Оқулық Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі бекіткен
Ауылдық елді мекендердің жоспарлануы және құрылыс салынуы ерекшеліктері
жүктеу/скачать 5,72 Mb.
|
Uchebnik Gigiena-kaz yaz (копия)
| 3.2. Ауылдық елді мекендердің жоспарлануы және құрылыс салынуы ерекшеліктері. Ауылдың жоспарлануы, құрылысы мен абаттандырылуы, қала құрылысындағыдай гигиеналық қағидаларға негізделген, бірақ мұнда ауыл жағдайларының ерекшелігі ескеріледі (құрылыс тығыздығы 5-6 %, ал елдің тығыздығы 1 га жерге - 20-25 адамнан аспайды). Ауылды жоспарлау барысында екі негізгі аумаққа бөледі: қоғамдық орталығы бар, тұрғын аудан аумағына және өндірістік аумаққа.
Ертеректе тұрғын үй ғимараттарын көлік магистралінің бойымен орналастыру кең таралған болатын. Бұл ауыл ауданының ұзаққа созылуына себеп болып, оның екі шетінің бір-бірімен өзара байланысына, сонымен бірге мәдени-тұрмыстық қызмет көрсетуде және санитарлық-техникалық абаттандыруда қиындықтар туғызды. Қазіргі кезде, тұрғын үй ғимараттары мен оларға жанасатын үй жанындағы учаскелерден және көшелерден тұратын, тұрғын кварталдар түріндегі ықшамдалған құрылыс, өзінің тиімділігін дәлелдеді. Осы кварталдарда, сонымен бірге, мәдени-тұрмыстық және емдеу-алдын-алу мекемелері, барлық тұрғындардың пайдалануына арналған жасыл желектер (саябақтар, шағынбақтар, бақтар), көшелер орналасады. Ықшамдалу нәтижесінде су құбырын, канализацияны, орталық жылу, газдандыру жүйелерін орнату, тротуарлар мен көшелерді орналастыру жеңілдетіледі және арзанға түседі. Ауылдың орталық бөлігінде, әкімшілік мекемелері, пошта байланысы, клуб, асхана, дүкендер, қонақ үйлер, т.б. орналасатын, қоғамдық орталық ұйымдастырылады. Мектептер, бала бақшалар мен бөбекханаларды, аурухана мекемелерін қоғамдық орталық пен автомагистральдардан шеткері орналастыру қажет. Су көздерінің ластануын болдырмау үшін, тұрғын үй ғимараттарын олардан 100 м қашықтықта орналастыру керек. Өндірістік аумақта барлық шаруашылық нысандары мен өндірістік кешендер (жөндеу-механикалық шеберханалары, мал жемін дайындайтын цехтар, мал бордақылау фермалары, қосалқы өндіріс орындары) орналастырылады. Өндірістік аумақ химиялық және биологиялық ластаушы заттардың, сол сияқты шу, шаң, түтін, жағымсыз иістер мен шыбындардың көзі болып табылатындықтан, оны тұрғын үй зонасына қатысты ық жағынан, жергілікті жердің бедері бойынша және өзен ағысының бойымен төменірек орналастыру керек. Тұрғын аумағы мен өндірістік аумақ арасында санитарлық-қорғаныш аумағы жасалады, оның ені зияндылық деңгейі мен қауіптілік көзіне байланысты анықталады. Тұрғын аумаққа ең жақын қоймалық орындарды, олардан соң жөндеу шеберханаларын, одан ары – мал және құс шаруашылық құрылыстырын, мал көңін сақтау және ауру малдарға арналған оқшаулау орындарын орналастырады. Тұрғын үйлер ғимараттары мен кішігірім мал шарауашылық фермалары (400-800 мал басына) арасындағы ара қашықтықтың ені 200-300 м болуы керек, ал мыңдаған мал басы бар, ірі фермаларға арналған санитарлық-қорғаныш аумағы 3-5 км дейін созылады. Ауылдар мен жеке үй-жайлардың сумен қамтамасыз етілуі су құбырларын салу немесе, қызмет көрсету радиусы 100 м аспайтын, қоғамдық құдықтар жүйесі арқылы қамтамасыз етіледі. Жекелеген үйлерді жылы сумен жабдықталған, жуылатын әжетханаларымен салу керек. Ағызынды суларды жою және тазарту үшін, үйлердің үй маңындағы учаскелерінде жер астындағы сүзу алаңшалары немесе сүзгі құдықтарды жабдықтау тиімді. жүктеу/скачать 5,72 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|