Оқулық Алматы, 2014 2 3 ббк о

322
323
рін  модельдеу,  оқуға  тұлғалық  мəн  береді,  кəсіби  білім  берудің 
мазмұнын «меңгеруге» қызығушылықтарын туындатады. 
Кəсіби  шындықты,  оқу  іс-əрекетінің  ақпараттық,  белгілік 
модельдері жəне формаларын меңгермей, оқудан  еңбекке қалай өтуге 
болады? Бұл   сұраққа  жауапты контексті оқыту теориясы  береді:  оқу 
іс-əрекетін студенттің қажеттіліктері мен мотивтерін, мақсаттарын, 
əрекеттерін,  құралдарын,  нəтижесін  бірте-бірте  алмастырумен, 
кəсіби  іс-əрекетке  трансформациялаудың  психологиялық,  педа-
гогикалық жəне əдістемелік жағдайларын құру қажет. 
Ол  үшін  жоғары  оқу  орнындағы  маманның  жұмысын 
көшірмелеудің  қажеті  жоқ,  мұнда  студенттердің  оқу  іс-əрекетінің 
формасында мамандардың кəсіби іс-əрекетін пəндік-технологиялық 
(пəндік  контекст)  жəне  əлеуметтік  құраушы  (əлеуметтік  контекст) 
компоненттерін бірізді модельдеу жеткілікті болады. 
Дəстүрлі  оқытудың  мазмұны  ғылыми  пəндердің  дидактикалық 
қайта құрылған (ықшамдалған) мазмұны болып табылады. Контексті 
оқытуда  бұған  басқа  қайнар  көзі  қосылады – болашақ  кəсіби  іс-
əрекет.  Ол  маманның  іс-əрекетінің  моделі  түрінде  беріледі:  оның 
кəсіби  функцияларының,  проблемалары  мен  міндеттері  жүйесін 
сипаттау. 
Мұнда  ақпаратты  беру  емес,  оған  сүйеніп,  студенттердің  осы 
функцияларды  құзыреттілікпен  орындауды  дамыту,  проблемалар 
мен  міндеттерді  шешуі,  біртұтас  кəсіби  іс-əрекетті  меңгеруі  бас-
ты  болып  саналады.  Қазіргі  арқылы  өткеннен  болашаққа,  оқудан 
еңбекке  өтуде  іс-əрекет  ету,  өзіндік  құрылым  мен  өзіндік  жүзеге 
асыру үшін жағдайлар құрылады. Студент не болғанын (теория мен 
тəжірибенің  «қалыптасқан»  үлгілері),  не  болатынын  (оның  орын-
дайтын  танымдық  іс-əрекеті),  болашақта  не  болатынын  (кəсіби  іс-
əрекеттің модельденетін жағдаяттары) саналы ұғынады. Мұның бəрі 
студенттің  танымдық  іс-əрекетін  мотивациялайды,  оқу  ақпараты 
жəне  оқу  үдерісінің  өзі    тұлғалық  мəнге  ие  болады,  ақпарат  оның 
жеке біліміне айналады. 
Кəсіби  іс-əрекеттің  пəндік  жəне  əлеуметтік  контекстерін  қайта 
құру, білім беру үдерісіне бірқатар жаңа сəттерді «қосады»: 
• «өткен-қазіргі-болашақ» кеңістіктік-уақыттық контекст;
• білімнің жүйелілігі жəне пəнаралығы;
• статикада берілетін оқытудың мамзұнын динамикалық кеңей-
тудің мүмкіндіктері;
•  өндірістің  технологиясына  сəйкес  мамандардың  іс-əрекетінің 
сценарийлі жоспары;
• қызметтік функциялар мен міндеттемелер;
• кəсіби əрекеттерге рөлдік «инструментовка» жасау;
•  болашақ  мамандардың  қызметтік  жəне  тұлғалық  қызығушы-
лықтары. 
Контексті  оқытудағы  оқу  проблемалары,  проблемалық  жағ-
даяттар  жəне  тапсырмалар  жүйесінің  көмегі  арқылы  білім  берудің 
статикалық  мазмұнын  динамикалық  кеңейтілген  мазмұнға  ай-
налдырып,  меңгерілетін  кəсіби  іс-əрекеттің  сюжеттік  канвасы 
құрылады. Контексті оқытудың мазмұнының негізгі бірлігі ретінде 
проблемалық жағдаят алынады. 
