірмеңіз.

Бөлменің барлық терезелерді және есіктерді ашыңыз.

Газ бар бөлмеден кетіңіз.

Егер газдан адам ұланса, онда оны далаға таза ауаға шығару керек және аяғынды басынан жоғары қою қажет. Жедел жәрдемді шақырыңыз.

Егер газдың иісі кетпесе, онда тез авариялық газ қызметкерлерді қоңырау шалыңыз 04 телефоны бойынша.

СІЗДІҢ ҮЙІҢІЗ/ ГАЗ БАЛЛОНДЫ ПАЙДАЛАНУ (Пользование баллонным газом).

Газ бар баллондарды далада сақтағаны жөн. Егер ондай жағдай жоқ болса, онда оны желі бар (проветриваемое) бөлмеге қою керек.

Сіздің әрекетіңіз:

Саспаңыз (паниковать) етпеңіз, лифт шахтасына сіз құламайсыз, өйткені оны арнайы құрал жабдықтар үстап тұрады.

Диспетчерді шақырту үшін лифтта кнопканы басыныз.

Егер сізге ешкім жауап бермесе, лифттің есігінен қатты соғыныз. Сізді естіген адамға лифт қызмет көрсету қызметкерлерін, шақырудын сұраңыз.

СІЗДІҢ ҮЙІҢІЗ/ ҮЙДЕГІ ӨРТ (Пожар в доме).

Егер өрт қатты жанып тұрса, онда сіздің негізгі мақсатыңыз тез үйден кету. Егер де қатты жанып тұрмаса да, бірақ үйдің іші қатты түтін болса, үйден тез ғана кету керек. Түтін өрттен де қауіпті болады.

Сіздің әрекетіңіз:

1. 
   Түтіннің исін сезгеннен кейін үйден тез кетіңіз. Кез келген шүбіректі сулап ауызынызбен мұрынды жабыңыз сосын енкейіп (өйткені түтін жоғарыға ұмтылады) бөлмеден кетіңіз.
   
2. 
   Егер өрт кішкентай бөлмеде болса, онда есіктермен терезелерді ашпаңыз, ауа өртті күшейтіп жібереді.
   
3. 
   Жанып жатқан үйден лифтпен түспеніз, өйткені ол қатты өрт болып жатқан қабатта тоқтап ашылу мүмкін және содан бәрі жарақат алады. Ток кез келген уақытта сөніп қалу мүмкін және лифт этаждардың арасында қалу мүмкін.
   
4. 
   Егер коридор және площадка өртте және түтінде (төмен түсуге жол жабық) болса, онда шатырға көтеріліңіз.
   
5. 
   Егер өрт қатты коридорда жанып тұрса, есікті қатты жауып, сұйық шүберектермен щельдарды жауып, есікке көрпе н/е пальто ілініз (занавесьте). Терезені ашып қатты дауыс беріп көмекке шақырыңыз.
   
6. 
   Егер сізге біреуді өрттен күтқару керек болса, онда өзінді арқанмен орап бір шетін далада тұрған адамға беріңіз. Егер сіз есіңізді жоғалсаңыз, онда сізді арқаннан тартып өрттен алып шығалады. Ауызымен мұрынды ылғал шүберекпен жабыңыз.
   
7. 
   Егер күтқарған адам түтінмен демалып санасын жоғалтса, онда оған жасанды дем беріңіз.
   

Тұтінмен уланудың алғашқы белгілері: бастың айналуы, бас ауыруы, жиі дем алу, жүрек айналуы (тошнота), сананы жоғалту.

Сіздің әрекетіңіз:

1. 
   Өртті бір затпен (көрпе, пальтомен) үстінен жабасалыңыз. Содан кейін үстінен су кұйыныз.
   
2. 
   Түтінмен демалмауға ұмтылыныз. Мұрынды және ауызынды ылғал шүбірекпен орап қойыңыз.
   
3. 
   Өрттен жанып тұрған заттарды алымаңыз, өйткені ол өрттің таралудың себепкері болады.
   
4. 
   Өртті шетінен бастап ортаға қарай сөндіру керек.
   

Казіргі жиһаз синеттикалық материалдардан жасалынады және синтетикалық смолдармен сінірген (пропитана), сондақтан бұл жиһаз өте токсикалық болады және жанған жағдайда қауіпті болады.

Сіздің әрекетіңіз:

Жанып жатқан жиһазды балконға шығармаңыз, өйткені ауа одан да қатты оны жандырып жібереді.

