Оқулық Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі ұсынған
жүктеу/скачать 239,31 Kb.
|
ЖАҢА Қазақстан тарихы 7 (6) Алматы Атамұра 2017 жыл А
- Бұл бет үшін навигация:
- ХІІ-ХІІІ ғасырларга дейін балбалдар
- Оңтүстік Қазақстан мен Жетісу аймақтарында
- VІ-ІХ ғасырларда
- Тараз «әйгілі түркі қаласы»
- Қалалардың қалыптасуы
| VІ-ІХ ғасырларда түркілер керуен жолдары бойындағы құдықтарға күмбез түрінде «сардоба» салды. Тастан киіз үй тәрізді салынған «дың» ескерткіштері де осы кезеңге жатады.
Түркілер адам бейнеленген балбал тастар орнатқан. Мүсіндер үшін 3 м шамасындағы тастар таңдалып алынып, оларға бедер-бейне салынды. «Балбалдар» негізінен ер адамды бейнеледі, ара-тұра әйел бейнелері де кездеседі. Мүсіндер қабірлерге және ғибадат өткізілетін жерге тұрғызылды. Қабірге тас мүсін орнатудың түркілік ғұрпы марқұмның еш уақытта ұмытылмайтынын дәлелдейді. Түркілер аруақтарға өздерінің қорғаушылары ретінде сенді
§ 8. Қала мәдениетінің қалыптасуы (VI-IX ғасырлар) Қала мәдениеті. Түркілер табиғат жағдайлары көшпелі өмірге қолайлы жайылымдық жерлерден басқа да аумақтарда қала және ауыл тұрғындары ретінде өмір сүрді. Ерте орта ғасырларда қала мәдениеті Оңтүстік Қазақстан мен Жетісу аймақтарында дамыды. Оңтүстік Қазақстанда ортағасырлық қала мәдениеті ежелгі қаңлылар дәстүрінде қалыптасты. Осы аумақта қала мәдениетін өркендетуде соғдылар маңызды рөл атқарды. VІ-ІХ ғасырларда Оңтүстік Қазақстанда түркі-соғдылық аталған мәдени кешен пайда болды.
Жетісуда қалалар жергілікті негізде ірге көтерді. Олардың тұрғындары отырықшылыққа көшкен түркі тайпалары болды. Қалалардың қалыптасуы бірнеше кезеңнен өтті. Қыстаулар мен көктемгі жайылымдарда халықтың бір бөлігін қалдырылды. Олар мұнда дәнді дақылдар өсірді, осы жерлерге қолөнершілер қоныстана бастады, көпестер тоқтады. Олар негізінен мал айдайтын жолдың бойына шоғырланды. Билеушілердің ордалары тіршілік көзіне қолайлы жерлерде - өзен алқаптары мен сауда жолдарында орналасты. Кейін олар да әкімшілік билік, қолөнер мен сауда орталығына, қалаларға айналды. Түрік қағандары қала салуға мүдделі болды. Себебі қала малшылар мен диқаншылар арасындағы айырбас жасаудың орталығы еді. Қала қоғамның ішкі байланысы мен тұтастығын сақтайтын маңызды орын саналды.
жүктеу/скачать 239,31 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|