«Кəсіби-ұқсас»  жағдаяттарды  дара  жəне  бірлесіп  талдауда, 
шешуде адамдардың құзыретті пəндік əрекеттері мен қатынастары 
нормасын  меңгеріп,  студент  маман  жəне  қоғам  мүшесі  ретінде 
дамиды. 
Жоғарыда баяндалғандарға сүйеніп, контексті оқытудың негізгі 
принциптерін атауға болады: 
1)  студентті  оқу  іс-əрекетке  тұлғалық  енгізуді  психологиялық-
педагогикалық қамтамасыз ету принципі;
2)  студенттердің  оқу  іс-əрекетінде  мамандардың  кəсіби  іс-
əрекетінің біртұтас мазмұнын, формалары мен жағдайларын бірізді 
модельдеу;
3)  оқыту  мазмұнының  проблемалығы  жəне  оның  білім  беру 
үдерісінде кеңейту үдерісі;
4)  студенттердің  оқу  іс-əрекетін  ұйымдастырудың  формалары-
ның білім берудің мақсаттары мен мазмұнына адекваттылығы;
5) білім беру үдерісінің субъектілерінің (оқытушы мен студенттің 
арасында,  студенттер  арасында)  диалогты  қарым-қатынасы  жəне 
тұлғааралық өзара əрекетінің, бірлескен іс-əрекетінің жетекші рөлі 
туралы;
6)  жаңа  жəне  дəстүрлі  педагогикалық  технологиялардың  педа-
гогикалық, негізделген үйлесімі;
7) ашықтық принципі – басқа теориялар мен тұғырлар аясында 
ұсынылған,  кез  келген  педагогикалық  технологияларды  контексті 
типтегі  білім  беру  үдерісінде,  оқытудың  жəне  тəрбиенің  нақты 
мақсаттарына жету үшін қолдану;
8) кəсіпқой тұлғасын оқыту мен тəрбиелеудің бірлігі. 

324
325
Контексті  оқытуда  іс-əрекеттің  динамикалық  моделінде,  сту-
денттердің іс-əрекетінің базалық үш формасы жəне көптеген аралық, 
өтпелі формалары айқындалған. Базалық формаларға жататындар: 
– академиялық типтегі оқу іс-əрекеті, оның классикалық үлгісі 
ретінде  ақпараттық  дəріс  алынады;  мұнда  ақпаратты  беру  жəне 
меңгеру  басты  орын  алады.  Алайда,  проблемалық  дəрісте  неме-
се  семинар-пікірталаста,  болашақ  кəсіби  іс-əрекеттің  пəндік  жəне 
əлеуметтік  контекстері  анықталады:  мəні  бойынша  қарама-қайшы, 
теориялық  мəселелер  мен  сұрақтарды  талқылайтын  мамандардың 
əрекеттері модельденеді;
– квазикəсіби іс-əрекет, ол аудиториялық жағдайда жəне ғылым 
тілінде  өндірістің  жағдайларын,  мазмұнын  жəне  динамикасын, 
ондағы адамдардың қатынасын модельдейді;
– оқу-кəсіби іс-əрекет, онда студент шынайы зерттеуші (СОЗЖ, 
СҒЗЖ, диплом жұмысын дайындау) немесе практикалық функция-
ларды орындайды (өндірістік практика). Оқу іс-əрекеті ретінде бо-
лып, студенттердің жұмысы өзінің мақсаттары, мазмұны, формала-
ры жəне технологиялары бойынша, кəсіби іс-əрекет болады; бұрын 
меңгерілген  білімдер  мұнда  оның  бағдарлаушы  негізі  болады.  Бұл 
сатыда  оқу  іс-əрекетінің  кəсіби  іс-əрекетке  трансформациялау 
үдерісі аяқталады. 
Ең  басынан  əрекеттік  позицияда  болып  студенттер  контексті 
оқытуда оқу ақпаратын өзіндік іс-əрекетті реттеудің құралдарының 
функциясы ретінде қолданудың кеңейтілген тəжірибесін меңгереді. 
Бұл жас маманның кəсіпке «табиғи» енуін қамтамасыз етеді, олардың 
болашақ кəсіби іс-əрекетте бейімделу кезеңін қысқартады. 