Егер жиһаз қатты жанып тұрса, оны ылғал шүбірекпен жаппаныз немесе сумен төкпеңіз. Мұндай жағдайда пәтерден тез шығуыңыз керек.
СІЗДІҢ ҮЙІҢІЗ/ КАМИН ЖАНУЫ (Возгорание камина).

Сіздің әрекетіңіз:

1. 
   Каминнан алысырақ жиһазды және басқа жақсы жанатын заттарды жылжытыңыз.
   
2. 
   Өртті сабынды сумен сөндіріңіз.
   

Сіздің әрекетіңіз:

Адамды тез ғана жерге жатқызыңыз (бұл өрттің адамның басының баруына жол жабады), үстіне су кұйып немесе коврикпен, курткамен, пальтомен жабыңыз.

Егер адамда ашық жарақаттар жоқ болса, оны жермен не құммен жабыңыз (засыпать). Бірақ бұл әрекет жараларға инфекция кіргізу мүмкін.

Табада майдың көп болуы осындай әрекетке апарады.

Сіздің әрекетіңіз:

1. 
   Табаны тез ғана қақпасымен, үлкен тәрелкамен не ылғал орамалмен жабыңыз.
   
2. 
   Еш жағдайда табаны ағаш тақтаймен (разделочная доска) жабуға болмайды.
   
3. 
   Табаны сумен сөндіруге болмайды, өйткені май, атқылай бастағаннан кейін сізді күйдіру мүмкін.
   

Сіздің әрекетіңіз:

Даққа сініп кетуге уақыт бермеңіз және оны бірден келтіруге ұмтылыныз.

Майлы дақты крахмалмен, тольмен не тұзбен молырақ себіңіз және содан кейін щеткамен қағып жіберіңіз.

Дақты ыстық сумен келтірмеңіз, олай сіз дақты одан да қатты (расползается) жалпыланады.
Дақты келесі әр түрлі әдістермен келтіруге болады:

Сыраның (пиваның) дақтары кілем тазартуға арналған және перекись сутегімен келтіруге болады.

Қанның дағын – қатты кір жуғыш порошокпен, перекись сутегінің порошокпен (алдын ала мұздай тұзды сумен жұмсартып) келтіруге болады.

Шоколадтың дағын – қатты кір жуғыш порошокпен.

Кофенің ізін – глицеринмен, перекись сутегымен, кір жуғыш порошокпен және лимон согімен.

Жұмыртқаның ізің - қатты кір жуғыш порошокпен, тұзды сумен, кілем тазартуға арналған сұйықтармен.

Клейдің ізін – ацетонмен.

Майдің ізің - қатты кір жуғыш порошокпен.

Балмұздақтың ізін - қатты кір жуғыш порошокпен, кілем тазартуға арналған сұйықтармен.

Черниланың дағын – денатуратпен.

Фломастердің ізін - денатуратпен.

Вареньяның ізін – глицеринмен, перекись сутегымен, кір жуғыш порошокпен.

Сүтті ізді – қатты кір жуғыш порошокпен, кілем тазартуға арналған сұйықтармен.

Майлы боядың ізін – спиртпен.

Тот ізін – лимон согімен.

Смоланың ізін- глицеринмен.

Шәйдің ізі - қатты кір жуғыш порошокпен, глицеринмен, перекись сутегімен, лимон согімен.

Виноның ізін - қатты кір жуғыш порошокпен, глицеринмен, перекись сутегімен, кілем тазартуға арналған сұйықтармен.

Тердің іздерін – уксуспен, қатты кір жуғыш порошокпен.
АУРЛАР/ АНГИНА.

АНГИНА – бұл инфекциондық ауыруы, көбіне күзде және кыста болады. Аурудың 6-8 күнге созылуы мүмкін.

Ангинаның белгілері: 38⁰С-дейін температураның көтерілуі; бас ауруы; жұтқанда тамақтың ауруы, гланданың іріндеу.

Оны емдету үшін: Тамақты сода бар сумен немесе әлсіз марганцовоқышқыл калиймен сумен, ромашканыңнемесе шалфейдің отварымен шаю.

АППЕНДИЦИТ – бұл соқыр шектің ісіу.

Оның белгілері: іштің оң немесе жоғары жағының ауруы; жүректің айнуы (тошнота и рвота), ауызына жаман иісі; тілде ақ түстің пайда болуы; температураның көтерілуі.

Оны емдету үшін: Тез дәрігерді шақыру. Ол келгенше адамды арқаға немесе оң жағына жатқызу. Өзіңіз ешқандай дәріні берменіз. Адамға тамақты бермеу және ішті жылытпау қажет.

