2. Судың адам ағзасы үшін және оның өмір сүруін қамтамасыз етудегі рөлі
Барлық тірі ағзалардың судан шыққандығы белгілі. Қазіргі кезде де сусыз тіршілік ету мүмкін емес. Өсімдіктер мен жануарлардың денесі 60-75% судан тұрады. Тірі ағзалар үшін сусыздану немесе судың жетіспеуі қауіпті, өлімге әкеп соғады. Адам денесінің үштен екі бөлігі дерлік судан тұрады, оның мөлшері жас шамасына қарай елеулі өзгеріп отырады. Мысалы, эмбрион денесінің (жасына қарай) 85 - 97%, жаңа туылған нәрестенің денесінің - 70 - 75%, үлкен адам денесінің - 60 - 65% судан тұрады , ал адам қартайған сайын, ағзасындағы судың қоры үсті-үстіне азая береді. Көптеген ғалымдардың пікірінше, адамның қартаюының себептерінің бірі – коллоидтардың, әсіресе, белоктардың, суды байланыстыру қасиеттерінің төмендеуі болып табылады.
Үлкен адамның мүшелері мен тіндеріндегі судың мөлшері біршама тұрақты болады, олардың сандық мәні, шамамен төмендегіше болады: бас мидың үлкен жарты шарында – 83,3%, дәнекер тіңде – 80%, бүйректерде – 82%, теріде - 72%, қанда – 79,3%, май тінінде - 29%, қаңқада – 22%, тіс эмалында - 0,2% (4.9. – сурет). Ағзадағы су алмасу үрдісі өте қарқынды жүреді. Қоршаған ортаның орташа температурасының өзінде және физикалық жүктеме аз болған кезде, ересек адам шамамен 2-2,5 л су бөледі, оның ішінде, кіші дәретпен тәулігіне - шамамен 1400 мл, деммен шығарылатын ауадағы су булары түрінде – 400 мл жуық, тері бетінен тер түрінде – 500 мл жуық және үлкен дәретпен – шамамен 200 мл суды сыртқа бөліп шығарады.
Достарыңызбен бөлісу: |