Аралық  формалар  ретінде  студенттердің  іс-əрекетінің  бір 
базалық  формасынан  екінші  формаға  сатылы  трансформациясын 
қамтамасыз  ететін  кез  келген  формалар  алынуы  мүмкін.  Бұл 
проблемалық дəрістер, семинар-пікірталастар, топтық практикалық 
сабақтар,  нақты  кəсіби  жағдаяттарды  талдау,  əртүрлі  тренингтер, 
арнайы курстар, арнайы семинарлар жəне т.б. 
Интербелсенді  топтарда  кəсіби  ортаның  əлеуметтік  модельдері 
ретінде  жұмыс,  болашақ  мамандардың  пəндік  жəне  əлеуметтік 
құзыреттілігін қалыптастыруға ықпал етеді. 
Студенттің  белсенділігінің  негізгі  бірлігі  ретінде,  əрекетті 
түзетуді  есепке  алуды  қамтитын,  басқа  адамға  бағытталған  əрекет 
алынады. 
Осылайша,  контексті  оқытудың  теориясына  сəйкес,  маманның 
іс-əрекет  моделі  оны  даярлаудың  əрекеттік  моделінде  көрініс  та-
бады.  Студенттің  іс-əрекетінің  пəндік  мазмұны,  маманның  іс-
əрекетінің  моделінде  ұсынылған,  бірте-бірте  кəсіби  іс-əрекетке 
жақындатылған, проблемалық оқу жағдаяттары, проблемалары мен 
тапсырмалары жүйесі ретінде жобаланады. Əлеуметтік мазмұн оқу 
үдерісіне студенттердің бірлескен іс-əрекетінің формалары арқылы 
«тартылады»,  олар  əрбір  студенттің  тұлғалық  ерекшеліктері, 
қызығушылықтары мен қалауларын есепке алуды, оқу жəне болашақ 
кəсіби  ұжымның,  қоғамның  адамгершілік  нормаларын  ұстануды 
қамтиды. 
Контексті оқытуда:
•  студент  басынан  бастап  əрекеттік  позицияда  болады,  себебі 
оқу  пəндері  іс-əрекеттің  пəндері  түрінде  жəне  оларды  кеңейтудің 
сценарийі түрінде көрсетіледі (оқу, квази кəсіби, оқу-кəсіби);
• студенттердің белсенділігінің барлық əлеуеті – бірлескен шешім 
қабылдау  бойынша  қабылдау  деңгейінен  əлеуметтік  белсенділік 
деңгейіне дейінгі əлеуеті қосылады;
•  білімдер  студенттердің  модельденетін  кəсіби  жағдаяттарды 
шешу контексінде меңгеріледі, бұл оқу үдерісінің тұлғалық мəнін, 
танымдық жəне кəсіби мотивацияның дамуын негіздейді;
•  студенттердің  дара  жəне  бірлескен,  ұжымдық  жұмыс  фор-
маларының  негізделген  үйлесімі  қолданылады;  бұл  əрбір  студент-
тің  өзінің  интеллектуалды  жəне  тұлғалық  мазмұнын  басқалармен 
бөлісуге мүмкіндік береді, тұлғаның іскерлік жəне адамгершілік са-
паларын дамытуға əкеледі;
•  студент  оқу  ақпаратын  өзінің  іс-əрекетін  реттеудің  құралы 
ретінде  қолдану  тəжірибесін  жинақтайды,  аталған  іс-əрекет  тə-
жірибесі  кəсіби  сипатқа  ие  бола  бастайды,  бұл  осы  ақпаратты 
қамтитын  объективті  мəндерді  тұлғалық  мəндерге  айналдыру-
ды  қамтамасыз  етеді,  яғни  болашақ  маманның  өзіндік  білімі  жеке 
жетістік ретінде, кəсіби құзыреттілік мəніне ие болады;
•  кəсіби  үдерістің  логикалық  орталығы  ретінде,  дамушы  тұлға 
жəне болашақ маманның даралығы алынады, бұл білім беруді шы-
найы ізгілендіруді құрайды;
•  модельді  формадағы  контексті  оқытуда,  ғылымда,  өндірісте  
жəне  қоғамдағы  үдерістердің  мəні  көрсетіледі;  мазмұнды-педа-
гогикалық  тұрғыда  студенттердің  оқу,  ғылыми  жəне  кəсіби  іс-
əрекетінің интеграциясы мəселесі шешіледі; 

326
327
• педагогикалық əсерлер объектісінен студент танымдық, бола-
шақ кəсіби жəне əлеуметтік-мəдени іс-əрекет субъектісіне айналады;
•  контексті  оқытудағы  «монотұғырлармен»  салыстырғанда, 
нақты  білім  беру  мақсаттарына  жетуде,  олардың  мүмкіндіктерін 
қажетті  ғылыми-əдістемелік  негіздеуде,  кез  келген  теориялар 
мен  тұғырлардың  арасынан,  өзінің  үйлесімді  орнын  кез  келген 
педагогикалық технологиялар табады. 