Астамитикалық приступ кезінде тамақтың бұлшық еттерде спазмалар пайда болады. Сол себебтен демалу қиындайды. Тамақтың қабырғалары ісиіді және қою жабысқыш слизьбен толады.

Астматикалық приступтің белгілері: шу демалу (шумное, хриплое дыхание); ауырған адам тұншығады және ауаны ауызымен жұтады, беттің ағаруы немесе көгеруі, қатты терлеу.

Оны емдету үшін: Егер приступ жұмыста болса, онда адамды орындыққа отырғызып, шынтақпен (локоть) столға қойыныз, арқасы түзу болу керек. Егер приступ үйде болса, онда адамды төсекке отырғызыныз, арқаның астына жастықтарды қойыныз. Таза ауа кіру үшін терезелерді ашыныз. Адамға ингалятор берініз Егер ол көмектеспесе, онда жедел жәрдемді шақырыныз.

ЖЫНДАНУ (БЕШЕНСТВО) – бұл қатты вирустік ауруы, нерв жүйесін жарақатанады, ауыру жануармен тістегенде оның сілейкейі адамның жараға түскенде пайда болады. Бұл аурудың белгілері 12 күннен 2-3 айға дейн көрімбеу мүмкін. Содан кейін 5-7 күн ауруы нақты білінеді.

Оның белгілері: Тістеген жерде ыңғайсыз сезімдер пайда болуы. /Неприятные ощущения в области укуса (жжение, зуд, тянущая боль)/; су ішем дегенде тамақтың спазмазардың басталуы; температураның көтерілуі; сілейкейінің ағуы; көру және есту галлюцинациялар; аяқтың және қолдың, беттің, тілдің параличі.

Оны емдету үшін: Жарақат жерін ыстық және сабында сумен жуып, йодты жағу. Дәрігерге жолығу және емделу курсын өту.

БОТУЛИЗМ – сапасы төмен тамақтарды жегеннен пайда болады. Ортанғы нерв жүйесіне әсер етеді.

Осы аурудың белгілері: Іштің ауыруы, жүректің айнуы (тошнота, рвота), әлсіздік, бастың ауыруы. Шамалы уақыт өткеннен кейін көру нашарлайды (двоение в глазах, расширение зрачков). Содан кейін жұтуыну қиындайды, дауыста хрип пайда болады, ауа жетпейді (удушье), іш өтеді.

Оны емдету үшін: Ботулизмге қарсы сыворотканы қою және дәрігерді шақырту.

БРОНХИТ – бронхнің ісуі, әсіресе простудалық аурудан кейі пайда болуы мүмкін. Аурудың созылуы 2-3 жұмаға созылады.

Осы аурудың белгілері: Тамақ ауыруы. Жөтел (басында құрғақ, бірнеше күннен кейін мокротамен). Жоғары температура. Әлсіздік.

Оны емдету үшін: Төсектік (постельный) режим. Дәрігермен айтуымен антибиотик қабылдау. Жөтелге қарсы дәрі, бронхоны үлкейтетің дәрі. Ыстық сүйікті беру.

ВЕТРЯНКА – вирустық ауыруы. Ауа (воздушно-капельным путем) арқылы адаммен қаттынаста болған жағдайда таралады . Инкубациондік уақыт 14-17 күнге созылады, аурудың өзі 5-7 күн болады.

Осы аурудың белгілері: Температураның шамалы көтерілуі. Аппетит жоқтығы. Бастың және кеуденің кірінің ауыруы. Бір-екі күннен кейін денесінде және бетінде қызыл нүктелік сыпь пайда болады. Сосын олар көпіршекке (пузырьки) айналып, кейін кеуыіп және өзімен өзі түсіп қалады. Кейбір күрделенген (осложнении) жағдайда қатты бастың ауыруы, есінің жоғалуы (помутнение сознания), жоғары температура, Жөтел және жүрек айналуы (рвота), қөз ауыруы, сыпьтің орына гнойниктер пайда болуы мүмкін.

Оны емдету үшін: Дәрігердің қаралуымен төсектік (постельный) режим. Басқа балалардан толық (полная) изоляция. Көпіршектерді (пузырьки) зеленкамен жағу. Адамға көбірек сүікті беру. Кеуіп жатқан көпіршектерді тырнамау, әйтпесе оның орынында (шрамдар) іздер қалу мүмкін. Күрделенген жағдайда тез дәрігерді шақырту.