Экспериментті ұйымдастыру және өткізудің шарттарымен факторлары. Педагогикалық экспериментті ұйымдастыру шарттары. Кез- келген педагогтың экспериментті өткізу үшін белгілі шарттары қажет:
-ғылыми болжамның өңдеулігі;
-эксперименттік жұмыстың бағдарламасын құру;
оқу мен тәрбиенің практикасы, тәжірибеге араласудың тәсілдері мен әдістерін анықтау;
эксперименттік жұмысты жүзеге асыру үшін жағдайды қамтамасыз ету.
әзірлеменің жолдары немесе фиксациялық қабылдау жүрісі және
эксперименттің нәтижесі,
дұрыс қоюдағы зерттеушілер мен сынаушылардың арасындағы өзара қарым-қатынас;
зерттеушілердің кәсіптік-әдептануын сақтауы;
эксперименттік әдістеменің сенімділігі және т.б.
Педагогикалық эксперименттегі шарттың сақталуын ұйымдастыру -әдістемелік және кездейсоқтық мінездеменің қателігін әкелуі мүмкін, және ойланбаған.
Қате нәтиженің себеп мүмкіншілігі:
дұрыс емес ғылыми болжам;
дұрыс ғылыми болжам кезінде нашар ұйымның эксперименті;
экспериментті дұрыс жоспарламау;
экспериментті өткізудегі қателер;
зерттеушілердің кәсіптік этиканы дөрекі бұзуы.
Педагогикалық экспериментті ұйымдастыру факторы. Жаңа шартта
педагогикалық оқиғаны құру педагогикалық экспериментте белсенді әcepi болады, зерттеудің мақсатына сәйкестілігі. Жаңа шартты құруда бар өзгерістерді немесе жаңа факторлардың мазмұнын талап етеді. Зерттеушінің кіргізілген немесе өзгертілген факторы, еркіндік өзгерілмегені аталады. Еркіндік өзгерісінің әсерімен өзгертілген фактор, тәуелді болу өзгертілмегені аталады.
Факторды көрсету аталған қосымша өзгерістерге эксперименттің нәтижесінің маңызды әсерінен болады.
А.А.Кыверляг қосымша өзгерістерді төрт негізгі топқа бөледі:
Қосымша өзгерістер, оқушының өзіне байланысты
Қосымша өзгерістер, мұғалімнің өзіне байланысты.
Оқу процесіндегі факторларға байланысты.
Тексеру нәтижелеріндегі қосымша факторларға байланысты.
Эксперименттік нәтиженің әртүрлі тәсілдерін қолдану мақсатында
қосымша өзгерістердің әсерін азайту:
Қосымша өзгерістерді шығаруда, объективті емес күшті беру;
эксперименттік және бақылаудағы сыныптарда анықталған
белгімен тең бағада ipiктey;
Мұғалімнің өзіне байланысты қосымша өзгерістерді теңеу;
экспериментті қиымау тобымен өткізудегі оқушының өзіне
байланысты қосымша өзгерістер;
Тексеріп қабылдаудағы қосымша факторларға байланысты.
Өздігімен дайындалатын және өздігімен тексеретін тапсырмалар үшін:
A) Өзіңіздің зерттеуіңіз бойынша педагогикалық экспериментке
жоспар құруыңыз және өңдеңіз. Өзіңіздің эксперименттік жоспарды
өңдеуден барлық педагогикалық эксперименттің талаптарымен белгілеу.
Б) Сіздің эксперименттік бағдарламаңызды дайындау, сараптаманы өздігіңізбен тексеріңіз.
B) Өзіңіздің зертттеуіңізбен педагогикалық экспериментті өткізуге
қажетті және жеткілікті шарттарды анықтаңыз.
Лабораториялық эксперимент жағдайында сыныпта оқушылардың тобы анықталады, зерттеуші олармен ерекше әңгіме жүргізеді, жеке және топтық оқыту және эффективті байқайды.
Ғылыми әдіс эксперименті 19 ғ аяғынан бастап эксперимент ғылыми әдіс ретінде 19 ғсоңында психологияда, түрлі психологиялык, функцияларды зерттеу үшін қолданылды ( ес, қабылдау және т.б).
Бұл эксперимент лабораториялық деген атқаруға ие болды. Дәл осы кезеңде лабораториялық эксперимент салыстырмалы педагогикада жағдайларды қолданылады.
Лабораториялық эксперименттің негізінде А.Ф.Лазурский эксперименттің табиғи әдісін өңдеді.
Зерттеушінің таңдап алған шарты мен факторларының оқушылардың ic- әрекетіне және оңаша бағыттарына ықпалы эксперимент бойынша тексеріледі.
Психо-педагогикалық эксперимент табиғи эксперименттің негізінде құрылды. Алайда соңғысынан айырмашылығы ол оқу- тәрбие процесінің жеке бағыттарының белсенді мақсатта бағытталған әдісі болып келеді.
Психо-педагогикалық эксперимент ереже сияқты, сапа, жеке тұлғаның бет бейнесі.
Психо-педагогикалық зерттеулерде констация-ң және қалыптасуын белгілеу.
Констациялық және қалыптастыру эксперименті психо-педагогикалық зерттеулерінде белгіленуi.
Бірінші жағдайда зерттеуші педагог зерделенген педагогикалық жүйені тек қана эксперименталдық жолмен қалыптастырады, факт байланысы, дара құбылыс байланысы.
Тәжірибелік жұмыстардың нәтижесін және процесін мониториглеу. Тәжірибенің нәтижесін тіркеу.
Тәжірибелік жұмыстарды қолдану этаптары
Педагогикалық тәжірибенің мәліметтерін талдау
Тәжірибе және бақылаудағы зерттеудің нәтижелерін қарастыру.
Тәжірибенің нәтижелерін тіркеу.
Тәжірибелік жұмыстарды қолдану этаптары
Тәжірибелік жұмыстардың нәтижесі және қадағалау процестері төмендегілерді қамтиды.
маниторинг туралы түсінік. Оқытып тәрбиелеудігі бастапқы диагностикалау процесі, іс-әрекетті басқару сапасы. Бастапқы бақылауды тексеру.
тәжірибелік шаралардың жүйесі болжауды жүзеге асыру барысында ағымды нәтижелерін белгілеу. Қорытынды бақылауды өткізу. Алынған нәтижелерді жоспармен салыстыру. Тәжірибелік технологияда қарама-қарсы талдаудағы қолдану. Тәжірибенің қарастырылмаған және қосымша нәтижелерін талдау.