Осылайша,  кəсіби  еңбектің  пəндік  жəне  əлеуметтік  мазмұны 
динамикалық  тұрғыда  модельденетін  оқытуда  студенттердің 
оқу  іс-əрекетін  маманның  кəсіби  іс-əрекетіне  трансформациялау 
жағдайлары қамтамасыз етіледі. 
4.3 Жобалық оқыту технологиясы
Тақырыптың негізгі ұғымдары: жоба, жобалық оқыту, жоба-
лар  əдісі,  жобалау  оқу  əрекеті,  жобалық,  жобалық  ойлау,  жобалық 
оқыту технологиясы. 
Əлемдегі  əлеуметтік-экономикалық  өзгерістермен  байланысты 
қазіргі  заманғы  қоғамда  өзгермелі  еңбек  жағдайларына  жедел 
бейімделе  алатын,  оңтайлы  қуат  шығынымен  жұмысты  атқара 
алатын,  өзіндік  білім  алуға,  өзіндік  тəрбиелеуге,  өзіндік  дамытуға 
қабілетті белсенді, əрекетті адамдарға деген қажеттілік пайда болды. 
Қазіргі  заманғы  адамның  аса  маңызды  сапаларының  арасынан 
айқындалатындары:  белсенді  ойлау  əрекеті,  ойлаудың  сынилығы, 
жаңаны іздеу қабілеті, білімді өз бетімен меңгеру тілегі мен шебер-
лігі. Сол себепті, білімге тұлғаның дербестігін жəне жауапкершілігін 
дамытуға  ықпал  ететін,  оның  өзіндік  дамуына,  өзіндік  реттеуіне, 
өзін-өзі жүзеге асыруына бағдарланатын функция жүктеледі. 
Соған орай жобалар əдісіне ерекше зейін аударылады. 
Жобалар  əдісін  қолдану  шеберлігі – оқытушының  жоғары 
біліктілігінің  көрсеткіші,  оның  оқыту  мен  дамытудағы  прогрес-
сивті  əдістемесінің  көрсеткіші.  Бұл  технологиялар,  ең  алдымен 
адамның постиндустриалды қоғамдағы жедел өзгеретін жағдайларға 
бейімделу  шеберлігін  қамтитын  ХХІ  ғасырдың  технологиясына 
жатады. 
С.  И.  Ожеговтың  сөздігінде  «жоба»  сөзі  келесі  үлгіде  түсін-
діріледі: «1) ғимараттың,  белгілі  бір  механизмнің,  құрылғының 
құрастырылған жоспары; 2) түпкі ой, жоспар». 
Жоба  деп  (латын  тілінен  аударғанда «projectus» – алға  қарай 
шығарылған) қаланатын болашақ туралы шынайы түпкі ой аталады. 
Жобалық түпкі ой рационалды негіздемені жəне оны практикалық 
жүзеге  асырудың  нақты  тəсілін  қамтиды.  Жобалау  осындай  түпкі 
ойды  құрастыру  үдерісі  жəне  оны  белгілі  бір  сырттай  белгілік 
формада  тіркеу  (əріптік-сандық  мəтінде,  графикалық  бейнелеуде, 
көлемді макетте, əрекет етуші модельде, бұйымда жəне т.б.) болып 
саналады.
Жобалық  оқыту  білімгерлердің  белсенді  дербес  ойлауын 
дамытудың  жолдарын,  тəсілдерін    табуға,  олардың  білімді  есте 
сақтауына  жəне  қайта  жаңғыртуына,  оларды  тəжірибеде  қолдану 
біліктеріне  бағытталады.  Жобалар  əдісінің  негізделетін  жалпы 
принципі оқу материалының білімгерлердің өмірлік тəжірибесімен 
тікелей  байланысын  құруға,  олардың  ортақ  мəселені  шешуде, 
практикалық тапсырмаларда (жобаларда) белсенді танымдық жəне 
шығармашылық бірлескен іс-əрекетіне құрылады. 
Жобалар  əдісі  əлемдік  педагогикадағы  жаңа  принцип  болып 
табылмайды. Жобалар əдісі өткен ғасырдың басында АҚШ-да пайда 
болды. Оны мəселелер əдісі деп атады, ол американ философтары 
мен  педагогтары  Дж.  Дьюи,  У.Х.  Килпатрик,  Э.  Коллингс  жəне 
т.б.  құрастырған  философиядағы  жəне  білім  берудегі  гуманистік 
бағыттағы идеялармен байланысты болды. 
Жобалық оқытудың түп-тамыры тұлғаны жан-жақты, еркін жə-
не шығармашылық дамытудың қажеттілігінің ортасына қойылатын 
гуманистік  педагогиканың  негізгі  қағидасына  негізделеді.  Ол 
еркін  тəрбие  педагогикасы  мен  ынтымақтастық  педагогикасының 
принциптеріне  сүйенеді.  Аталған  оқыту  түрінің  басты  ережесі 
ретінде,  оқу  жұмысын  табиғатқа  сəйкестік  принципі  бойынша 
құрудың  қажеттілігі,  тұлғаның  табиғи,  танымдық  белсенділігін 
дамыту  үшін  жағдай  жасау,  жеке  тəжірибені  жинақтау  жəне 
қабілеттерді жетілдіру арқылы өзін-өзі жүзеге асыру алынады. 
Дж.  Дьюидің  идеяларын  ендіру  жолдарының  бірі  ретінде 
«жобалар əдісі» бойынша оқыту алынды. Білімгерлер «жобаларды» 
– оқу материалымен байланысты нақты тапсырмаларды орындады, 
алайда теориялық білімнің көлемі тар шеңберде болды. Оның негізгі 
идеясы – білімгерлердің өмірлік тəжірибесін кеңейту жəне байыту 
мақсатында, əлеуметтік ортадағы тұлғаның іс-əрекетін ұйымдастыру. 

328
329
Педагог  ақпараттық  жаңа  көздерді  айтуы  мүмкін,  кейде 
білімгерлердің ойларын өз бетімен ізденіс жасауына қажетті бағыт 
беруі мүмкін; кейде бір немесе біртұтас мəселелерді шешуді қамти-
тын, жобалау іс-əрекеті арқылы білімнің белгілі жиынтығын меңге-
руді  қамтитын,  тұлғаның  белгілі  мəселелерге  деген  қызығушылы-
ғын  ынталандыруы  мүмкін;  сонымен  бірге,  алынған  білімді 
практикалық тұрғыда қолдануды көрсете алады. Дж. Дьюи жобалар 
əдісін мектеп  тəжірибесіндегі əмбебап əдіс ретінде қарастырды. 
Алайда,  бұл  əдісті  дамыған  ақпараттық  ортада  білімгерлердің 
өзіндік  жұмысын  ұйымдастыруда  толықтырушы  элемент  ретінде 
дəстүрлі  əдістермен  үйлесімде  қарастыру  аса  рационалды  болып 
саналады. 
Білімгерлердің  білімді  өзіне  шынайы  қажетті  білім  ретінде 
қабылдауы  үшін  оның  алдына  маңызды  мəселені  қою    жəне  оны 
шешу қажеттілігін ұсыну керек. Сыртқы нəтижені көруге, зерделеуге, 
тəжірибеде қолдануға болады. Сыртқы нəтиже: іс-əрекет тəжірибесі, 
білім жəне біліктерді, құзырлылықтар мен құндылықтарды біріктіру. 
Жобалық оқыту теориясының негізгі ұғымдары ретінде, «жоба» 
жəне  «жобалаушы  іс-əрекет»  дефинициялары  алынады.  Жоба 
деп  дербес  құрастырылған  жəне  дайындалған  бұйым  (қызмет) 
түсіндіріледі – идеядан бастап, оны жүзеге асыруға дейін. Жобалау 
іс-əрекеті – бұл жобаларды орындауға бағытталған іс-əрекет. 
«Жобалық  оқыту», «жобалар  əдісі», «оқу  жобалау  іс-əрекеті» 
ұғымдарын  нақтылайық.  Жобалық  оқыту  дидактикалық  жүйе 
ретінде  қарастырылуы  мүмкін,  ал  жобалар  əдісі – жүйенің 
компоненті,  сонымен  бірге  білімді  интеграциялайтын  жəне  өзекті 
білімді қолдануды, жаңа білімді меңгеруді қамтитын педагогикалық 
технология ретінде қарастырылады. 
Оқытудың  міндеттерін  кешенді  шешу  үшін  əртүрлі  əдістер 
қолданылады, атап айтсақ, білімгерлерді идеяны құрастырудан оны 
жүзеге асыруды қамтитын, қайта жасаушы іс-əрекет үдерісіне ендіру 
мақсаты  болып  саналатын  шығармашылық  жобаларды  орындау 
қолданылады.  
Нəтижесінде, оқытушы мен студенттің жобаны құру үдерісіндегі 
өзара əрекеті туралы сөз болғанда, жобалар əдісі туралы айту дұрыс 
болар еді. 
Осылайша, «жобалық оқыту», «жобалар əдісі», «оқу жобалау іс-
əрекеті» ұғымдары өзара байланысты, ал жобалар əдісі мен жобалау 
оқу əрекеті жобалық оқытудың компоненттері болып саналады. 
Жобалық – қазіргі заманғы ойлаудың анықтаушы белгісі. 
Жобалық  ойлау,  жобалау  іс-əрекеті – болмысты  жалпылау-
шы  жəне  негізделген  тұрғыда  тану  үдерісі,  оның  барысында  адам 
мəдени  құндылықтарды  құру  бойынша  жобаларды  орындау-
да,  технологиялық,  психологиялық,  педагогикалық  жəне  басқа 
білімдерді қолданады. 
Жобалық  оқытуды  қолданудың  теориясы  мен  тəжірибесінің 
негіздері П.П. Блонский, П.Ф. Каптерев, П.Р. Поляков, В.В. Рубцов, 
В.Д. Симоненко, В.Н. Шульгин жəне т.б. ғалымдардың еңбектерінде 
құрастырылған. 
Қазіргі  кезде  педагогтар  бұл  əдіске  білімгерлерді  оқыту  мен 
тəрбиелеудің  өзіндік  дидактикалық  міндеттерін  шешу  үшін  жүгі-
неді. Сонымен бірге, бұл кешенді əдіс болып саналады, себебі оны 
жүзеге асыру өз кезегінде, басқа проблемалық əдістердің жиынтығын 
қолдануды қамтиды: шағын топтарда оқыту, ынтымақтастық, «миға 
шабуыл», пікірталас, рөлдік ойын, проблемалық бағыттылық, реф-
лексия. 
Осы  əдістердің  жиынтығы  тұлғалық-бағдарлы  тұғырды  адек-
ватты  көрсететін,  соған  сəйкес  құзырлылықтарды  қалыптастыруға 
ықпал ететін дидактикалық жүйені құрайды. 
Қазіргі  кезде  жобалар  технологиясы  жаңа  серпінге  ие  болды. 
Оқыту  технологиясы  ұғымына  негізделе  отырып,  Е.С.  Полат  жо-
балар  əдістемесін  «нақты  өнімді  құру  үдерісінде  білімгерлердің 
белгілі  тұлғалық  сапаларын  бір  мезгілде  қалыптастыруды  жəне 
креативтілікті  дамытуды,  танымдық  іс-əрекетті  белсендірудің  ди-
дактикалық құралы ретінде болатын, өзінің мəні бойынша ізденістік, 
проблемалық жəне шығармашылық əдістердің жиынтығы» ретінде 
қарастырады. Жобалық оқыту технологиясын қазіргі заманғы оқыту 
тəжірибесіне ендіру қажет. 
Жобалық  оқытудың  аса  маңызды  ерекшелігі  ретінде  оның 
диалогтығы, проблемалығы, контекстігі, интегративтілігі алынады. 
Диалогтық  білімгерлерге  жобаны  орындау  үдерісінде  өзіндік 
«Менімен» жəне басқалармен диалогқа түсуге мүмкіндік береді. Дəл 
осы диалогта «тұлғаның еркін өзіндік ашылуы» жүзеге асырылады 
(М. М. Бахтин).
Проблемалық  білімгерлердің  өзбетінділігін  көрсетуін,  белсенді 
ойлау  əрекетінің  басталуын  негіздейтін  проблемалық  жағдаятты 
шешуде  туындайды,  соның  салдарында  олар  өздеріне  таныс 

жүктеу/скачать 1,55 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: